epa08798675 Restaurants pack tables and chairs before a four-week national lockdown is implemented to combat the spread of Covid 19, in Liverpool, Britain, 04 November 2020. A second national lockdown is set to come into force in England from 05 November and will last four weeks until 02 December 2020. EPA/PETER POWELL
Καρφώνουν το βλέμμα τους πάνω σου, σε φωτογραφίζουν στα κρυφά, ακόμη και μπουκάλια εκτοξεύουν εναντίον σου. Και όλα αυτά επειδή βγήκες για μια ήρεμη βόλτα στη βρετανική ύπαιθρο.
Αυτές είναι μερικές μόνο από τις εμπειρίες του Μάξουελ Αγιάμπα, στη διάρκεια των 15 ετών που ξεναγεί μέλη της της BAME (Black, Asian and Minority Ethnic: Μαύροι, Ασιάτες και Εθνοτικές Μειονότητες) στις φυσικές ομορφιές της βρετανικής υπαίθρου, τις οποίες πολλοί από αυτούς δεν έχουν επισκεφθεί ποτέ αφού δεν έχουν φύγει από τις πόλεις της χώρας, όπου διαμένουν.
“Στη διάρκεια ενός από τους περιπάτους μας, μια κυρία μας φωτογράφισε στα κρυφά…και όταν της ζητήσαμε τον λόγο απάντησε, ‘δεν έχω δει ποτέ τόσους μαύρους ταυτόχρονα στην εξοχή’ “, λέει ο 55χρονος Γκανέζος ερευνητής και δημοσιογράφος.
Οι πολύμηνοι περιορισμοί εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού και το αντιρατσιστικό κίνημα διαμαρτυρίας Black Lives Matter, που πυροδότησε ο θάνατος του Τζορτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ, έχουν στρέψει εκ νέου το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στις φυλετικές αδικίες –από την πρόσβαση στη φύση μέχρι τις ανισότητες στις παροχές υγείας.
Παρότι οι βόλτες στη φύση έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς στη διάρκεια της πανδημίας, οι χώροι πρασίνου, που είναι γνωστό ότι βελτιώνουν την ψυχική υγεία, δεν είναι ίσα κατανεμημένοι ή εξίσου εύκολα προσβάσιμοι σε όλους, σύμφωνα με την βρετανική οργάνωση Ramblers, που ειδικεύεται στον περιπατητικό τουρισμό.
Το πλουσιότερο 20% των περιοχών της Αγγλίας έχει στη διάθεσή του πέντε φορές περισσότερους χώρους πρασίνου σε σύγκριση με τα φτωχότερα τμήματα της χώρας, όπως διαπίστωσε μια πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης, ενώ οι πολίτες που προέρχονται από την κοινότητα BAME απαρτίζουν μόλις το 1% των επισκεπτών των εθνικών πάρκων.
“Για πρώτη φορά αυτή τη χρονιά πολύς κόσμος συνειδητοποίησε ότι η ύπαιθρος και η φύση είναι πολύ σημαντικές για την σωματική και ψυχική μας υγεία”, λέει η 48χρονη συγγραφέας της ιστορίας των μαύρων, Λουίζα Ατζόα Πάρκερ, η οποία ζει στην επαρχιακή νοτιοδυτική Αγγλία.
“Θεωρώ ότι αυτό έχει επίσης εγείρει ερωτήματα για το ποιος έχει πρόσβαση στην ύπαιθρο, ποιος ανήκει εκεί, ποιος είναι αποδεκτός εκεί”, συμπληρώνει η Πάρκερ, η οποία είναι επίσης σύμβουλος σε θέματα πολυπολιτισμικότητας Βρετανίας και Γκάνας.
ΜΙΑ ΥΠΑΙΘΡΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ;
Κυβερνητικές εκθέσεις έδειξαν ότι οι μαύροι και οι ασιάτες στην Αγγλία έχουν έως και 50% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν έχοντας μολυνθεί με κορονοϊό καθώς διαμένουν συνήθως σε υπερπλήρη νοικοκυριά στις πόλεις και η εργασία που κάνουν τους εκθέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
Με περιορισμένη πρόσβαση στη φύση, οι κοινότητες BAME έχουν λιγότερες πιθανότητες να παραμείνουν ασφαλείς από τον ιό μέσω της κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Περίπου το 17% του πληθυσμού, δηλαδή σχεδόν 9,5 εκατομμύρια άνθρωποι, ζούσαν στην επαρχιακή Αγγλία το 2018, δείχνουν τα τελευταία επίσημα στοιχεία.
Οι κοινότητες BAME αντιστοιχούν μόλις στο 2% αυτού του αριθμού, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός είναι λευκός.
Σύμφωνα με τον Αγιάμπα, η ομάδα περιπάτου του που συναντάται μηνιαία στη βόρεια Αγγλία έχει στόχο την προώθηση της ευημερίας των γηραιότερων μελών της BAME κοινότητας, αλλά λειτουργεί και ως “πολιτική διαμαρτυρία”.
“Οι μαύροι έχουν αποκλειστεί από την φύση και την πρόσβαση στην ύπαιθρο. Το να βλέπεις μαύρα πρόσωπα στην εξοχή μοιάζει παράταιρο γιατί ‘ανήκουν στις πόλεις’. Περπατάμε για να ανακτήσουμε τον τόπο”.
Η πανδημία έχει επίσης αποκαλύψει ένα χωροταξικό χάσμα σε χώρες όπως η Νότια Αφρική, όπου δορυφορικές φωτογραφίες δείχνουν ότι οι συνοικίες των λευκών έχουν περισσότερους χώρους πρασίνων σε σχέση με τις πόλεις των μαύρων.
“ΤΟ ΚΛΑΜΠ ΤΩΝ ΛΕΥΚΩΝ ΜΕΣΟΑΣΤΩΝ”
Μία έκθεση του 2019 από την κυβερνητική υπηρεσία περιβάλλοντος διαπίστωσε ότι πολλοί μαύροι και εθνοτικές μειονότητες θεωρούν την ύπαιθρο ως ένα κλαμπ για τους λευκούς μεσοαστούς, που δεν τους αφορά.
Περίπου το 70% των λευκών παιδιών περνούσαν χρόνο στο ύπαιθρο μια φορά την εβδομάδα σε σύγκριση με το 56% των μη λευκών παιδιών, την περίοδο 2018-19, σύμφωνα με την έκθεση που επικαλείται στοιχεία από την περιβαλλοντική ομάδα Natural England.
“Πολλοί μαύροι και μέλη εθνοτικών μειονοτήτων βιώνουν μια έλλειψη ότι ανήκουν κάπου, ίσως βιώνουν το ‘κλαμπ των λευκών μεσοαστών’ όταν επισκέπτονται την περιοχή ή κατοικούν εκεί”, λέει ο Τομ Φάιανς της φιλανθρωπικής οργάνωσης CPRE.
“Έχουμε δει πόσο σημαντική είναι η ύπαιθρος και οι χώροι πρασίνου για την σωματική και ψυχική μας υγεία. Όλοι έχουν δικαίωμα σε αυτό”, τονίζει ο Φάιανς, ο οποίος είναι επικεφαλής εκστρατειών και πολιτικής της οργάνωσης. “Δεν είναι μόνο για τους λίγους προνομιούχους που έχουν την οικονομική δυνατότητα να ζουν σε συγκεκριμένες περιοχές”.
Έρευνα της Ramblers αποφάνθηκε ότι μόλις το 39% των μελών της BAME κατοικεί σε απόσταση πέντε λεπτών με τα πόδια από χώρους πρασίνου σε σχέση με το 58% που είναι το αντίστοιχο ποσοστό για τους λευκούς.
