Στην οροφή του κτηρίου Μ2 του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, σε μια κινηματογραφική βραδιά μεταξύ ουρανού και θάλασσας και με πολύ… αέρα, πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 3 Ιουλίου, η πρεμιέρα των μικρού μήκους ταινιών ενός απίθανου διδύμου σκηνοθετών: των αδερφών Λιούι και Νόα Κλόστερ από τις ΗΠΑ, οι οποίοι πειραματίζονται με το animation με έναν μοναδικό τρόπο. Οι Λιούι και Νόα Κλόστερ βρέθηκαν στη Θεσσαλονίκη και συνάντησαν το κοινό σε μία απολαυστική βραδιά.
«Ευχαριστούμε πολύ που μας έχετε στο Φεστιβάλ. Τι εντυπωσιακή προβολή! Αστειευόμενοι νωρίτερα λέγαμε πως λόγω του δυνατού αέρα θα είναι μια ταινία 3D, μια εντελώς διαφορετική εμπειρία. Ό,τι και αν συμβεί θα είναι συναρπαστικό και περιμένουμε να το ανακαλύψουμε μαζί!», ανέφεραν ενθουσιασμένα τα αδέρφια Κλόστερ.
Το σκηνοθετικό δίδυμο εμπνέεται από την ποπ κουλτούρα, καθώς και από τους ανθρώπους που συναντούν στην καθημερινότητά τους, φτιάχνοντας διασκεδαστικά και πρωτοποριακά μικρού μήκους ντοκιμαντέρ animation. Το Φεστιβάλ παρουσίασε σε παγκόσμια πρεμιέρα την τελευταία τους ταινία για τη Σάρα Ντράιβερ, Πέρα από το Ρότερνταμ – με τη Σάρα Ντράιβερ, ενώ σε διεθνή πρεμιέρα προβάλλονται οι ταινίες Τυλιχτό και στο χέρι – με τη Λόρι Λιντίν, Ψηλά τα χέρια – με τον Άνταμ Λούκας, Ο ήρωας με το κολάν – με τον Άλι Σελίμ και Νυχτερινές λήψεις – με τον Ντέιβιντ Γκόντλις.
Μετά την προβολή των μικρού μήκους ταινιών τους, ακολούθησε Q&A με ερωτήσεις του κοινού.
Ο Λιούι Κλόστερ σχολίασε τις καιρικές συνθήκες και τις… συμπτώσεις λέγοντας: «Την επόμενη ταινία μας θα πρέπει να την παρουσιάσουμε μία νύχτα που θα φυσάει πολύ, να φωτογραφίσουμε τη συγκεκριμένη προβολή και αυτό να είναι το τελικό αποτέλεσμα. Η προβολή είναι γεμάτη από συμπτώσεις και πράγματα που γίνονται στην τύχη. Οι περισσότεροι εδώ στην Ελλάδα γνωρίζουν τον Τζιμ Τζάρμους, κάτι που δεν συμβαίνει στην Αμερική. Η Σάρα Ντράιβερ λέει πως αυτό είναι το αγαπημένο της Φεστιβάλ στο κόσμο. Επίσης οι ταινίες μας είναι γεμάτες καπνό και τσιγάρα και κάτι τέτοιο βλέπουμε συχνά και εδώ στη Θεσσαλονίκη. Ξεκινήσαμε να κάνουμε ταινίες όταν ο Νόα ήταν 17 χρονών και εγώ 20 και βλέπουμε την εξέλιξή μας, καθώς αρχικά το σχέδιό μας ήταν μέτριο και πλέον θέλω να πιστεύω πως βελτιωνόμαστε».
«Αναπτύσσουμε ιδιαίτερους δεσμούς με τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στις ταινίες μας» εξήγησε ο Νόα Κλόστερ. «Μας απασχολεί συχνά το ερώτημα του ποια είναι η κρίσιμη στιγμή που κάποιος δηλώνει καλλιτέχνης και μοιράζεται αυτή την ιδιότητα με τον κόσμο. Για την Κριστίν Τσόι ήταν η στιγμή που πέρασε τα τσιγάρα από το αεροδρόμιο. Για τον Ντέιβιντ ήταν η στιγμή στην οποία άφησε την πρωινή του δουλειά για να εργάζεται αποκλειστικά το βράδυ. Όσο για τις σχέσεις μας με αυτά τα πρόσωπα, η Κριστίν Τσόι ήταν καθηγήτρια του Λιούι στο πανεπιστήμιο και βρέθηκαν ξανά στο πολιτιστικό κέντρο Film at Lincoln Center, όπου γνωρίσαμε και τη Σάρα Ντράιβερ. Η Λόρι Λιντίν ήταν κάτι σαν δεύτερη μητέρα για εμάς οπότε μπορούσαμε να περάσουμε αμέτρητες ώρες συζητώντας και μιλώντας για την καλλιτεχνική διαδικασία και θα είναι εκεί να μας στηρίξει αν χρεωκοπήσουμε – δηλαδή όταν χρεωκοπήσουμε», είπε χαριτολογώντας.
