epa11284123 Refugees look on during a visit by UN High Commissioner for Human Rights Volker Tuerk (not pictured) to the Bulengo camp for internally displaced people, near Goma, Democratic Republic of Congo, 17 April 2024. According to the United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA), more than 25.4 million people in the Democratic Republic of the Congo (DRC) in 2024 require assistance, especially in the eastern provinces severely hit by violence and insecurity. There were 6.5 million internally displaced persons in DRC as of December 2023, according to OCHA. EPA/MOISE KASEREKA
Η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα κατηγορεί τις αρχές του Κονγκό ότι παραλείπουν το καθήκον τους να εγγυώνται τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις βιομηχανίες, πάνω απ’ όλα τις πετρελαϊκές.
Η έκθεση, η οποία βασίστηκε σε επιτόπια έρευνα στους νομούς Πουάντ-Νουάρ και Κουιλού, στις ακτές στον Ατλαντικό Ωκεανό, αναλύει τις συνέπειες «των διαρροών πετρελαίου και των εκπομπών καπνού στην υγεία και στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση τοπικών κοινοτήτων», εξηγεί η οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι διαρροές πετρελαίου, που «προκλήθηκαν από τις δραστηριότητες δυο πετρελαϊκών εταιρειών έπληξαν εδάφη και πηγές νερού», διευκρινίζει, τονίζοντας την «ανεπαρκή πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και πόσιμο νερό» των ανθρώπων που ζουν κοντά σε περιοχές όπου έχουν δοθεί άδειες εκμετάλλευσης κοιτασμάτων.
Μια από τις εταιρείες αυτές είναι η TotalEnergies EP Congo, θυγατρική του γαλλικού ομίλου TotalEnergies, η οποία κατέγραψε «τουλάχιστον τρία» περιστατικά διαρροής αργού «από το 1972 ως το 2011» στη «λιμνοθάλασσα Λουμπί».
Η εταιρεία διαβεβαιώνει «πως αναλύσεις του νερού που διενεργήθηκαν το 2021 δεν έδειξαν καμιά ανωμαλία», σημειώνεται στην έκθεση της ΜΚΟ, ωστόσο «τα αποτελέσματα των αναλύσεων δεν δημοσιοποιήθηκαν».
Η άλλη πετρελαϊκή εταιρεία είναι η κινεζική Wing Wah, την οποία κάτοικοι κατηγορούν ότι μόλυνε τον ποταμό Λοεμέ. «Οι δραστηριότητες της Wing Wah ανεστάλησαν επανειλημμένα από το υπουργείο Περιβάλλοντος, κατόπιν ξανάρχισαν χωρίς καμιά επίσημη ανακοίνωση» για τα μέτρα που εφαρμόστηκαν, τονίζει η Αμνηστία.
Οι εκπομπές καπνού οφείλονται «στις δραστηριότητες επιχείρησης ανακύκλωσης μολύβδου και αλουμινίου», το εργοστάσιο Metssa Congo, που ανήκει στον ινδικό όμιλο Metssa κι απέχει «50 μέτρα από σχολείο», συνεχίζει η έκθεση.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, εξετάσεις αίματος το 2023 σε δείγματα 18 κατοίκων κοινότητας κοντά στη μονάδα «αποκάλυψαν συγκεντρώσεις μολύβδου πολύ υψηλότερες από τα επίπεδα που θεωρούνται ασφαλή».
Η Metssa Congo «λέει πως έλαβε άδεια για την εγκατάσταση το 2018 και πιστοποιητικό συμμόρφωσης την επόμενη χρονιά, δηλαδή δέκα χρόνια μετά την έναρξη των δραστηριοτήτων της», τονίζει η οργάνωση.
«Οι κονγκολέζικες αρχές και (αυτές) οι τρεις επιχειρήσεις αθετούν τις υποχρεώσεις τους δυνάμει των εθνικών και διεθνών κανόνων για το δικαίωμα σε υγιές περιβάλλον και άλλα ανθρώπινα δικαιώματα», κρίνει η ΜΚΟ.
Η έκθεσή της καταγγέλλει εξάλλου την «κραυγαλέα έλλειψη διαφάνειας για τις μελέτες περιβαλλοντικής επίπτωσης και τους ελέγχους για αυτή, που δεν δημοσιοποιούνται», με την «αδιαφάνεια» αυτή να εμποδίζει «τις ΜΚΟ και την κοινωνία των πολιτών να διαδραματίσουν με αποτελεσματικό τρόπο τον ρόλο τους ως προς την επιτήρηση».
Η Διεθνής Αμνηστία συμπεριέλαβε στην έκθεσή της απαντήσεις που της έστειλαν γραπτώς οι TotalEnergies EP Congo και Metssa Congo, αναφέρει ωστόσο πως δεν έλαβε καμιά απάντηση ούτε από τις αρχές του Κονγκό, ούτε από τη Wing Wah, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειές της.