Το Συμβούλιο των Υπουργών ενέκρινε σήμερα το κατευθυντήριο πλαίσιο για την πρακτική σύσταση των ομάδων ταχείας υβριδικής απόκρισης της ΕΕ. Αυτό ανοίγει το δρόμο για τέτοιες ομάδες που θα αναπτυχθούν κατόπιν αιτήματος, για την προετοιμασία και την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών και εκστρατειών.
Οι ομάδες ταχείας υβριδικής απόκρισης της ΕΕ είναι ένα από τα βασικά μέσα για την υποστήριξη των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων στην αντιμετώπιση υβριδικών απειλών ως μέρος της υβριδικής εργαλειοθήκης της ΕΕ. Ως ένα από τα βασικά παραδοτέα της Στρατηγικής Πυξίδας, θα παρέχουν προσαρμοσμένη και στοχευμένη βραχυπρόθεσμη βοήθεια στα κράτη μέλη, στις αποστολές και επιχειρήσεις της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και ‘Αμυνας και σε χώρες εταίρους για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών και εκστρατειών.
Σε ένα επιδεινούμενο περιβάλλον ασφαλείας, με αυξανόμενη παραπληροφόρηση, επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, επιθέσεις σε υποδομές ζωτικής σημασίας, οργανωμένη μετανάστευση και εκλογική παρέμβαση κακόβουλων παραγόντων, οι ομάδες ταχείας υβριδικής απόκρισης της ΕΕ θα είναι μια σημαντική νέα ικανότητα της ΕΕ για την αντιμετώπιση νέων και αναδυόμενων απειλών.
Το Συμβούλιο των Υπουργών ενέκρινε σήμερα συμπεράσματα σχετικά με τη δημοκρατική ανθεκτικότητα και τη διασφάλιση των εκλογικών διαδικασιών από κάθε μορφή ξένης παρέμβασης. Δισεκατομμύρια πολίτες ψηφίζουν παγκοσμίως το 2024 -συμπεριλαμβανομένων των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο-, ως εκ τούτου τα συμπεράσματα υπογραμμίζουν ότι η δημοκρατική ανθεκτικότητα παραμένει κεντρικός άξονας της ατζέντας του Συμβουλίου.
Σε ένα εξελισσόμενο περιβάλλον ασφάλειας, οι δημοκρατίες αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις, καθώς κακόβουλοι παράγοντες χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο υβριδικές τακτικές για να υπονομεύσουν τις εκλογικές διαδικασίες, να αμφισβητήσουν τη νομιμότητά τους και να αποθαρρύνουν τους πολίτες από το να ψηφίσουν. Εκτός από τη χειραγώγηση πληροφοριών από ξένους παράγοντες, η οποία βρίσκεται σε άνοδο, οι υβριδικές εκστρατείες μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν κακόβουλες δραστηριότητες στον κυβερνοχώρο και άλλα στοιχεία, όπως η χρήση τεχνητής νοημοσύνης και τα deep fake.
Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου παρέχουν μια επισκόπηση των διαφόρων μηχανισμών που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών και ξένων παρεμβάσεων και για τη διασφάλιση των εκλογών. Τέτοια μέτρα περιλαμβάνουν την υβριδική εργαλειοθήκη (hybrid toolbox), την εργαλειοθήκη χειραγώγησης και παρέμβασης ξένων πληροφοριών (foreign information manipulation and interference (FIMI) toolbox) και ομάδες ταχείας υβριδικής απόκρισης (hybrid rapid response teams) που παρέχουν ένα πλαίσιο για συντονισμένη απάντηση σε υβριδικές εκστρατείες, καθώς και τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες, τον ενισχυμένο κώδικα πρακτικής για την παραπληροφόρηση, τον ευρωπαϊκό νόμο για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και διάφορα δίκτυα συντονισμού.
Ενόψει των επικείμενων ευρωεκλογών, το Συμβούλιο καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να εντείνουν τη δράση τους για την παρακολούθηση των προσπαθειών ξένων παραγόντων να παρέμβουν στη δημοκρατική διαδικασία της ΕΕ. Καλεί επίσης τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ και την Επιτροπή, μαζί με τα κράτη μέλη, να μεγιστοποιήσουν τη χρήση όλων των μηχανισμών που υπάρχουν, δικτύων και εργαλείων, προκειμένου να διασφαλιστεί η στενή συνεργασία εντός της ΕΕ και να υποστηριχθεί η ακεραιότητα των εκλογών, χωρίς να εμποδίζεται η ανοιχτή δημοκρατική συζήτηση.
Η Επιτροπή καλείται να συνεχίσει το έργο της με διαδικτυακές πλατφόρμες, καθώς και τη στενή της συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους ελεγκτές γεγονότων καθώς και την ανταλλαγή πληροφοριών με τα κράτη μέλη, για την αντιμετώπιση ξένων παρεμβάσεων και παραπληροφόρησης στον ψηφιακό χώρο.
Το Συμβούλιο τέλος υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο των ελεύθερων, ανεξάρτητων και πλουραλιστικών μέσων ενημέρωσης και την ανάγκη ενίσχυσης του ψηφιακού γραμματισμού και της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών για την ενίσχυση της συνολικής κοινωνικής ανθεκτικότητας στη χειραγώγηση και την παρέμβαση ξένων πληροφοριών.