Το 10ο Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας έρχεται στο Άστορ

Το Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου – Ethnofest που έφερε το αθηναϊκό κοινό πιο κοντά στην οπτική ανθρωπολογία και άνοιξε διάπλατα την πόρτα στους πολιτισμούς του κόσμου, επιστρέφει και αυτόν τον χειμώνα στο κέντρο της Αθήνας γιορτάζοντας τα δέκα του χρόνια. Στη φετινή επετειακή του έκδοση, το πρόγραμμά του διευρύνεται, η διάρκειά του αυξάνεται και οι δράσεις του εμπλουτίζονται, έρχονται σε επαφή με άλλες τέχνες, γίνονται πιο εορταστικές.

Ταινίες

Μέσα από δεκάδες ταινίες, οι αποστάσεις μικραίνουν, η Ελλάδα συναντά τη Βραζιλία, η Δανία την Ταϊλάνδη, η Αμερική την Κίνα. Συναισθήματα αγωνίας, χαράς, θλίψης και προσμονής συνθέτουν το μωσαϊκό της ανθρώπινης κατάστασης και το τοποθετούν σε έναν σύγχρονο κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται.

Μέσα από τα ανανεωμένα τμήματα του φετινού προγράμματος (Φοιτητικές Ταινίες, Πανόραμα, Κινηματογραφικοί Πειραματισμοί στην Εθνογραφία, Initiations, Θεματική Ενότητα, Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, Ειδικές και Επετειακές προβολές), το Ethnofest αναδεικνύει το συναρπαστικό παρόν και το δυναμικό μέλλον του εθνογραφικού κινηματογράφου και αποδεικνύει πως το είδος αυτό είναι πολύ πιο κοντά στο κοινό από ό,τι νομίζαμε.

• Πρεμιέρα

Δέκα χρόνια γυρισμάτων – όσα και τα χρόνια του φεστιβάλ – μία ευτυχής σύμπτωση για την ταινία έναρξης Προορισμός Καρδιά / Heartbound, των Sine Plambech και  Janus Metz. Η ταινία, που μελετά τις ζωές τεσσάρων οικογενειών και το ταξίδι που κάνουν γυναίκες από την Ταϊλάνδη στη Δανία για να παντρευτούν, αποτελεί ένα ανθρωπολογικό και κινηματογραφικό επίτευγμα.

• Φοιτητικές Ταινίες

Κάθε χρόνο, το Φεστιβάλ παρουσιάζει μια επιλογή των πιο άρτιων δειγμάτων από τις δεκάδες ταινίες που παράγονται στο πλαίσιο μεταπτυχιακών προγραμμάτων στην Οπτική Ανθρωπολογία και σε συναφή πεδία. Αυτήν τη χρονιά, μαθαίνουμε πώς είναι να ζεις με μία δερματική πάθηση μέσα από την προσέγγιση της Lidija Burcak στο αναστοχαστικό Σπασμένο Δέρμα / Broken Skin. Πορτογαλικοί μύθοι, αφηγήσεις και μυστηριώδεις δολοφονίες ζωντανεύουν στην οθόνη μέσα από ένα μοντάζ που μας βυθίζει στον κόσμο της Agnes Meng και τις Ιστορίες Λύκων / Histories of Wolves, ενώ ο Pavel Borecký μας τοποθετεί μέσα σε ένα παζάρι ζώων σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στην Αλγερία με το πειραματικό Στον Κήπο του Διαβόλου / In the Devil’s Garden. Κάτοικοι του Πακιστάν μας αφηγούνται τις ιστορίες του ορεινού χωριού τους που πλημμύρισε και εξαφάνισε τα σπίτια τους στην τρυφερή Απουσία των Βερίκοκων / Absence of Apricots (Daniel Asadi Faezi).

• Πανόραμα

Ο σύγχρονος εθνογραφικός κινηματογράφος βρίσκει την πλατφόρμα προβολής του μέσα από το τμήμα του Πανοράματος. Τι σημαίνει αλήθεια, να είσαι “φυσιολογική/ος”; Η ταινία Νορμάλ / Normal της Adele Tulli,  επανεξετάζει τα έμφυλα στερεότυπα με μία υψηλής αισθητικής εικόνα που είναι σίγουρο ότι θα αποτελέσει αφορμή για ατέρμονες συζητήσεις. Η Χόα / Hoa, η ηρωίδα τη ταινίας του Marco Zuin, προσπαθεί να κρατήσει ζωντανή την αρχαία γνώση των θεραπευτικών φυτών και αντιστέκεται στο σύγχρονο Β. Βιετνάμ που συνεχώς μεταβάλλεται.

