epa10828207 People display the Gabon national flag as they gather to celebrate in the streets of Akanda, Gabon, 30 August 2023. Members of the Gabonese army on 30 August announced on national television that they were canceling the election results and putting an end to Gabonese President Ali Bongo's regime, who had been declared the winner. EPA/STRINGER
Ο πρόεδρος της Γκαμπόν, ο Αλί Μπονγκό Οντιμπά, κρατείται «στην κατοικία του φρουρούμενος» μαζί με την οικογένειά του και τους γιατρούς του, αλλά και έναν από τους γιους του που έχει συλληφθεί, ανακοίνωσαν σήμερα οι αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων που νωρίτερα ανακοίνωσαν ότι καταλαμβάνουν την εξουσία στη χώρα.
«Ο πρόεδρος Αλί Μπονγκό κρατείται στην κατοικία του φρουρούμενος μαζί με την οικογένειά του και τους γιατρούς του», σύμφωνα με ανακοίνωση που διάβασαν στην κρατική τηλεόραση οι στρατιωτικοί της Επιτροπής Μετάβασης και Αποκατάστασης των Θεσμών.
Ο Νουρεντίν Μπονγκό Βαλεντίν, γιος και στενός σύμβουλος του προέδρου, ο Ίαν Ζισλέν Ενγκουλού, προσωπάρχης του Μπονγκό, ο Μοχάμεντ Αλί Σαλιού, αναπληρωτής προσωπάρχης, ο Αμπντούλ Χοσεϊνί, σύμβουλος της προεδρίας, ο Ζεσιέ Ελά Εκογκά, ειδικός σύμβουλος και εκπρόσωπος Τύπου της προεδρίας, καθώς και τα δύο πιο υψηλόβαθμα στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος της Γκαμπόν «έχουν συλληφθεί», εξήγησε ο συνταγματάρχης που διάβασε στη διάρκεια της νύκτας την ανακοίνωση για το πραξικόπημα.
Αυτοί συνελήφθησαν κυρίως για «εσχάτη προδοσία εναντίον των θεσμών του κράτους, μαζική υπεξαίρεση κρατικών κεφαλαίων, κατάχρηση διεθνούς χρηματοδότησης, πλαστογραφία και χρήση πλαστογραφίας, πλαστογραφία της υπογραφής του προέδρου της Δημοκρατίας, ενεργητική δωροδοκία, λαθρεμπόριο ναρκωτικών», διευκρίνισε.
Στο μεταξύ εκατοντάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους της πρωτεύουσας Λιμπρβίλ για να γιορτάσουν την ανακοίνωση του πραξικοπήματος κρατώντας σημαίες της χώρας , σύμφωνα με τοπικό δημοσιογράφο που μίλησε στο BBC Afrique.
Αρχικά οι πολίτες ενώθηκαν με τους στρατιωτικούς, τους οποίους ευχαριστούσαν, όμως οι ένοπλες δυνάμεις στη συνέχεια τους ζήτησαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους και να απομακρυνθούν από στρατηγικής σημασίας σημεία της πρωτεύουσας.
Ο Αλί Μπονγκό, που κυβερνά τη Γκαμπόν εδώ και 14 χρόνια, έχει χρειαστεί να δώσει πολλές μάχες για να διατηρηθεί στην εξουσία, την οποία κληρονόμησε από τον πατέρα του, και τώρα είναι αντιμέτωπος με ένα πραξικόπημα που έχει στόχο να ανατρέψει μια δυναστεία 55 ετών.
Λίγες ώρες μετά τη σημερινή ανακοίνωση της κατάλυσης όλων των θεσμών της χώρας από μια ομάδα στρατιωτικών στο τηλεοπτικό δίκτυο Gabon 24, η έδρα του οποίου είναι μέσα στο κτίριο της προεδρίας, ο 64χρονος Μπονγκό βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό μαζί με την οικογένειά του και τους γιατρούς του, όπως ανακοίνωσαν οι πραξικοπηματίες.
Λίγες ώρες νωρίτερα η εκλογική επιτροπή της Γκαμπόν είχε ανακοινώσει ότι ο Αλί Μπονγκό επανεξελέγη για τρίτη συνεχή θητεία στην προεδρία της χώρας, μετά τις εκλογές της 26ης Αυγούστου, συγκεντρώνοντας το 64,27% των ψήφων, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα.
Οι στρατιωτικοί της Επιτροπής Μετάβασης και Αποκατάστασης των Θεσμών αμφισβητούν το αποτέλεσμα και κατηγορούν τον ανατραπέντα πρόεδρο μεταξύ άλλων και για «εσχάτη προδοσία».
