epa11620565 Chairman of the Christian Democratic Union (CDU) party and faction, Friedrich Merz, looks on during the press conference at the CDU headquarters following the election for the regional state parliament in Brandenburg in Berlin, Germany, 23 September 2024. The regional state parliament election in Brandenburg took place on 22 September 2024. The Social Democrats stayed the strongest party in Brandenburg after a neck-to-neck race with the far-right Alternative for Germany (AfD) party. SPD top candidate and Brandenburg State Premier Dietmar Woidke had linked his political future to the outcome of the election. EPA/CLEMENS BILAN
Συντηρητικός πολιτικός αντίπαλος του Ολαφ Σολτς, ηγέτης της γερμανικής αντιπολίτευσης, ο Φρίντριχ Μερτς είναι το φαβορί για την καγκελαρία μετά την διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού. Υπόσχεται στροφή προς τα δεξιά στο θέμα της μετανάστευσης και επάνοδο στις «παραδοσιακές αξίες».
Η επιμονή και η υπομονή του φαίνεται ότι αποδίδουν καρπούς: στην ηλικία των 69 ετών, ο αιώνιος επίδοξος ηγέτης των Γερμανών συντηρητικών που τέθηκε στο περιθώριο από την Άγγελα Μέρκελ έχει ήδη ξεκινήσει την προεκλογική του εκστρατεία εν όψει των πρόωρων βουλευτικών εκλογών που πλέον μοιάζουν αναπόφευκτες.
Και ελπίζει ότι θα διεξαχθούν το συντομότερο δυνατόν.
Σήμερα, ζήτησε από τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Ολαφ Σολτς να θέσει θέμα εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση στο κοινοβούλιο ήδη την ερχόμενη εβδομάδα, χωρίς να περιμένει τον Ιανουάριο, πυροδοτώντας την πτώση της κυβέρνησης.
«Δεν μπορούμε έτσι απλά να αφεθούμε να έχουμε επί πολλούς μήνες μία κυβέρνηση χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία», δήλωσε ο ηγέτης της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης (CDU).
Στο τελευταίο βαρόμετρο της δημόσιας τηλεόρασης ZDF, ο βετεράνος αυτός της πολιτικής σκηνής, καθόλου δημοφιλής επί μακρόν, συγκεντρώνει το 48% των θετικών γνωμών για να ηγηθεί της πρώτης οικονομικής δύναμης στην Ευρώπη, έναντι 37% για τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς.
Ο Φρίντριχ Μερτς, που πιλοτάρει τα δύο ιδιωτικά τζετ του, ανέλαβε τα ηνία της CDU τον Ιανουάριο 2022 μετά την ήττα του κόμματός του στις βουλευτικές εκλογές, έπειτα από δύο αποτυχημένες προσπάθειες το 2018 και το 2020.
Έκτοτε, πασχίζει να κατευθύνει το κόμμα του προς τα δεξιά έπειτα από την κεντρώα του τοποθέτηση στα χρόνια της Αγγελα Μέρκελ και επιδιώκει να σβήσει την εικόνα του ως ανθρώπου που έρχεται από το παρελθόν με βασικό του κίνητρο την εκδίκηση κατά της πρώην καγκελαρίου.
Το 2002, τον είχε αποκλείσει από το στρατηγικό πόστο του προέδρου της κοινοβουλευτικής ομάδας της CDU αναγκάζοντάς τον να αποχωρήσει από την πολιτική το 2009 και να ασχοληθεί με τα χρηματοοικονομικά.
Δικηγόρος σε μεγάλη εταιρεία, πατέρας τριών παιδιών, παντρεμένος με νομικό, κατέλαβε σειρά θέσεων ευθύνης και επιρροής σε μεγάλες εταιρείες όπως η BlackRock, μία από τους μεγαλύτερους διαχειριστές κεφαλαίων στον κόσμο.
Αλαζονικός, σύμφωνα με τους επικριτές του, γνωστός για τις ξαφνικές μεταβολές διάθεσης, προκάλεσε θυμηδία και σαρκαστικά σχόλια όταν παραδέχθηκε ότι είναι εκατομμυριούχος, αλλά τοποθέτησε το εαυτό του στην «ανώτερη μεσαία τάξη».