• Κινηματογραφικοί Πειραματισμοί στην Εθνογραφία

Όταν οι δημιουργοί πειραματίζονται με τα όρια της κινηματογραφικής φόρμας, τις τεχνικές αφήγησης και την εθνογραφική έρευνα, τα αποτελέσματα διευρύνουν τα όρια του κινηματογραφικού είδους και των κοινωνικών επιστημών, προσφέροντάς μας νέες εμπειρίες θέασης. Το πειραματικό Voices of the Rainforest του Steven Feld μας παρασύρει σε ένα πολυαισθητηριακό ταξίδι στις ρευστές σχέσεις της οικολογίας και της κοσμολογίας όπως αυτές καθορίζουν τη ζωή μίας κοινότητας στα τροπικά δάση της Παπούας Νέας Γουινέας. Τη βιογραφία του βουνού Tindaya μας αποκαλύπτει στις Παραλλαγές του Όρους Tindaya / Tindaya Variations ο Isaac Marrero Guillamón, τον οποίο θα έχουμε την τύχη να παρακολουθήσουμε και σε ένα μοναδικό masterclass.

• Initiations

Ο κινηματογράφος ως εργαλείο έρευνας διδάσκεται σε φοιτητές και ερευνητές ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών ολοένα και περισσότερο. Στην ενότητα αυτή, έχουμε την τύχη να δούμε αυτές τις πρώτες απόπειρες νέων δημιουργών στο εθνογραφικό ντοκιμαντέρ, οι οποίες έχουν προκύψει από summer schools, ακαδημαϊκά προγράμματα και εκπαιδευτικά σεμινάρια.

• Τη φετινή Θεματική Ενότητα “Εξευγενισμός υπό αμφισβήτηση σε καιρούς αλλαγών: από την κοινωνική οικονομία στην επιθετική αστική ανάπτυξη” επιμελείται η ομάδα του φεστιβάλ με συντονιστή τον επιστημονικό μας σύμβουλο, Παυσανία Καραθανάση και έχει ως στόχο να διερευνήσει τις διάφορες τοπικές εκφάνσεις του “εξευγενισμού” στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Επτά χρόνια γυρισμάτων έκανε ο Boris Svartzman στη Νέα Εποχή / New Era για να αποτυπώσει τον αγώνα μίας ομάδας χωρικών στην Κίνα ενάντια στην εκμετάλλευση της γης τους. Η Laura Alvarez στην Πόλη προς Πώληση / City For Sale, εξερευνά τη Βαρκελώνη ως τουριστικό προορισμό και τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή των κατοίκων.

Φέτος, για δεύτερη φορά στην ιστορία του, ο θεσμός «Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου Αθήνας – ETHNOFEST», φιλοξενεί μια ιδιαίτερη ενότητα με θέμα «Εξευγενισμός υπό αμφισβήτηση σε καιρούς αλλαγών: από την κοινωνική οικονομία στην επιθετική αστική ανάπτυξη» που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Πρόκειται ουσιαστικά για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ που ασχολείται με την εκπαίδευση και την απασχόληση. Μερικοί από τους στόχους της προσπάθειας αφορούν στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, στη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης, της Δια Βίου Μάθησης, στη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής ένταξης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων (ΕΚΟ). Η προβολή των ταινιών του αφιερώματος είναι δωρεάν για το κοινό, υποτιτλισμένη στα ελληνικά  και εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε ΑμεΑ.

