Ο διάσημος αντιπολεμικός ακτιβιστής της δεκαετίας του 1960 Τομ Χέιντεν, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί για πάντα με την περιβόητη δίκη των Επτά του Σικάγο, με τις διαμαρτυρίες κατά του πολέμου του Βιετνάμ και με την πρώην σύζυγό του και ηθοποιό Τζέιν Φόντα, πέθανε χθες Κυριακή σε ηλικία 76 ετών.
Ο θάνατός επήλθε έπειτα από μακρά ασθένεια, δήλωσε η σύζυγός του Μπάρμπαρα Ουίλιαμς, σημειώνοντας ότι ο Χέιντεν είχε υποστεί εγκεφαλικό το 2015.
Ο Χέιντεν, που είχε κάποτε καταγγελθεί από τους επικριτές του ως προδότης, είχε εκλεγεί αργότερα στη Βουλή και τη Γερουσία της Καλιφόρνιας, όπου θήτευσε επί σχεδόν δύο δεκαετίες ως μια προοδευτική φωνή σε θέματα όπως το περιβάλλον και η παιδεία. Ήταν ο μόνος από τους ριζοσπάστες κατηγορουμένους της δίκης των Επτά του Σικάγο που διακρίθηκε τόσο στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Παρέμεινε μια επίμονη φωνή κατά του πολέμου ενώ υπήρξε και ένας πολυγραφότατος συγγραφέας. Εκφωνούσε επίσης ομιλίες, στις οποίες υποστήριζε τη μεταρρύθμιση των πολιτικών θεσμών των ΗΠΑ.
Ο δήμαρχος του Λος Άντζελες Έρικ Γκαρσέτι έπλεξε το εγκώμιο του Χέιντεν. «Έφυγε ένας πολιτικός γίγαντας και αγαπημένος φίλος. Ο Τομ Χέιντεν αγωνίσθηκε σκληρότερα από οποιονδήποτε άλλον γνωρίζω γι’ αυτά που πίστευε. Τομ, αναπαύσου εν ειρήνη», έγραψε χθες το βράδυ ο Γκαρσέτι στον λογαριασμό του στο Twitter.
Ο Τομ Χέιντεν έγραψε ή επιμελήθηκε 19 βιβλία, ανάμεσα στα οποία το «Reunion», τα απομνημονεύματά του από τον δρόμο της διαμαρτυρίας που ακολούθησε και μια αφήγηση των πολιτικών συγκρούσεων της δεκαετίας του 1960.
«Σπάνια, αν όχι ποτέ στην αμερικανική ιστορία μια γενιά άρχισε με υψηλότερα ιδεώδη και βίωσε μεγαλύτερο ψυχικό τραύμα απ’ ό,τι αυτοί που έζησαν πλήρως το σύντομο χρονικό διάστημα από το 1960 έως το 1968», έγραψε.
Ο Χέιντεν ήταν εκεί από την αρχή. Το 1960 ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και συμμετείχε στο σχηματισμό των Φοιτητών για μια Δημοκρατική Κοινωνία (SDS), που είχε τότε στόχο την κατάργηση του φυλετικού διαχωρισμού στον αμερικανικό Νότο. Το 1962 άρχισε να συντάσσσει τη Δήλωση του Πορτ Χιούρον με τις θέσεις του αναπτυσσόμενου τότε φοιτητικού κινήματος. Οι SDS και ο Χέιντεν είχαν πλέον σκοπό να αλλάξουν τον κόσμο.
Το 1965 ο Χέιντεν επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Βόρειο Βιετνάμ με μια αντιπροσωπεία που δεν είχε πάρει την άδεια των αμερικανικών αρχών γι’ αυτό το ταξίδι. Το 1967 επέστρεψε στο Ανόι με μια άλλη ομάδα και οι Βορειοβιετναμέζοι ηγέτες του ζήτησαν να πάρει μαζί του πίσω στις ΗΠΑ τρεις αιχμαλώτους πολέμου.
Το 1968 βοήθησε να οργανωθούν οι αντιπολεμικές διαδηλώσεις στη διάρκεια του Εθνικού Συνεδρίου του Δημοκρατικού Κόμματος στο Σικάγο, οι οποίες πήραν βίαιη τροπή και κατέληξαν στην περιβόητη δίκη των Επτά του Σικάγο. Ο Χέιντεν και τρεις άλλοι κρίθηκαν ένοχοι της κατηγορίας ότι πέρασαν σε άλλη Πολιτεία για να υποκινήσουν εξέγερση. Αργότερα οι καταδίκες τους ανατράπηκαν.
Το 1971 ο Χέιντεν συνάντησε την Τζέιν Φόντα, η οποία είχε αρχίσει τότε να συμμετέχει στο αντιπολεμικό κίνημα. Έγιναν ζευγάρι αφού την άκουσε να κάνει μια αντιπολεμική ομιλία. Η Φόντα είχε πάρει διαζύγιο από τον σκηνοθέτη Ροζέ Βαντίμ και είχε μια κόρη, την Βανέσα Βαντίμ.
Ο Χέιντεν και η Φόντα έμειναν παντρεμένοι 17 χρόνια και απέκτησαν έναν γιο, τον Τρόι.
Με την οικονομική υποστήριξη της Φόντα, ο Χέιντεν μπήκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 στην πολιτική αρένα της Καλιφόρνιας. Ίδρυσε την Εκστρατεία για Οικονομική Δημοκρατία και το 1982 εξελέγη στη Βουλή της Καλιφόρνιας. Το 1992 εξελέγη στη Γερουσία της Πολιτείας αυτής με ένα πρόγραμμα υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και την προώθηση της παιδείας.
Αργότερα παντρεύτηκε την ηθοποιό Μπάρμπαρα Ουίλιαμς και απέκτησαν έναν γιο, τον Λίαμ.