Μετά από 12 ημέρες, στη διάρκεια των οποίων η Καλαμάτα και άλλες 13 πόλεις της Πελοποννήσου μετατράπηκαν σε κοιτίδα πολιτισμού, εκπαίδευσης και δημιουργίας, με την προσέλευση των θεατών και συμμετεχόντων να ξεπερνάει κάθε προσδοκία, το 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου κατέβασε αυλαία την Κυριακή 1/12 στο αμφιθέατρο «Θόδωρος Αγγελόπουλος». Κατά τη διάρκεια της τελετής λήξης απονεμήθηκαν τα βραβεία στις ταινίες που ξεχώρισαν οι κριτικές επιτροπές, ενώ δύο ημέρες μετά, την Τρίτη 3/12, απονεμήθηκαν τα βραβεία του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους Καλαμάτας.
Βραβεία Ισότητας – Αλεξάνδρα Σκορδάκη
Η διεθνής κριτική επιτροπή αποτελούμενη από την κοινωνιολόγο Nina Backer-Røed, τη δημοσιογράφο, σκηνοθέτιδα και Αντιπρόεδρο της WIFT Νιόβη Αναζίκου και τον σκηνοθέτη Μένο Δελιοτζάκη, απένειμε το βραβείο στο Children of the Mist της Ha Le Diem.
Το σκεπτικό της επιτροπής: «Αυτό το ντοκιμαντέρ έχει σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο: Αναδεικνύει ζητήματα όπως ο παιδικός γάμος και η ανισότητα των φύλων, υποστηρίζοντας τα δικαιώματα και την εκπαίδευση των κοριτσιών και καταγγέλλοντας την κοινωνική διάκριση. Μια ταινία που επισημαίνει την πρόκληση που αντιμετωπίζουν τα νεαρά κορίτσια που βρίσκονται ανάμεσα στην παράδοση και την επιθυμία για αυτοδιάθεση, υπογραμμίζει τη σημασία της εκπαίδευσης και της εξουσιοδότησης για να σπάσει ο κύκλος της καταπίεσης και υποστηρίζει την πολιτιστική εξέλιξη που σέβεται τα ατομικά δικαιώματα, δίνοντας ορατότητα σε υποεκπροσωπούμενες κοινότητες».
Παράλληλα η επιτροπή απένειμε εύφημη μνεία στο ντοκιμαντέρ, Smoke Sauna Sisterhood της Anna Hints. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Η ταινία, μέσα από τις παραδοσιακές καπνιστές σάουνες της Εσθονίας, μας μεταφέρει σε έναν απομονωμένο ιερό χώρο, όπου οι γυναίκες βρίσκουν ένα ασφαλές καταφύγιο για να μοιραστούν τα βιώματά τους. Το γυμνό γυναικείο σώμα όπως το προσεγγίζει ο φακός, απελευθερωμένο από την αντικειμενοποίηση, γίνεται συμβολικός αφηγητής των σημαδιών της πατριαρχίας, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει την ενδυνάμωση των επιζωσών. Η ταινία δημιουργεί έναν ασφαλή χώρο έκφρασης, εμβαθύνοντας την ενσυναίσθηση του κοινού αλλά και τιμώντας την ουσία του κινηματογράφου -ως μέσο ενδυνάμωσης».
Smoke Sauna Sisterhood της Anna Hints
Βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ
Η επιτροπή αποτελούμενη από τον επιμελητή ταινιών και κριτικό τέχνης Ingo Starz, την βραβευμένη σκηνοθέτιδα Anne Kjersti Bjørn, και την ιδρύτρια της Πειραματικής Σκηνής Καλαμάτας Λέττα Πετρουλάκη-Σοφικίτου, απένειμε το βραβείο στο Πένθος – Αυτοί που μένουν των Μυρτώς Πατσαλίδου και Μαρίας Λουκά. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Η ταινία αναφέρεται στις τρεις εγκληματικές και πολιτικές δολοφονίες τριών ανδρών, του νεαρού Πακιστανού Σαχζάντ Λουκμάν, του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου. Και οι τρεις έπεσαν θύματα ρατσισμού, ομοφοβίας και βίας. Οι δύο πρώτοι από ακροδεξιούς ρατσιστές της εγκληματικής οργάνωσης ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ και ο τρίτος από ρατσιστές ομοφοβικούς πολίτες και την αστυνομία στην Ελλάδα. Το ντοκιμαντέρ δίνει φωνή στους πενθούντες γονείς τους δείχνοντας με εντυπωσιακό τρόπο πώς η θλίψη οδηγεί στον αγώνα για αναζήτηση δικαιοσύνης σε ένα απαράδεκτα αργοκίνητο νομικό και δικαστικό σύστημα. Το «Πένθος» δημιουργεί αφενός μια δυνατή έκκληση για μια ανεκτική και ποικιλόμορφη κοινωνία, χωρίς βία, αφετέρου ενθαρρύνει τους πολίτες για δράση και αγώνα για πραγματική δικαιοσύνη».
