epa10627017 Azerbaijani President Ilham Aliyev (L) and Armenian Prime Minister Nikol Pashinyan (R) are accompanied by the President of the European Council, Charles Michel (C), as they arrive prior to their meeting in Brussels, Belgium, 14 May 2023. The meeting's goal is to promote stability in the South Caucasus region and aimed at a normalisation between the two countries. EPA/OLIVIER HOSLET
Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ αρνείται να συμμετάσχει σε μια συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν που είχε προγραμματιστεί για αύριο, Πέμπτη, στην Ισπανία εξαιτίας των πρόσφατων ενδείξεων ευρωπαϊκής υποστήριξης προς το Γερεβάν, δήλωσε σήμερα στο Γαλλικό Πρακτορείο αζέρος αξιωματούχος.
Σύμφωνα με τον αξιωματούχο αυτόν, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομασθεί και επιβεβαίωσε δημοσιογραφικές πληροφορίες, το Αζερμπαϊτζάν «δεν έκρινε απαραίτητο να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις με το σχήμα αυτό» στη Γρανάδα και ο Αλίεφ δεν θα μεταβεί στην Ισπανία, όπως ήταν προγραμματισμένο.
Ο Αζέρος αξιωματούχος επέκρινε την «ατμόσφαιρα κατά του Αζερμπαϊτζάν που έχει δημιουργηθεί» μετά την πρόσφατη νίκη αστραπή του Μπακού επί των αρμένιων αυτονομιστών του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Ο αξιωματούχος αυτός επικαλέσθηκε κυρίως τις «φιλοαρμενικές δηλώσεις γάλλων αξιωματούχων», την επίσκεψη της γαλλίδας υπουργού Εξωτερικών Κατρίν Κολονά στην Αρμενία και τις «δηλώσεις της για την αποστολή όπλων και πυρομαχικών», καθώς και τις «κατηγορίες που διατυπώθηκαν χθες εναντίον του Αζερμπαϊτζάν από τον πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ Σαρλ Μισέλ».
Η Κολονά ανακοίνωσε χθες, Τρίτη, το βράδυ πως το Παρίσι «συμφώνησε» να παραδοθεί στρατιωτικό υλικό στην Αρμενία, η οποία θέλει να προστατευθεί από το γειτονικό της Αζερμπαϊτζάν.
Η γαλλίδα υπουργός δεν διευκρίνισε για ποιους εξοπλισμούς πρόκειται, όμως διαβεβαίωσε πως το Παρίσι θα δράσει «σ’ αυτό τον τομέα με πνεύμα ευθύνης προς τη μια και την άλλη πλευρά και χωρίς κανένα πνεύμα κλιμάκωσης».
Η γαλλίδα πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν έχει δηλώσει από την πλευρά της πως θέλει ένα «ευρωπαϊκό σχέδιο στήριξης» της Αρμενίας.
Νωρίτερα σήμερα το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Αζερμπαϊτζάν APA είχε μεταδώσει πως ο πρόεδρος Αλίεφ αποφάσισε να μην συμμετάσχει σε συνάντηση με τον Πασινιάν κατά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ που θα πραγματοποιηθεί από αύριο, Πέμπτη, στην Ισπανία.
Ο Αλίεφ εξέταζε το ενδεχόμενο να συμμετάσχει αύριο σε πενταμερή συνάντηση στη Γρανάδα με τους ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Αρμενίας, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Μισέλ.
Οι πέντε επρόκειτο να συζητήσουν για το μέλλον του θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ μετά την πλήρη ανακατάληψή του από το Μπακού μέσα σε 24 ώρες με τη στρατιωτική επιχείρηση που εξαπολύθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου.
Το APA μετέδωσε, επικαλούμενο ανώνυμες πηγές, πως ο Αλίεφ αποφάσισε να μην συμμετάσχει στη συνάντηση.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο Αλίεφ ήθελε να εκπροσωπηθεί και η Τουρκία στη συνάντηση, όμως η Γαλλία και η Γερμανία έφεραν αντίρρηση και το Μπακού ένιωσε πως «μια ατμόσφαιρα κατά του Αζερμπαϊτζάν» είχε αναπτυχθεί μεταξύ αυτών που επρόκειτο να συμμετάσχουν στη συνάντηση.
Το APA μετέδωσε πως το Αζερμπαϊτζάν δεν θα συμμετάσχει σε μελλοντικές συνολμιλίες που θα περιλαμβάνουν τη Γαλλία, όμως παραμένει εν δυνάμει ανοικτό για ενδεχόμενες τριμερείς συναντήσεις με την ΕΕ και την Αρμενία.
Εξάλλου στη Μόσχα η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε σήμερα πως η Ρωσία είχε ανταλλάξει απόψεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ πριν από τη στρατιωτική επιχείρηση αστραπή των αζέρικων δυνάμεων τον περασμένο μήνα.
