Οι ηγέτες του κόσμου συγκεντρώνονται στις ακτές της νότιας Αγγλίας για να τιμήσουν την 75η επέτειο της μεγαλύτερης απόβασης στη ιστορία, που σήμανε την αρχή του τέλους του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου.
Η βασίλισσα της Βρετανίας Ελισάβετ και η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι θα ηγηθούν των εκδηλώσεων στο Πόρτσμουθ, στις οποίες θα συμμετάσχουν οι βετεράνοι και πολλοί ηγέτες χωρών, ανάμεσά τους οι πρόεδροι των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, οι πρωθυπουργοί του Καναδά Τζάστιν Τριντό, της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον, η καγκελάριος της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ.
«Συγκεντρωνόμαστε για να τιμήσουμε εκείνους το θάρρος και η θυσία των οποίων στις ακτές της Νορμανδίας σήμαναν ένα σημείο καμπής στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Υποσχόμαστε να μην ξεχάσουμε ποτέ το χρέος μας απέναντί τους», δήλωσε η Τερέζα Μέι.
«Η αλληλεγγύη και η αποφασιστικότητά τους για την υπεράσπιση της ελευθερίας μας παραμένουν ένα μάθημα για όλους εμάς»
Utah, Omaha, Gold, Juno και Sword
Τις πρώτες ώρες της 6ης Ιουνίου 1944, περισσότεροι από 150.000 στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων έκαναν απόβαση στις ακτές της Νορμανδίας για να ξεκινήσουν μία από αέρος, θαλάσσης και ξηράς επίθεση κατά των δυνάμεων του Αξονα που οδήγησε στην απελευθέρωση της δυτικής Ευρώπης από τα ναζιστικό καθεστώς.
Την στιγμή της απόβασης, οι σοβιετικές δυνάμεις πολεμούσαν τις γερμανικές δυνάμεις στο ανατολικό μέτωπο ήδη επί τρία χρόνια και ο Ιωσήφ Στάλιν είχε ζητήσει από τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Ουίνστον Τσόρτσιλ, ήδη από τον Αύγουστο του 1942, το άνοιγμα ενός δεύτερου μετώπου.
Η εισβολή, υπό την κωδική ονομασία Operation Overlord και υπό την διοίκηση του αμερικανού στρατηγού Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, παραμένει η μεγαλύτερη αμφίβια επίθεση στην ιστορία, με την συμμετοχή 7.000 πλοίων και αποβατικών σκαφών σε μία ζώνη 80 χιλιομέτρων των γαλλικών ακτών.
Η γιγάντια επιχείρηση ξεκίνησε λίγο μετά τα μεσάνυκτα, με την ρίψη χιλιάδων αλεξιπτωτιστών. Ακολούθησε ναυτικός βομβαρδισμός γερμανικών θέσεων κατά μήκος της ακτής. Στην συνέχεια οι δυνάμεις του πεζικού αποβιβάσθηκαν στις ακτές.
Στην πλειοψηφία τους αμερικανοί, βρετανοί και καναδοί στρατιώτες, ορισμένοι παιδιά, έπεφταν από τα αποβατικά σκάφη στο νερό, υπό τα πυρά του γερμανικού πυροβολικού. Οι επιζήσαντες διηγούνται ότι η θάλασσα ήταν κόκκινη από το αίμα και ο αέρας καυτός από τις εκρήξεις.
Χιλιάδες σκοτώθηκαν και από τις δύο πλευρές. Το μαρτυρούν οι μακρές σειρές με τους άσπρους σταυρούς στα κοιμητήρια της βόρειας Γαλλίας. Ακόμη και οι κωδικές ονομασίες των ζωνών της απόβασης – Utah, Omaha, Gold, Juno και Sword- φέρνουν δάκρυα στα μάτια των βετεράνων.
Ποτέ ξανά
Δεκαέξι χώρες συμμετέχουν στις επετειακές εκδηλώσεις: Αυστραλία, Βέλγιο, Καναδάς, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Νέα Ζηλανδία, Πολωνία, Σλοβακία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες.
Όλες συμφώνησαν σε κοινή διακήρυξη ότι «αυτή η αδιανόητη φρίκη των ετών εκείνων δεν θα επαναληφθεί ποτέ».
«Θα ενεργήσουμε με αποφασιστικότητα, θάρρος και επιμονή για να προστατεύσουμε τους λαούς μας κατά των απειλών για τις αξίες μας και τις προκλήσεις για την ειρήνη και την σταθερότητα», αναφέρεται στο κείμενο της διακήρυξης.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης της D-Day, σήμερα το απόγευμα, περί τους 300 βετεράνοι της απόβασης, όλοι άνω των 90 ετών σήμερα, θα αναχωρήσουν από το Πόρτσμουθ με το πλοίο MV Boudicca για να ξανακάνουν την διαδρομή που έκαναν το 1944 διασχίζοντας την Μάγχη , συνοδεία πλοίων του Βασιλικού Ναυτικού και ενός Spitfire, πολεμικού αεροσκάφους της εποχής.
Ταυτόχρονα στην Νορμανδία, βρετανικές αεροπορικές δυνάμεις, γάλλοι αλεξιπτωτιστές και βετεράνοι, θα αναπαραστήσουν την από αέρος απόβαση. Θα ακολουθήσουν εκδηλώσεις αύριο στην Νορμανδία.