Παράλληλα η επιτροπή απένειμε εύφημη μνεία στο ντοκιμαντέρ, Πανελλήνιον των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Η ταινία αναφέρεται σε ένα καφενείο, στέκι σκακιστών, που αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο έξω από την πολυάσχολη καθημερινότητα. Ένα στέκι για σκάκι που δημιουργεί φιλίες, συναισθήματα και αγάπη για το ελληνικό καφενείο, με μία ματιά ποιητική και συγκινητική. Ως πρώτο ντοκιμαντέρ των σκηνοθετών, το βρίσκουμε ελπιδοφόρο.»
Βραβείο Κοινωνικής Ευαισθησίας
Στο πλαίσιο του μαθήματος Στοιχεία Σκηνοθεσίας και Υποκριτικής του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου με διδάσκοντα τον Επίκουρο Καθηγητή Δρ. Ιάκωβο Παναγόπουλο, συστάθηκε ομάδα φοιτητών/ριών για την επιλογή του βραβείου για την καλύτερη ταινία Κοινωνικής Ευαισθησίας. Ανακοίνωση και σκεπτικό της ομάδας φοιτητών/ριών: «Το ντοκιμαντέρ Name Me Lawand του Edward Lovelace επιλέχθηκε για τη βαθιά κοινωνική ευαισθησία που αναδεικνύει. Η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός κωφού αγοριού που, μαζί με την οικογένειά του, αναζητά ένα νέο ξεκίνημα ως πρόσφυγας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεξιοτεχνικά, η στοχευμένη επιλογή των πλάνων, ο χειρισμός της κάμερας και η ηχητική επένδυση, αποτυπώνουν τις προκλήσεις της μετανάστευσης, την πάλη για αποδοχή και την ανάγκη επικοινωνίας, αναδεικνύοντας τη δύναμη της κοινότητας και της ενσυναίσθησης».
Songs of Earth της Margreth Olin
Βραβείο Οικολογικού Ντοκιμαντέρ
Το τρίτο έτος του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου Αθηνών απένειμε το βραβείο στο Songs of Earth της Margreth Olin. Όπως έγραψε η τριτοετής φοιτήτρια Ευαγγελία Mπουρλόκα, πρόκειται για «έναν διάλογο αγάπης ανθρώπου προς άνθρωπο και ανθρώπου προς τη φύση, μια υπαρξιακή διαδρομή από τα παιδικά χρόνια του αφηγητή ως σήμερα, μέσα από μαγευτικά πλάνα του τόπου που “γέννησε” τον αφηγητή-πατέρα, τη σκηνοθέτρια-κόρη και την αγάπη. Αυτός ο τόπος είναι το Oldedalen στο Vestland της Νορβηγίας. Επιπλέον των προαναφερομένων, ο τρόπος δημιουργίας ποιητικών πλάνων με τη χρήση drones και υποβρύχιων καμερών είναι ένα μάθημα για όλους μας».
Βραβείο Πόλεις του Κόσμου
Η επιτροπή, αποτελούμενη από σπουδαστές/στριες της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο Ναύπλιο, ξεχώρισε τρεις ταινίες οι οποίες και συγκέντρωσαν την υψηλότερη βαθμολογία:
The Invisible Contract των Kaplan Schteingart και Luciana Jimena. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Πρόκειται για μια ταινία η οποία πραγματεύεται τις απάνθρωπες εργασιακές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι καθαρίστριες στο Μεξικό. Ξεχώρισε για την ευαισθησία και την προσοχή με την οποία προσέγγισε το θέμα, θίγοντας ταυτόχρονα θέματα ταξικά, κοινωνικά και φυλετικά. Η κινηματογραφική του φόρμα, κατάφερε να κρατήσει την ισορροπία ανάμεσα σε αφήγηση και κινηματογράφηση, ποιητικότητα και ρεαλισμό».Kaugere: A Place Where Nobody Enters του Stephen Dupont. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Ένα σύγχρονο εθνογραφικό ντοκιμαντέρ που μέσα από την προσωπική ιστορία του Albert Muri και της οικογένειάς του, καταγράφει την καθημερινότητα των κατοίκων στο Kaugere που είναι αναγκασμένοι να ζουν σε συνθήκες απόλυτης οικονομικής εξαθλίωσης οι οποίες τους ωθούν στην παραβατικότητα. Ταυτόχρονα βλέπουμε την ομάδα ράγκμπι των Dani, που λειτουργεί ως η μόνη διέξοδος απέναντι στην παραβατικότητα αυτή. Παρουσιάζει με ρεαλισμό τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι του οικισμού. Οι δύο ιστορίες -του αθλητισμού και των συνθηκών ζωής (απόλυτη φτωχοποίηση)- μπλέκονται πολύ δυναμικά και οργανικά μεταξύ τους».