Το Politico είχε αναφέρει νωρίτερα πως κορυφαίοι αξιωματούχοι από τις ΗΠΑ και την ΕΕ είχαν συναντηθεί με ρώσους ομολόγους τους στην Τουρκία για επείγουσες συνομιλίες σχετικά με το Ναγκόρνο-Καραμπάχ μερικές μόλις ημέρες πριν το Αζερμπαϊτζάν εξαπολύσει την επιχείρησή του στον αποσχισθέντα θύλακα.
«Οι ΗΠΑ και η ΕΕ μας πλησίασαν και μας ζήτησαν να πραγματοποιήσουμε μια συνάντηση», δήλωσε η Ζαχάροβα στους δημοσιογράφους. Πρόσθεσε πως οι πλευρές αντάλλαξαν απόψεις για την κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
«Δεν υπήρξε τίποτε μυστικό σχετικά μ’ αυτή τη συνάντηση· ήταν μια συνηθισμένη ανταλλαγή απόψεων. Θα δούμε πώς θα παρουσιάσει τώρα όλο αυτό η Δύση».
Η Αρμενία «καταδίκασε κατηγορηματικά» σήμερα τις «παράνομες» συλλήψεις πρώην ηγετών ή αξιωματούχων των αυτονομιστικών αρχών του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, κατηγορώντας το Αζερμπαϊτζάν ότι προχωρεί σε «αυθαίρετες συλλήψεις».
«Καταδικάζουμε κατηγορηματικά τις συλλήψεις από το Αζερμπαϊτζάν αξιωματούχων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το αρμενικό υπουργείο Εξωτερικών.
Οι αρμενικές αρχές αναφέρθηκαν κυρίως στην κατάσταση του Ρούμπεν Βαρντανιάν, ο οποίος είχε ηγηθεί του Ναγκόρνο-Καραμπάχ από το Νοέμβριο του 2022 ως τον περασμένο Φεβρουάριο και τέθηκε σε προσωρινή κράτηση στο τέλος Σεπτεμβρίου, μετά τη νίκη αστραπή του Μπακού εναντίον των αρμένιων αυτονομιστών αυτού του ορεινού θύλακα.
Οι αυτονομιστές του Ναγκόρνο-Καραμπχ αντιτάχθηκαν επί περισσότερο από τρεις δεκαετίες στο Αζερμπαϊτζάν, κυρίως στη διάρκεια δύο πολέμων, από το 1988 ως το 1994 και το φθινόπωρο του 2020.
Μετά την επίθεση αστραπή των αζερικών δυνάμεων φέτος το Σεπτέμβριο, σχεδόν ολόκληρος ο αρμενικός πληθυσμός διέφυγε από την αυτοανακηρυχθείσα δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία ανακοίνωσε πως θα διαλυθεί την 1η Ιανουαρίου 2024.
Μετά το τέλος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, αυτός ο ορεινός θύλακας που κατοικείται κυρίως από Αρμενίους, οι οποίοι τον θεωρούν πατρίδα των προγόνων τους, αποτελεί τμήμα του Αζερμπαϊτζάν. Με την υποστήριξη της Αρμενίας, κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του το 1991, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Σήμερα οι αρμενικές αρχές εξέφρασαν τη λύπη τους για το γεγονός ότι «οι δυνάμεις της τάξης του Αζερμπαϊτζάν συνεχίζουν να πραγματοποιούν αυθαίρετες συλλήψεις», παρά τις υποσχέσεις ότι «θα σεβαστούν τα δικαιώματα των Αρμενίων» του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Μεταξύ των πρώην υψηλόβαθμων αξιωματούχων του θύλακα που έχουν συλληφθεί, σύμφωνα με το Γερεβάν, βρίσκονται επίσης οι Αρκάντι Γουκασιάν, Μπάκο Σαχακιάν, Αραΐκ Χαρουτιουνιάν, Νταβίντ Ισχανιάν.
Πρόκειται για πρώην προέδρους, υπουργούς ή άλλους αξιωματούχους της αυτοανακηρυχθείσας δημοκρατίας.
Το Γερεβάν έχει υποσχεθεί ότι θα κάνει «ό,τι μπορεί» για να προστατεύσει τα δικαιώματά τους, «περιλαμβανομένων προσφυγών ενώπιον διεθνών δικαστηρίων».
Η κατάσταση ορισμένων από τους αξιωματούχους αυτούς προκαλεί ανησυχίες πέραν των αρμενικών συνόρων. Για παράδειγμα, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα ζήτησε να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα του Ρούμπεν Βαρντανιάν μετά τη σύλληψή του.
Τα παιδιά του είπαν προχθές, Δευτέρα, πως «φοβούνται για τη ζωή του και για την υγεία του», προσθέτοντας πως δεν γνωρίζουν τίποτε για τις συνθήκες κράτησής του.
Σε βάρος του Ρούμπεν Βαρντανιάν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και για δημιουργία παράνομης ένοπλης οργάνωσης, σύμφωνα με το Αζερμπαϊτζάν.
Το αρμενικό υπουργείο δεν διευκρίνισε πότε και πού συνελήφθησαν οι άλλοι αξιωματούχοι ούτε για ποιο λόγο.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)