• Με σταθερό ενδιαφέρον για τον ρόλο του ντοκιμαντέρ στο αναδυόμενο πεδίο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, το φεστιβάλ παρουσιάζει το ειδικό αφιέρωμα “Η Ήπειρος μέσα από το ντοκιμαντέρ. Μουσική, τραγούδι, χορός και μηχανισμοί διαχείρισης της “πολιτιστικής κληρονομιάς”. Πάνελ συζήτησης και ειδικές προβολές μας φέρνουν πιο κοντά στον άνθρωπο ως ενεργό υποκείμενο, φορέα πολιτισμού και πολλαπλών ταυτοτήτων, δίνοντας παράλληλα έμφαση στον τρόπο που η φύση και το περιβάλλον καθορίζουν την ύπαρξή του. Το αφιέρωμα έχει τη στήριξη του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής “Φοίβος Ανωγειανάκης”.
• Με αφορμή την επετειακή έκδοση του φεστιβάλ, η ενότητα με τον τίτλο 9+1 στιγμές / 10 χρόνια Ethnofest περιλαμβάνει μία επιλεγμένη ταινία από την κάθε χρονιά του φεστιβάλ για τον εορτασμό ενός θεσμού που η πόλη της Αθήνας έχει αγκαλιάσει! Στο Κατέρχεσθαι μετά των Αγγέλων / Descending with Angels του Christian Suhr, παρακολουθούμε έναν Παλαιστίνιο πρόσφυγα στη Δανία ο οποίος πιστεύει πως έχει καταληφθεί από ένα πνεύμα. Μοντέρνα ιατρική και η θρησκεία αντιπαραβάλλονται ως δύο διαφορετικά συστήματα πίστης. Η προβολή του Faux Vintage αποτελεί ένα φόρο τιμής στον πρόωρα χαμένο Stephen Nugent και στην τεράστια εκπαιδευτική προσφορά του στο πεδίο του εθνογραφικού κινηματογράφου, ενώ την ταινία θα προλογίσει ο Ricardo Leizaola, καθηγητής Οπτικής Ανθρωπολογίας στο Goldsmiths του Λονδίνου. Το Eldon όντως δεν φεύγει ποτέ από τις καρδιές μας και οι κάτοικοι της μικρής επαρχίας της Iowa επιστρέφουν μέσα από την ειλικρινή και αγνή ματιά της Jessica Bollag (I ‘m not leaving Eldon).

• Ειδικές προβολές

Με την κλασική πλέον ταινία Rivers of Sand του σπουδαίου κινηματογραφιστή και ανθρωπολόγου Robert Gardner, αντιλαμβανόμαστε τους περιορισμούς που δημιουργεί η παράδοση για τις γυναίκες της φυλής των Hamar, στη νοτιοδυτική Αιθιοπία.

Με τους Ρυθμούς / Cadences (Alexandra Tilman) και τις Νέες Φωνές σε ένα Παλιό Λουλούδι / New Voices in an Old Flower (Quino Piñero), η κινηματογραφική αίθουσα γεμίζει με τέκνο μουσική από παράνομα πάρτυ στη Χάβρη και με τη σύγχρονη μουσική της Αντίς Αμπέμπα αντίστοιχα.

• Εκπαιδευτικές Δράσεις

Στο διευρυμένο πλαίσιο των εκπαιδευτικών του δράσεων, το Ethnofest φιλοξενεί ξανά φέτος, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και συγκεκριμένα με τη Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, πρωινές προβολές για ομάδες μαθητών δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, με κύριο σκοπό την εξοικείωση των μαθητών με την έννοια της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από τον εθνογραφικό κινηματογράφο. Το εθνογραφικό ντοκιμαντέρ αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο οπτικού γραμματισμού και προσέγγισης της γνώσης.

Ο Isaac Marrero θα συζητήσει με το κοινό  σχετικά με τη διαδικασία παραγωγής μίας ανθρωπολογικής ταινίας σε ένα μοναδικό masterclass με τίτλο “Cine-inquiry: thinking through making anthropological films”.

Πάνελ συζητήσεων με θέμα τον Αστικό Εξευγενισμό στο Πάντειο και την Ήπειρο μέσα από το ντοκιμαντέρ στο Άστορ, δίνουν την ευκαιρία σε ακαδημαϊκούς και διακεκριμένους επαγγελματίες να μοιραστούν την εμπειρία τους με φοιτητές αλλά και με το ευρύτερο κοινό.

Για πρώτη φορά φέτος, το φεστιβάλ στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος Erasmus+ με τίτλο, ENCOUNTERS through art, ethnography and pedagogy, μαζί με το Πανεπιστήμιο του Agder (Νορβηγία), το Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Ελλάδα), το Πανεπιστήμιο του Amsterdam (Ολλανδία), τον καλλιτεχνικό φορέα Arts Cabinet (Ηνωμένο Βασίλειο) και τον οργανισμό Raketa (Σουηδία) διοργανώνουν την εναρκτήρια δράση του προγράμματος με μία έκθεση φοιτητών που θα γίνει στον πολυχώρο TaF.

Τέλος, δεν θα μπορούσε από τη φετινή επετειακή έκδοση του φεστιβάλ να  λείπει το πρώτο του πάρτυ, όπου θα σβήσει δέκα κεράκια. Μουσικές, χορός, συζητήσεις και συγκίνηση θα φιλοξενηθούν στο Booze σε μία εορταστική  βραδιά!

Προβολές, καλεσμένοι, εικαστικά δρώμενα και χορός κάνουν το 10ο Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου πιο πλούσιο από ποτέ!