Lagunaria του Giovanni Pellegrini
Lagunaria του Giovanni Pellegrini. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Η καθημερινή ζωή και τα προβλήματα των κατοίκων της Βενετίας παρουσιάζονται σε αντιδιαστολή με τους μύθους και τις φήμες που υπάρχουν για την πιο διάσημη πόλη του κόσμου. Η αφήγηση από το μέλλον συντελεί στο να αναδειχθούν οι αιτίες της πιθανής εξαφάνισης της που δεν είναι άλλες από την κλιματική αλλαγή και την αλλοίωσή της από τον υπερβολικό τουρισμό καθώς και την αλλαγή της πόλης από το airbnb. Μία ταινία που μέσα από το μύθο εξερευνά την πόλη, που μας επιτρέπει μια ματιά στη “μυθική”, υπερβατική πλευρά της ζωής».
Καθ’ όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ, οι θεατές ψήφιζαν κατά την έξοδό τους από τις προβολές, για τα Βραβεία Κοινού:
Βραβείο Κοινού – Ελληνικό Ντοκιμαντέρ: Belkî Sibê – Ίσως Αύριο του Αλέξη Δαλούμη. Το ντοκιμαντέρ αφηγείται ένα ταξίδι 18 μηνών μέσα στον πόλεμο και την επανάσταση, στη Ροζάβα (Δυτικό) Κουρδιστάν της ΒΑ Συρίας, κατά τη διάρκεια της προέλασης και της νίκης των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων κατά του ISIS, καθώς και της ιστορίας του Διεθνούς Τάγματος Ελευθερίας, στις τάξεις του οποίου πολέμησε ο σκηνοθέτης.
Βραβείο Κοινού – Διεθνές Ντοκιμαντέρ: A Day, 365 Hours της Eylem Kaftan. Δύο νεαρές γυναίκες ενώνονται από την κοινή τους εμπειρία κακοποίησης. Η απροσδόκητη συνάντησή τους δημιουργεί έναν ισχυρό δεσμό που τους δίνει τη δύναμη να αντιμετωπίσουν τους κακοποιούς τους στο δικαστήριο και να βοηθήσουν άλλες νεαρές γυναίκες να αναζητήσουν δικαιοσύνη.
Της τελετής λήξης, ακολούθησε συναυλία αφιερωμένη στην ειρήνη, την αλληλεγγύη και την ομορφιά της μουσικής πολυπολιτισμικότητας! Σπουδαίοι μουσικοί από διαφορετικές χώρες και μουσικές παραδόσεις ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μια συναυλία γεμάτη συναίσθημα και ελπίδα. Συμμετείχαν η Diana Sabri (φωνή, Παλαιστίνη-Λίβανος), ο Alberto Beltrami (κιθάρα, Ιταλία), ο Nicasio Moreno (βιολοντσέλο, Ισπανία), ο Νίκος Δημηνάκης (λαούτο, Ελλάδα) και το Ανατολικό Καραβάνι (Ελλάδα), ένα μουσικό σχήμα με ρίζες στην παραδοσιακή μουσική της Ελλάδας και της Ανατολής.
ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΟΥ KALAMATA SHORTDOC FILM FESTIVAL
Στη λήξη του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους Καλαμάτας, την Τρίτη 3/12, η κριτική επιτροπή Ταινιών Μικρού Μήκους, αποτελούμενη από τον πρόεδρό της, κινηματογραφιστή Γιώργο Φρέντζο, την διευθύντρια του Φεστιβάλ Μικρού Μήκους Ταινιών “Balkans Beyond Borders” Βασιλική Μαλτάσογλου, την παραγωγό Φωτεινή Οικονομοπούλου, την υπεύθυνη Τμήματος Υποστήριξης Διανομής και Φεστιβάλ του ΕΚΚΟΜΕΔ Λίνα Μανωλοπούλου και τον σκηνοθέτη- μοντέρ Χρόνη Θεοχάρη, απένειμαν τα ακόλουθα βραβεία:
Hantush – A FairyTale της Αλεξίας Τσούνη
Σκηνοθεσίας (για το καλύτερο Ελληνικό Ντοκιμαντέρ): Hantush – A FairyTale της Αλεξίας Τσούνη. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Η ταινία αποτελεί ένα συγκλονιστικό αφιέρωμα στη γενοκτονία των Παλαιστινίων, εστιάζοντας στη φρίκη του πολέμου μέσα από τη μάτια μιας νεαρής Παλαιστίνιας προσφυγοπούλας, η οποία προσπαθεί να κλείσει μάτια και αυτιά στις φρικαλεότητες του ενήλικου κόσμου. Η ταινία ξεχωρίζει για την αφηγηματική της προσέγγιση και την ικανότητά της να αγγίζει τις καρδιές των θεατών, μεταφέροντας ένα παγκόσμιο μήνυμα για την επιβίωση της ανθρωπιάς ακόμα και στις πιο σκοτεινές στιγμές».
