Έπειτα από δεκαετίες επέκτασης των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής, τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μια δραματική συρρίκνωσή τους και οι επιστήμονες δεν ξέρουν την αιτία. Έτσι, παράλληλα με την Αρκτική, οι θαλάσσιοι πάγουν υποχωρούν πλέον και στα δύο ημισφαίρια, πράγμα που μπορεί να επιδεινώσει την κλιματική αλλαγή στο μέλλον.
Οι θαλάσσιοι πάγοι ακολουθούν μια εποχική αυξομείωση, καθώς επεκτείνονται τον χειμώνα και μειώνονται το καλοκαίρι, οπότε οι επιστήμονες βγάζουν ένα μέσο ετήσιο όρο. Οι ανταρκτικοί πάγοι αυξάνονταν αργά κάθε χρόνο για πάνω από 30 χρόνια και έφθασαν στο αποκορύφωμα τους 2014, οπότε απρόσμενα και για άγνωστη αιτία άρχισε η αντίστροφη τάση. Μια νέα ανάλυση δορυφορικών εικόνων αποκαλύπτει ότι μεταξύ 2014-2017, η έκταση της θάλασσας γύρω από την νότια παγωμένη ήπειρο, που είναι καλυμμένη με πάγους, έχει εμφανίσει άνευ προηγουμένου μείωση, με αποτέλεσμα η παγοκάλυψη της θάλασσας της Ανταρκτικής να βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 40 ετών.
Η συρρίκνωση των πάγων στο νότιο ημισφαίριο είναι πολύ ταχύτερη από τις απώλειες λόγω της τήξης των αρκτικών θαλάσσιων πάγων στο βόρειο ημισφαίριο. Ο ρυθμός μείωσης των πάγων γύρω από την Ανταρκτική είναι τριπλάσιος από την πιο γρήγορη τήξη που έχει καταγραφεί ποτέ στην Αρκτική θάλασσα. Σε τέσσερα χρόνια η θάλασσα της Ανταρκτικής έχασε τόσους πάγους όσους η θάλασσα της Αρκτικής σε 34 χρόνια.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Κλερ Πάρκινσον του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), δήλωσαν έκπληκτοι από την έκταση των απωλειών των πάγων. Επιφυλάχθηκαν πάντως να πουν ότι υπαίτια γι’ αυτό είναι η κλιματική αλλαγή, ούτε είναι βέβαιοι κατά πόσο πρόκειται απλώς για την αρχή μιας πιο μακρόχρονης τάσης.
«Υπήρξε μια περίοδος στη δεκαετία του 1970, όταν η Ανταρκτική εμφάνισε επίσης μια τεράστια μείωση στους θαλάσσιους πάγους, αλλά μετά αυτοί αυξήθηκαν πάλι. Συνεπώς μπορεί και η νέα μεγάλη μείωση των τελευταίων ετών να αναστραφεί», δήλωσε η Πάρκινσον, σύμφωνα με το New Scientist και τη «Γκάρντιαν». Το 2018 υπήρξε μια μικρή αύξηση των θαλάσσιων πάγων πέριξ της Ανταρκτικής, αλλά στη συνέχεια καταγράφηκε το 2019 μια νέα μείωση τους, οπότε η τάση είναι προς το παρόν ασαφής σε βάθος χρόνου.
Η συρρίκνωση των πάγων μπορεί να οφείλεται σε καθαρά φυσικές διαδικασίες, όπως οι μεταβολές στους ανέμους, η τρύπα του όζοντος και το φαινόμενο Ελ Νίνιο, που επηρεάζουν τους πάγους. «Είναι πρόωρο να ισχυριστούμε ότι η πρόσφατη μείωση των πάγων αποτελεί ένδειξη για την έναρξη μιας πιο μακρόχρονης εξέλιξης», δήλωσε ο Μαρκ Σερέζε, διευυθυντής του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου των ΗΠΑ.
Αντίθετα με το λιώσιμο των πάγων της ξηράς, η τήξη των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής δεν ανεβάζει τη στάθμη της θάλασσας, καθώς αυτό το νερό βρισκόταν ήδη στη θάλασσα με τη μορφή πάγου. Η τήξη έχει όμως άλλες επιπτώσεις, όπως το να κάνει πιο δύσκολη τη ζωή στους πιγκουίνους.