epa08346073 Clothespins in the colors of the Italian flag hang on a balcony during the coronavirus lockdown in Rome, Italy, 06 April 2020. Countries around the world are taking measures to contain the widespread of the SARS-CoV-2 coronavirus which causes the Covid-19 disease. EPA/FABIO FRUSTACI
Στις 8 Μαρτίου, μετά τις δύο τα ξημερώματα, ο σιδηροδρομικός σταθμός του Μιλάνου γέμισε με κατοίκους της Νάπολης, της Καλαβρίας και άλλων νότιων περιοχών που είχαν ετοιμάσει άρον-άρον τις βαλίτσες τους για να γυρίσουν στον Νότο. Οι εικόνες που κατέγραψαν εκείνη την ημέρα οι κάμερες ασφαλείας αποτύπωσαν μια πρωτοφανή αλλαγή στην ιστορία της χώρας. Για πρώτη φορά από τότε που ενοποιήθηκε η χώρα, η έξοδος γινόταν σε αντίθετη κατεύθυνση. Και στη Ρώμη αρχίζει να κυκλοφορεί η ιδέα ότι η Λομβαρδία πρέπει να τύχει ειδικής διαχείρισης.
Το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου, η περίφημη Ιταλία των δύο ταχυτήτων, μεγαλώνει καθημερινά όταν στις έξι το απόγευμα ανακοινώνονται τα στοιχεία των κρουσμάτων. Κινείται όμως αντίθετα με τους δείκτες του ρολογιού της ιστορίας. Τη Δευτέρα σημειώθηκαν 60 νέα κρούσματα στο Λάτσιο, 45 στην Καμπανία, 3 στην Καλαβρία. Στη Λομβαρδία, πάλι, έφτασαν τα 735. Στο Πιεμόντε, τα 92. Στην Εμίλια Ρομάνα, τα 307. Ανισοι είναι και οι αριθμοί των θανάτων. Στη Λομβαρδία, ο επίσημος απολογισμός από την αρχή της κρίσης είναι 12.376 θάνατοι. Στο Λάτσιο, την περιοχή της Ρώμης, 349.
Η κατάσταση της Λομβαρδίας ή του Πιεμόντε δεν είναι ίδια μ’εκείνη στον Νότο. Κάθε μέρα που περνάει, όμως, τίθενται σε αμφισβήτηση το υγειονομικό τους μοντέλο και ο τρόπος που διαχειρίστηκαν την κρίση. Διαπράχθηκαν σφάλματα. Χρησιμοποιήθηκαν οίκοι ευγηρίας για να μεταφερθούν εκεί ασθενείς, όπως κατήγγειλε ο επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος Νικόλα Τσινγκαρέτι. Η κυβέρνηση έχει τώρα μια ευκαιρία να αντικρούσει αποτελεσματικά τις κατηγορίες της Λέγκας και του Ματέο Σαλβίνι.
«Η πανδημία ανέδειξε μια βαθιά Ιταλία, όπως συνέβη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», επισημαίνει ο ιστορικός Τζοβάνι Λούκα. Οι τρεις περιοχές με τα περισσότερα κρούσματα και θανάτους διοικούνται από τη Λέγκα ή κάποιον εταίρο της. Το Πιεμόντε και η Λομβαρδία βρίσκονται στην καρδιά της παλιάς αυτονομιστικής θεωρίας της Λέγκας. Η αξιοπιστία του Σαλβίνι στηρίζεται στις επιτυχίες της γενέτειράς του και του κυβερνήτη Ατίλιο Φοντάνα, τον οποίο ο ίδιος τοποθέτησε. Η υπονόμευση του τελευταίου, στην οποία επιδίδεται καθημερινά η κεντρική κυβέρνηση, αποτελεί πλήγμα για τον πρώην υπουργό Εσωτερικών.
Σύμφωνα με τον πολιτειολόγο Πιέρο Ινιάτσι, ο μύθος της Λομβαρδίας έχει καταρρεύσει. «Η αλαζονεία και το σύνδρομο ανωτερότητας, που καλλιεργούσαν ανέκαθεν η Λέγκα και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, γίνονται μπούμερανγκ. Δημιουργείται επίσης ένα σοβαρό πολιτικό πρόβλημα για τον Σαλβίνι, καθώς μειώνεται η υποστήριξη του στον Νότο και διχάζονται οι ψηφοφόροι του στον Βορρά».
Οι επιχειρηματίες, κεντρικό στήριγμα της Λέγκας στον Βορρά, έχουν αρχίσει να κουράζονται με την καθυστέρηση της επανέναρξης των βιομηχανιών. «Δεν είναι η ώρα για κριτική, αλλά έχουν γίνει πολλά λάθη», λέει ένα διευθυντικό στέλεχος του Συνδέσμου Βιομηχάνων. Αλλά και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι έχει χάσει έδαφος τόσο η Λέγκα όσο και ο Σαλβίνι. Η μετανάστευση δεν προσφέρεται πλέον για τη συσπείρωση του πληθυσμού και ο ιός είναι ένα επικίνδυνο έδαφος για προπαγάνδα. Όλα θα κριθούν τους επόμενους μήνες στο πεδίο της οικονομίας.
Ο Βινσέντσο Ντε Λούκα, κυβερνήτης της Καμπανίας (Νάπολη), έχει γίνει τις τελευταίες εβδομάδες η υπερήφανη φωνή του Νότου. Πρόεδρος από τον Ιούνιο του 2015, χρημάτισε δήμαρχος του Σαλέρνο για τέσσερις θητείες. Υπήρξε υπέρμαχος του αυστηρού εγκλεισμού και αντιτάχθηκε στο πρόωρο άνοιγμα της Λομβαρδίας. «Αν ανοίξουν περιοχές όπου ο ιός εξακολουθεί να είναι ισχυρός, η Καμπανία θα κλείσει τα σύνορά της», προειδοποίησε.
Ο Ντανιέλ Βερντού είναι αρθρογράφος στην El Pais