«Αρχίσαμε να γυρίζουμε τις ταινίες μας το 2016 και η τελευταία μας ολοκληρώθηκε πολύ πρόσφατα. Ήθελα να γίνω ζωγράφος και ο Λιούι ήθελε να γίνει μοντέρ, αλλά όταν πήραμε την ιστορία της Κριστίν Τσόι θέλαμε να κάνουμε κάτι με αυτή – με όποιο μέσο είχαμε στη διάθεσή μας. Η γιαγιά μας, η οποία έφυγε από τη ζωή μερικά χρόνια προτού κάνουμε την πρώτη μας ταινία, ήταν ζωγράφος, κι έτσι κάποια πράγματα τα πέρασε και σε εμάς. Όταν αδειάζαμε το σπίτι της βρήκαμε υλικά, μπογιές, πινέλα και ακόμη και σήμερα βλέπουμε κουτάκια με μπογιά από τη δεκαετία του ’70 και μας συγκινεί αυτό. Έχουμε την αίσθηση ότι μπορείς να βρεις κάτι στον δρόμο και να το ενσωματώσεις στην ταινία σου σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο», ανέφερε ο Νόα Κλόστερ σε ερώτηση για το πώς δημιουργούν τις ταινίες τους και τον τρόπο με τον οποίο «εμψυχώνουν» με τη φαντασία τους τα πιο απλά και ταπεινά υλικά.
Όσο για τον χρόνο που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί μια ταινία; «Η τελευταία μας γυρίστηκε σε τρεις μήνες, με δύο ημέρες δουλειάς την εβδομάδα, γιατί χρειαζόμαστε και χρήματα. Μόλις τελειώσαμε μια μεγάλη διαφημιστική καμπάνια και προσπαθούσαμε να βρούμε χρόνο και για τη Σάρα Ντράιβερ. Ελπίζουμε κάποια μέρα τα διασκεδαστικά πράγματα και αυτά που μας φέρνουν ευχαρίστηση, να είναι και αυτά που πληρώνουν. Ο χρόνος που χρειαζόμαστε για μια ταινία, αν δουλεύουμε εντατικά, είναι περίπου έξι εβδομάδες. Η διαδικασία των συνεντεύξεων είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Για παράδειγμα πριν να ξεκινήσουμε να κινηματογραφούμε την Σάρα έπρεπε να χτίσουμε μια σχέση μαζί της. Με τον Ντέιβιντ Γκόντλις είχαμε συγκεντρώσει ένα υλικό 16 ωρών. Σε περίπτωση που είχαμε χρηματοδότηση για τη συγκεκριμένη ταινία, θα μπορούσαμε να έχουμε και διαφορετικές παραλλαγές του έργου. Να έχουμε πάρα πολλές ώρες podcast, να μιλάει για τις εμπειρίες της από τις συναυλίες των Rolling Stones και του Μπομπ Ντίλαν», είπαν τα αδέρφια.
Σε σχέση για το πότε συνειδητοποιεί κανείς ότι είναι καλλιτέχνης, ο Λιούις είπε: «Έχουμε ένα μελλοντικό πρότζεκτ με τη Σάρα Ντράιβερ, που αφορά τους μεγάλους σκηνοθέτες που ξέρουμε σήμερα. Θα ανατρέξουμε στα πρώτα τους βήματα και στις κινήσεις που έκαναν για να συγκεντρώσουν πόρους προκειμένου να γυρίσουν τις πρώτες τους ταινίες. Μέχρι πού άραγε μπορεί να φτάσει κάποιος για να διεκδικήσει το status του στην τέχνη; Εμείς, δεν μπορείτε να φανταστείτε τι χρειάστηκε να κάνουμε για να έρθουμε στη Θεσσαλονίκη!», συμπλήρωσε με κέφι.
«Στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, όπου μένουμε, περπατάμε και βλέπουμε στον δρόμο κάποια ενδιαφέροντα χαρτόνια, τα οποία μπορούν να μεταμορφωθούν με τις ανάλογες διαστάσεις. Υπάρχουν τεράστιοι αρουραίοι στη Νέα Υόρκη. Δεν το έχουμε δει εδώ στη Θεσσαλονίκη. Τα βράδια, γύρω στις 3 το πρωί, έχει τύχει να πάρω ένα σπρέι και να ψεκάσω με μπογιά ένα νεκρό αρουραίο που βρήκα στον δρόμο. Στη συνέχεια του έδωσα μια κλοτσιά ώστε να αφήσει ένα αποτύπωμα στο έδαφος. Τέχνη! Ή… διαχείριση θυμού!», είπε χιουμοριστικά ο Νόα.
Οι χαρακτήρες των ταινιών τους κάνουν διαφορετικές δουλειές για βιοπορισμό, σε σχέση με την τέχνη τους.
Στην ιστορία της Λόρι Λιντίν Τυλιχτό και στο χέρι, βλέπουμε την καλλιτέχνιδα να δίνει την πρώτη της συνέντευξη, ενώ παράλληλα εργάζεται σε ένα εστιατόριο που δεν έχει καμία σχέση με την τέχνη της. Χρειάστηκε άραγε να κάνουν ποτέ κάτι αντίστοιχο; «Και εμείς δουλεύαμε για αρκετό καιρό στο Lincoln Center στη Νέα Υόρκη μοντάροντας διάφορα πράγματα και τρέιλερ που αξιοποιούνταν από αυτό το κέντρο. Στην πραγματικότητα, όμως, διεκδικούμε σταδιακά το να μπορούμε να ζούμε από την τέχνη μας», ανέφεραν.
«Υπάρχει κάτι παραισθησιογόνο στις ταινίες. Μοιάζουν σαν να έχουν φτιαχτεί μέσα σε ένα όνειρο ενός ανθρώπου που έχει υψηλό πυρετό. Το να φτιάχνεις ένα animation ντοκιμαντέρ βασίζεται στην επινόηση. Προσπαθούμε και εμείς να καταλάβουμε τι αποδίδουμε πιστά και τι είναι προϊόν της φαντασίας μας. Βέβαια τα δικά μου όνειρα στην πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερα! Δουλεύαμε πολύ συχνά με χαρτόνι γιατί είναι ένα φθηνό υλικό. Τελευταία χρησιμοποιούμε κούκλες και αυτό είναι από μόνο του ένα στοιχείο του επινοημένου μας σύμπαντος. Άλλωστε, “αν η δημοσιογραφία έχει να κάνει με τα δεδομένα, το ντοκιμαντέρ έχει να κάνει με την αλήθεια” – να η μοναδική βαθυστόχαστη ατάκα που ακούστηκε απόψε, και δεν ανήκει καν σε εμάς», απάντησε ο Νόα Κλόστερ σε ερώτηση του κοινού για το αν έχουν σκεφτεί να κάνουν ταινίες με στοιχεία μυθοπλασίας.
«Ευχαριστούμε που προβάλατε την τελευταία μας δουλειά, η οποία είναι ακόμη σε εξέλιξη. Χρειάστηκε να δουλέψουμε υπερωρίες για να παρουσιάσουμε αυτό το αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση δουλεύαμε υπερωρίες και σκεφτόμασταν να το κάνουμε για την Ελλάδα!», επισήμαναν τα αδέρφια με ενθουσιασμό στο τέλος της βραδιάς.
Οι ταινίες:
Πέρα από το Ρότερνταμ – με τη Σάρα Ντράιβερ
Stranger than Rotterdam (παγκόσμια πρεμιέρα)
ΗΠΑ/USΑ, 2021, 10΄
Η ολοκλήρωση της δεύτερης μεγάλου μήκους ταινίας του Τζιμ Τζάρμους Πέρα από τον Παράδεισο, το 1982, έγινε προσωπική υπόθεση της παραγωγού της: η Σάρα Ντράιβερ έπρεπε να περάσει λαθραία πέρα από τον Ατλαντικό την κόπια μίας από τις πιο σπάνιες και αμφιλεγόμενες ταινίες του κόσμου, του ντοκιμαντέρ Cocksucker Blues του φωτογράφου και ντοκιμαντερίστα Ρόμπερτ Φρανκ.