“Είναι προνόμιο το να μπορείς να βγαίνεις για βόλτα. Είναι μόνο για εκείνους που είναι προνομιούχοι και έχουν ελεύθερο χρόνο”, λέει ο Αγιάμπα, ο οποίος το 2004 μετέτρεψε την πρωτοβουλία του για περιπάτους με μέλη της ΒΑΜΕ στο Περιβαλλοντικό Κίνημα του Σέφιλντ, μια μκο για το περιβάλλον.
“Οι μαύροι και τα μέλη εθνοτικών μειονοτήτων δεν έχουν χρόνο, αγωνίζονται για να επιβιώσουν. Δεν υπάρχει χρόνος για χαλάρωση και ψυχαγωγία”, είπε ο ίδιος στο Ίδρυμα Thomson Reuters.
Ερευνητές διαπίστωσαν τον Ιούνιο ότι οι μαύροι, οι ασιάτες και τα μέλη εθνοτικών μειονοτήτων στη Βρετανία έχουν πληγεί περισσότερο από τις απολύσεις που έγιναν στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης σε σχέση με το σύνολο του πληθυσμού.
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
Η Γκουρπρίτ Σιντού όμως, η επικεφαλής της οργάνωσης αντιρατσιστικής εκστρατείας “BLM in the Stix”, υποστηρίζει ότι η αντιμετώπιση του ρατσισμού και των διακρίσεων στην ύπαιθρο είναι δύσκολη καθώς τα κρούσματα είναι πιο ύπουλα.
“Αυτό που συμβαίνει στις επαρχιακές περιοχές είναι ότι πολλοί άνθρωποι νομίζουν πως δεν υπάρχει ρατσισμός. Υποβαθμίζεται και διαψεύδεται. Θα πουν ότι ίσως είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, ίσως έκανες κάτι που το προκάλεσε”, λέει η Σιντού, η οποία ζει σε ένα χωριό της νοτιοανατολικής Αγγλίας.
Χωρίς ειλικρινή διάλογο, οι εμπειρίες των μελών της BAME στην ύπαιθρο συχνά αντιμετωπίζονται με αδιαφορία, προσθέτει η ίδια, κάτι που οδηγεί στην απομόνωση καθώς οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν μια κοινότητα για να τους υποστηρίξει.
Αυτό είναι κάτι που γνωρίζει πολύ καλά η Τσίβεϊ Όκλι.
Ως η μοναδική μιγάδα στην πόλη της, την Κορνουάλη, στη νοτιοδυτική Αγγλία, η Όκλι λέει ότι πολλές φορές της έχουν μιλήσει με προσβλητικά λόγια, ενώ μια φορά που την είχε επισκεφθεί η οικογένειά της από τον Λονδίνο, κάποιοι είχαν αποκαλέσει τα μέλη της “μαϊμούδες”.
“Ένιωθα τόσο ταπεινωμένη γιατί κανένας στ΄αλήθεια γύρω σου δεν ξέρει πώς νιώθεις”, λέει η 20χρονη Όκλι, η καταγωγή της οποίας είναι κατά το ήμισυ από τη Βρετανία και κατά το άλλο ήμισυ από την Καραϊβική και η οποία σήμερα κατοικεί στο Λονδίνο.
Τον περασμένο χρόνο καταγράφηκαν πάνω από 76.000 φυλετικά εγκλήματα μίσους από την αστυνομία της Αγγλίας και της Ουαλίας, αύξηση 6% σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Ενώ η Σιντού έχει δεχτεί μεγάλη υποστήριξη για την εξάλειψη του επαρχιακού ρατσισμού, επισημαίνει ότι περισσότεροι λευκοί χρειάζεται να “αποφορτίσουν από το συναισθηματικό φορτίο” τους έγχρωμους.
“Βρισκόμαστε σε ένα μοναδικό σημείο της ιστορίας όπου οι άνθρωποι αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι ο συστημικός ρατσισμός είναι στο πετσί μας. Αυτό δεν είναι κάτι που φορτώνεις στους μαύρους στην κοινότητα. Αν θέλεις να σταματήσεις τον ρατσισμό, τι κάνεις;”.