Ο Αλί Μπονγκό πρωτοεξελέγη στην προεδρία της Γκαμπόν το 2009, μετά τον θάνατο του πατέρα του Ομάρ, και επιδόθηκε σε ένα αλύπητο κυνήγι «προδοτών» και «κερδοσκόπων» στα υψηλότερα κλιμάκια της χώρας.
Το 2018 υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, με αποτέλεσμα να εξαφανιστεί επί 10 μήνες καθώς παρέμεινε στο εξωτερικό προκειμένου να αναρρώσει. Η αποκατάσταση της υγείας του θεωρήθηκε θαύμα, αλλά παράλληλα κλόνισε την εξουσία του.
Έκτοτε οι αντίπαλοί του αμφισβητούσαν τακτικά τις νοητικές και σωματικές του ικανότητες, με κάποιους να ισχυρίζονται ότι τον έχει αντικαταστήσει σωσίας. Αρκετές φορές έχει εμφανιστεί σε αναπηρικό αμαξίδιο, όμως αν και η ακαμψία στο δεξί του πόδι και χέρι έχουν εμποδίσει τις μετακινήσεις του, η νοητική του κατάσταση είναι καλή, σύμφωνα με διπλωμάτες και άλλους επίσημους που τον έχουν συναντήσει.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Αλί Μπονγκό, αντίθετα με τον πατέρα του που κυβέρνησε επί 41 χρόνια με σκληρή πυγμή σε αυτή την πλούσια σε πετρέλαιο χώρα της κεντρικής Αφρικής, δυσκολεύτηκε να επιβάλει την εξουσία του.
Επανεξελέγη το 2016, με μόλις 5.500 ψήφους περισσότερες από τον αντίπαλό του, με την αντιπολίτευση να αμφισβητεί το αποτέλεσμα. Αυτό ήταν το πρώτο σοκ για τον Αλί Μπονγκό και ακολούθησε το εγκεφαλικό του επεισόδιο.
Η ανάρρωσή του σημαδεύτηκε από ένα αποτυχημένο μυστηριώδες πραξικόπημα, στις 7 Ιανουαρίου 20219, το οποίο πολλοί επικριτές του προέδρου της Γκαμπόν εκτίμησαν ότι ήταν μια τακτική της κυβέρνησης για να κερδίσει τη στήριξη των πολιτών.
Αργότερα ο προσωπάρχης του Μπρις Λακρούς Αλιανγκά προσπάθησε να τον εκδιώξει από την εξουσία. Εδώ και τρία χρόνια αυτός βρίσκεται στη φυλακή, όπως και πολλοί πρώην υπουργοί και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι στο πλαίσιο μιας ανηλεούς επιχείρησης «κατά της διαφθοράς».
Έκτοτε ο Αλί Μπονγκό ελέγχει αυστηρά του υπουργούς και τους συμβούλους του, τους οποίους αποπέμπει με την παραμικρή υποψία, σε μια χώρα όπου η διαφθορά είναι ενδημική εδώ και χρόνια.
Στο μεταξύ η αντιπολίτευση καταγγέλλει το όλο και αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών, την ώρα που η Γκαμπόν δυσκολεύεται να διαφοροποιήσει την οικονομίας της, που εξαρτάται πολύ από το πετρέλαιο. Πλέον ένας κάτοικος της χώρας στους τρεις ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Στη διάρκεια της πρώτης του θητείας η αντιπολίτευση κατήγγειλε ότι ο Αλί Μπονγκό δεν είχε καμία σχέση με τον λαό του, καθώς ζούσε απομονωμένος σε πολυτελείς κατοικίες στη Γκαμπόν ή το εξωτερικό. Επίσης τον επέκρινε επειδή άφηνε τους συμβούλους ή τους υπουργούς του να διαχειρίζονται τις υποθέσεις της χώρας, βάζοντας συχνά τα δικά τους συμφέροντα πάνω από τα κρατικά.
Όμως τελευταία ο Αλί Μπονγκό φαίνεται να έχει αρχίσει να ακολουθεί τα βήματα του πατέρα του και να προχωρά συχνά σε εκκαθαρίσεις στο στενό του περιβάλλον.
Για τους υποστηρικτές του πρόκειται για έναν φοίνικα που αναγεννιέται από τις στάχτες του. Για τους επικριτές του ο Αλί Μπονγκό προωθείται από το άμεσο περιβάλλον του που δεν θέλει να χάσει την εξουσία και τα κεκτημένα του έπειτα από 55 χρόνια «δυναστείας Μπονγκό».