Νυχτερινές λήψεις – με τον Ντέιβιντ Γκόντλις
Shots in The Dark, with David Godlis (διεθνής πρεμιέρα)
ΗΠΑ/USΑ, 2020, 7΄
Από το 1976 έως το 1980, ο νέος φωτογράφος από το Μανχάταν Ντέιβιντ Γκόντλις κατέγραψε τα νυχτερινά τεκταινόμενα στο θρυλικό κλαμπ CBGB του Μπάουερι, την «αδιαμφισβήτητη γενέτειρα του punk rock», χρησιμοποιώντας ένα ξεχωριστό στιλ νυχτερινής φωτογράφισης. Οι Λιούι και Νόα Κλόστερ ζωντανεύουν τις φωτογραφίες του με συναρπαστική αμεσότητα, ενισχυμένη από animation με ασπρόμαυρες ακουαρέλες, μια ζωηρή ηχητική επένδυση και αφήγηση από τον ίδιο τον Γκόντλις.
Ο ήρωας με το κολάν – με τον Άλι Σελίμ
Le Tour de Pants, with Ali Selim (διεθνής πρεμιέρα)
ΗΠΑ/USΑ, 2020, 4΄
Όταν ο Αλέξι Γκρέιγουολ κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984, δεν ήταν επειδή φορούσε σπάντεξ. Ωστόσο, μετά το φωτο-φίνις, τα ποδηλατάδικα σε ολόκληρη την Αμερική πλημμύρισαν από νέους πελάτες που ζητούσαν σε κατάσταση αλλοφροσύνης να αγοράσουν σορτσάκια από το θαυματουργό υλικό. Ο κινηματογραφιστής Άλι Σελίμ ήταν από τους λίγους που αναζήτησαν τα πραγματικά αίτια της νίκης του Γκρέιγουολ.
Ψηλά τα χέρια – με τον Άνταμ Λούκας
Stick ’Em Up, with Adam Lucas (διεθνής πρεμιέρα)
ΗΠΑ/USΑ, 2019, 4΄
Όταν ο εικαστικός-καλλιτέχνης του δρόμου Άνταμ Λούκας αποφάσισε να συνδυάσει τα ονόματα Μπάνκσι και Τομ Χανκς, δημιουργώντας το «ΧΑΝΚΣΙ», σημείωσε αμέσως μεγάλη επιτυχία. Ως λάτρης των λογοπαίγνιων, συνέχισε να χρησιμοποιεί το νέο του όνομα μέχρι τη μοιραία στιγμή που συνάντησε τον αγαπημένο του ήρωα Τομ Χανκς, στα παρασκήνια του Μπρόντγουεϊ.
Τυλιχτό και στο χέρι – με τη Λόρι Λιντίν
Slinging Hash, with Laurie Lindeen (διεθνής πρεμιέρα)
ΗΠΑ/USΑ, 2018, 4΄
Τι σημαίνει να είσαι καλλιτέχνης; Για την τραγουδίστρια-τραγουδοποιό Λόρι Λιντίν, σημαίνει να παίζεις σε συναυλία και μετά να μαγειρεύεις αυγά σε φαγάδικο. Η ζωή του καλλιτέχνη μπορεί να μην είναι τόσο γοητευτική όσο τη φαντάζονται πολλοί, αλλά αυτό ακριβώς δεν είναι το συναρπαστικό στοιχείο; Ίσως να σας βοηθήσει η Λόρι να αποφασίσετε, μέσα από αυτό το ντοκιμαντέρ animation για τα πρώτα χρόνια της σύντομης ροκ εν ρολ επιτυχίας της.
Νόμιμο λαθρεμπόριο – με την Κριστίν Τσόι
Legal Smuggling, with Christine Choy
ΗΠΑ/USΑ, 2016, 4΄
Καθώς η τιμή των τσιγάρων φτάνει σε αστρονομικά ύψη στη Νέα Υόρκη, η υποψήφια για Όσκαρ σκηνοθέτις Κριστίν Τσόι κάνει ό,τι μπορεί για να εξασφαλίσει την αγαπημένη της μάρκα. Καθώς τραβιέται από το ένα αεροδρόμιο στο άλλο, τα αφορολόγητα τσιγάρα της χάνονται κάπου στην πορεία, κι έτσι η ίδια αναγκάζεται να κάνει μια απόπειρα να τα περάσει λαθραία.