Όμως ο Φρίντριχ Μερτς αποτελεί σήμερα την απάντηση της CDU στις αλυσιδωτές εκλογικές επιτυχίες της ακροδεξιάς AfD, έγραψε πρόσφατα η Die Zeit.
«Τίποτε σ’ αυτόν δεν είναι χρωματιστό, τίποτε ποικιλόμορφο, κανένα πάτσγουορκ: η καταγωγή του από μία αστική, παραδοσιακή και εύπορη οικογένεια (…) συμπίπτει ακόμη σήμερα, σε μεγάλο μέρος της χώρας, με ένα κοινωνικό ιδεώδες που συμμερίζονται οι αγνωστικιστές, οι χριστιανοί και οι μουσουλμάνοι», σημειώνει η εφημερίδα.
Ο συντηρητικός βουλευτής που κατάγεται από την Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία έχει πάρει θέση κατά της ισότητας ανδρών-γυναικών στο πλαίσιο της κυβέρνησης της οποίας εκείνος θα ηγείται.
Στο θέμα της μεταναστευτικής πολιτικής, απορρίπτει την παρακαταθήκη της Άγγελα Μέρκελ, στην καγκελαρία από το 2005 έως το 2021, που άνοιξε τις πόρτες της χώρας σε εκατοντάδες Σύρους και Αφγανούς πρόσφυγες κατά την διάρκεια της κρίσης του 2015.
Υποστηρίζει τις συστηματικές απελάσεις μεταναστών που η αίτησή τους για άσυλο έχει απορριφθεί και των εγκληματιών, καθώς και την μείωση των επιδομάτων προς τους μετανάστες.
Ακόμη και αν αποκλείει οποιαδήποτε συμμαχία με την Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD), ο Φρίντριχ Μερτς δεν διστάζει να υιοθετεί παρόμοια ρητορική.
Έπειτα από τα επεισόδια στο τέλος του 2022 στο Βερολίνο, όταν ομάδες νέων μεταναστών επετέθησαν κατά αστυνομικών και πυροσβεστών στο κέντρο της πρωτεύουσας την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ο Φρίντριχ Μερτς είχε μιλήσει για «μικρούς πασάδες» που προέρχονται από τον «αραβικό χώρο» και «δεν έχουν καμιά δουλειά στην Γερμανία».
Προηγουμένως, είχε κατηγορήσει τους ουκρανούς πρόσφυγες που έφυγαν από την χώρα τους λόγω της ρωσικής εισβολής ότι κάνουν «κοινωνικό τουρισμό» με μοναδικό στόχο τα γερμανικά επιδόματα. Στην συνέχεια ζήτησε συγγνώμη.
Ο Φρίντριχ Μερτς πάντως είναι ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της αποστολής στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο.
Στο οικονομικό πεδίο υιοθετεί φιλελεύθερες θέσεις, κοντινές με τις θέσεις του FDP, με το οποίο μοιράζεται την ίδια βαθιά και ενστικτώδη προσκόλληση στο «φρένο χρέους», τον μηχανισμό που θέτει ανώτατο όριο στο νέο δημόσιο χρέος περιορίζοντας επίσης την δυνατότητα της Γερμανίας να κάνει επενδύσεις.
Πρώην ευρωβουλευτής (1984-1994), παρουσιάζεται ως ένθερμος ευρωπαϊστής και μεγάλος υποστηρικτής του ρόλου του γαλλογερμανικού άξονα στην ηγεσία της Ευρώπης.
Σύνεση και υπευθυνότητα ζήτησε από όλους ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, αναφερόμενος στην διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού και διαβεβαίωσε ότι το γερμανικό Σύνταγμα εγγυάται τις διαδικασίες και η γερμανική δημοκρατία είναι ισχυρή.
«Το Σύνταγμά μας έχει προβλέψει για την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε τώρα. Το τέλος ενός συνασπισμού δεν είναι και το τέλος του κόσμου. Είναι μια πολιτική κρίση την οποία πρέπει να αφήσουμε πίσω μας. Και θα το κάνουμε (…) Η ψήφος εμπιστοσύνης είναι ο δρόμος, μέσω του οποίου το κοινοβούλιο μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για νέες εκλογές (…) Η χώρα μας χρειάζεται σταθερές πλειοψηφίες και μια κυβέρνηση ικανή να δράσει. Αυτό είναι για μένα το κριτήριο», δήλωσε ο κ. Σταϊνμάιερ.
