epa09692400 A handout photo made available by the New Zealand Defence Force (NZDF) shows an aerial view from a P-3K2 Orion aircraft as it flies over heavy ash fall in an area of Tonga, on 17 January 2022 (issued 18 January 2022), with ash on the roofs of homes and surrounding vegetation. The Hunga Tonga-Hunga Ha'apai underwater volcano erupted in the Archipelago of Tonga on 15 January. According to scientists from the University of Auckland, the eruption was the most powerful recorded on Earth in the last 30 years. EPA/NZDF / HANDOUT HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES
Συνεχίζεται και σήμερα η μάχη ενάντια στον χρόνο στα νησιά Τόνγκα προκειμένου να απομακρυνθεί η ηφαιστειακή τέφρα που καλύπτει τον διάδρομο προσγείωσης- απογείωσης του κεντρικού αεροδρομίου της χώρας ώστε να μπορέσουν να φτάσουν αεροσκάφη που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια, τέσσερις ημέρες μετά την έκρηξη ηφαιστείου και το τσουνάμι που προκάλεσε.
Η ηφαιστειακή έκρηξη της 15ης Ιανουαρίου, που ακούστηκε ως την Αλάσκα που βρίσκεται περισσότερα από 9.000 χιλιόμετρα μακριά από την Τόνγκα, ήταν η πιο μεγάλη που έχει σημειωθεί εδώ και δεκαετίες. Από την έκρηξη δημιουργήθηκε ένα τεράστιο μανιτάρι καπνού ύψους 30 μέτρων, το οποίο σκόρπισε τέφρα, αέρια και όξινη βροχή σε όλη την περιοχή του Ειρηνικού, και στη συνέχεια ακολούθησε τσουνάμι.
Το τσουνάμι προκάλεσε κύματα ύψους 15 μέτρων, ανακοίνωσε η κυβέρνηση της Τόνγκα.
Το νερό κατέκλυσε την πρωτεύουσα Νουκουαλόφα, οι κάτοικοι της οποίας έσπευσαν σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο, αφήνοντας πίσω τους πλημμυρισμένα σπίτια, ενώ βράχοι και τέφρα έπεφταν από τον ουρανό.
Περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι, σχεδόν όλος ο πληθυσμός της Τόνγκα, έχει επηρεαστεί από την ηφαιστειακή τέφρα και το τσουνάμι, επεσήμανε η Αμερικανική Υπηρεσία για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) επικαλούμενη τον Ερυθρό Σταυρό της χώρας.
Πρωτόγνωρη καταστροφή
“Μια πρωτόγνωρη καταστροφή έπληξε την Τόνγκα”, τόνισε η κυβέρνηση της χώρας στην πρώτη δημόσια ανακοίνωση μετά την ηφαιστειακή έκρηξη, κάνοντας λόγο για τρεις νεκρούς και “έναν αριθμό” τραυματιών.
Το αρχιπέλαγος έχει καταστραφεί, σύμφωνα με δορυφορικές εικόνες που δημοσιεύθηκαν χθες Τρίτη. Επίσης είναι αποκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο καθώς έχει σπάσει το καλώδιο τηλεπικοινωνιών που συνδέει την Τόνγκα με το διαδίκτυο.
“Η αμερικανική εταιρεία τηλεπικοινωνιακής καλωδίωσης SubCom ανέφερε πως θα χρειαστούν τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες προκειμένου η σύνδεση των Τόνγκα να αποκατασταθεί”, διευκρίνισε το υπουργείο Εξωτερικών της Νέας Ζηλανδίας σήμερα.
Κάποιες λίγες επικοινωνίες είναι εφικτές χάρη σε δορυφορικά τηλέφωνα, τα οποία διαθέτουν κυρίως ξένες πρεσβείες στην πρωτεύουσα Νουκουαλόφα.
Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία έχουν έτοιμα στρατιωτικά αεροσκάφη C-130 με ανθρωπιστική βοήθεια για την Τόνγκα τα οποία θα αναχωρήσουν μόλις καθαρίσει το αεροδρόμιο από την τέφρα.
Όμως ένα στρώμα 5 με 10 εκατοστών τέφρας καλύπτει την πίστα του αεροδρομίου στο κεντρικό νησί Τονγκατάπου, ανακοίνωσε το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (Ocha).
“Αποδείχθηκε ότι είναι πιο δύσκολο να απομακρυνθεί η τέφρα από όσο προβλεπόταν”, εξήγησε ο Τζόναθαν Βέιτς αρμόδιος του ΟΗΕ για τη διαχείριση της κρίσης αυτής από τα νησιά Φίτζι.
“Πιστεύαμε ότι η πίστα θα ήταν λειτουργική χθες, αλλά ακόμη δεν έχει καθαρίσει εντελώς διότι πέφτει κι άλλη τέφρα”, εξήγησε, διευκρινίζοντας ότι “περίπου 100 ή 200 μέτρα καθαρίζονται κάθε ημέρα”.
Το πλοίο HMAS Adelaide, του αυστραλιανού Πολεμικού Ναυτικού, ετοιμάζεται να αναχωρήσει για την Τόνγκα με είδη πρώτης ανάγκης. Αναμένεται να φτάσει στον προορισμό του σε πέντε ημέρες.
Δύο πλοία του Πολεμικού Ναυτικού της Νέας Ζηλανδίας, το HMNZS Wellington και le HMNZS Aotearoa, αναμένεται να φτάσουν στην Τόνγκα σε τρεις ημέρες. Αυτά μεταφέρουν δύτες, πόσιμο νερό καθώς και μια μονάδα αφαλάτωσης που μπορεί να παρέχει 70.000 λίτρα νερό ημερησίως.
Κίνδυνος μόλυνσης
Ένα χωριό στο νησί Μάνγκο έχει καταστραφεί εντελώς. Σε πολλά άλλα χωριά του νησιού μόνο μερικά σπίτια παραμένουν όρθια.
Μια 65χρονη γυναίκα στο Μάνγκο είναι ένας από τους τρεις ανθρώπους ο θάνατος των οποίων έχει επιβεβαιωθεί, όπως και ένας άνδρας 49 ετών και η Βρετανίδα υπήκοος Άντζελα Γκλόβερ.
Δορυφορικές εικόνες του Maxar Technologies δείχνουν ότι μεγάλο μέρος του ηφαιστείου που έβγαινε έξω από τη θάλασσα έχει πλέον βυθιστεί κάτω από το νερό. Μόνο δύο μικρά ηφαιστειακά νησιά παραμένουν έξω από το νερό.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι ανησυχεί “για το ενδεχόμενο μόλυνσης των αποθεμάτων νερού και τροφής” από τα ηφαιστειακά υπολείμματα.
Η κυβέρνηση της Τόνγκα έχει συστήσει στους κατοίκους να παραμείνουν στα σπίτια τους, να χρησιμοποιούν μάσκες όταν βγαίνουν έξω και να πίνουν μόνο εμφιαλωμένο νερό.