«Πολλοί άνθρωποι κοιτάζουν με ανησυχία την πολιτική κατάσταση ανασφάλειας στην χώρα μας, στην Ευρώπη, στον κόσμο – και μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ. Τώρα όμως δεν είναι η ώρα για τακτικισμούς και αψιμαχίες. Τώρα είναι η ώρα της σύνεσης και της ευθύνης. Περιμένω από όλους τους υπεύθυνους να ανταποκριθούν στο μέγεθος της πρόκλησης», κατέληξε ο ομοσπονδιακός πρόεδρος, ο οποίος αργότερα σήμερα θα εγκρίνει την «απόλυση» των υπουργών που αποχωρούν από την κυβέρνηση, ενώ θα έχει συνάντηση με τον αρχηγό του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) Φρίντριχ Μερτς.
Ο αρχηγός του Κόμματος των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) Κρίστιαν Λίντνερ κατηγόρησε πριν από λίγο τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς ότι τον εξαπάτησε, ενώ του καταλόγισε και «αδυναμία να ηγηθεί». Ζήτησε να κινηθεί άμεσα η διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης και προκήρυξης εκλογών και δήλωσε έτοιμος να ηγηθεί της προεκλογικής εκστρατείας του κόμματός του.
«Η κρατική πολιτική ευθύνη περιλαμβάνει και το στιλ του αξιωματούχου, προκειμένου να μην ζημιώνεται η δημοκρατία», δήλωσε ο κ. Λίντνερ και επανέλαβε ότι είχε εισηγηθεί στον καγκελάριο Σολτς να δρομολογήσει πρόωρες εκλογές εφόσον δεν υπήρχε συμφωνία για τον προϋπολογισμό του 2025, αλλά ως απάντηση δέχθηκε πίεση για άρση του φρένου χρέους. «Αυτό ήταν σκόπιμη παραβίαση της προγραμματικής συμφωνίας. Αν αντιμετώπιζα το Σύνταγμα με τέτοια αμέλεια, θα είχα παραβιάσει τον όρκο μου», σημείωσε και έκανε λόγο για «παράσταση αποπομπής» εκ μέρους του κ. Σολτς. «Το ορθό θα ήταν μια άμεση ψήφος εμπιστοσύνης και νέες εκλογές», δήλωσε και τόνισε ότι «δεν επιτρέπεται η καγκελαρία να γίνει αρχηγείο προεκλογικής εκστρατείας, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν πολιτικά ανεύθυνο».
Ο αρχηγός του FDP δήλωσε επίσης ότι επιθυμεί να ηγηθεί της προεκλογικής εκστρατείας του κόμματός του – εφόσον συμφωνούν και τα αρμόδια κομματικά όργανα. «Οι Ελεύθεροι Δημοκράτες μπήκαν στην προεκλογική εκστρατεία με στόχο να συνεχίσουν να αναλαμβάνουν τις ελπίδες τους», είπε ο Κρίστιαν Λίντνερ και σε ιδιαίτερα προσωπικό τόνο δήλωσε ότι υπέφερε στον κυβερνητικό συνασπισμό, καθώς δεν μπορούσε να αναλάβει δράση λόγω των διαφωνιών των εταίρων. «Το να βλέπω πόσο δυσαρεστημένοι είναι οι άνθρωποι, όταν κάθε τόσο τους λέγαμε ότι θα υπάρξει κάποια πρωτοβουλία ανάπτυξης, με κούρασε ως άνθρωπο», είπε χαρακτηριστικά.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την απόφαση του υπουργού Μεταφορών Φόλκερ Βίσινγκ να παραμείνει στην κυβέρνηση παρότι το FDP απέσυρε όλους τους υπουργούς του, ο κ. Λίντνερ περιορίστηκε να δηλώσει: «Το σημειώνω. Του εύχομαι το καλύτερο σε ανθρώπινο επίπεδο».
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)