Σκηνοθεσίας (για το καλύτερο Διεθνές Ντοκιμαντέρ): Monologue του Selim Yıldız. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Μέσα από τον συγκλονιστικό μονόλογο της μαμάς Χεγιάμ Εντζού, μιας Κούρδισσας που έχασε δύο γιους –τον έναν σε τουρκική επίθεση και τον άλλον σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα– η ταινία αποτελεί μια συγκινητική μαρτυρία για την απώλεια, τον πόνο και την καταστροφή που προκαλούν οι ένοπλες συγκρούσεις. Βραβεύουμε το ντοκιμαντέρ αυτό για τη δύναμη με την οποία αγγίζει τις ψυχές μας και μας υπενθυμίζει την ανάγκη να μην μένουμε αμέτοχοι μπροστά στον ανθρώπινο πόνο».
Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη: Xelîl Sehragerd, για το ντοκιμαντέρ Carpenter. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Στις απομακρυσμένες περιοχές του βορειοδυτικού Ιράν στα βουνά Ζάκρος, ο ηλικιωμένος Κούρδος ξυλουργός Χουσεΐν Μαχμούντ μαζεύει τα καλύτερα ξύλα για να φτιάξει τεχνητά πόδια για όσους τα έχουν χάσει από νάρκες. Μία ταινία με δομή, με διακριτή σκηνοθετική ματιά που εμβαθύνει στον χαρακτήρα, αποκαλύπτοντας τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις προκλήσεις του, ενώ μας επιφυλάσσει στο τέλος μία έκπληξη που βοηθά τον θεατή να κατανοήσει σε βάθος το κίνητρο του σκοπού του. Η ιστορία του Χουσεϊν μας καλεί να αναγνωρίσουμε την δύναμη της ανθρωπιάς, να εμπνευστούμε από το παράδειγμά του και να δούμε την ζωή από το πρίσμα της αλληλεγγύης και της σύνδεσης με τον κόσμο γύρω μας».
Arkadia της Andra Ion
Καλύτερης Κινηματογράφησης: Arkadia της Andra Ion. Το σκεπτικό της επιτροπής: «Η κάμερα ακολουθεί τον νεαρό βοσκό Βίκτορ με το κοπάδι του στα βουνά της Καταλονίας, μετακινώντας το ανάμεσα σε βουνά και πεδιάδες. Ένας εξαιρετικός τρόπος κινηματογράφησης, περιγράφοντας το μεγαλείο της φύσης, τα χρώματα, το φως, το σκοτάδι. Η δημιουργός σκηνοθετεί, φωτογραφίζει, μοντάρει με μαεστρία. Ο φακός ακολουθεί την νομαδική ζωή του Βίκτορ και μας φέρνει κοντά σε μια πραγματικότητα που μοιάζει μακρινή, αλλά είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Βραβεύουμε το ντοκιμαντέρ αυτό για τη όμορφη κινηματογράφησή του που με βαθιά ευαισθησία και μαεστρία καταγράφει την καθημερινότητα του Βίκτορ και την ικανότητά του να μας φέρει σε επαφή με έναν κόσμο που κινδυνεύει να χαθεί».
Παράλληλα, η κριτική επιτροπή αποφάσισε να δοθεί ειδική Μνεία στη σπουδαστική ταινία Σαν Βασιλιάς της Ευαγγελίας Κουμαντσιώτη, για την εξαιρετική σκιαγράφηση των χαρακτήρων με κεντρικό ήρωα έναν πρώην ναυτικό που ζει πλέον στο περιθώριο αλλά αντιμετωπίζει την σκληρότητα της ζωής του δρόμου με χαμόγελο και χιούμορ.
Βραβείο Κοινού (Διεθνές Ντοκιμαντέρ): Stick & Stones – The Truth of Cyberbullying του Georgios Goris. Tο ντοκιμαντέρ εξερευνά τις σοβαρές συνέπειες του διαδικτυακού εκφοβισμού στους εφήβους.
Βραβείο Κοινού (Ελληνικό Ντοκιμαντέρ): Hantush – A FairyTale της Αλεξίας Τσούνη
Τέλος το Κέντρο Δημιουργικού Ντοκιμαντέρ Καλαμάτας απένειμε Εύφημη Μνεία στο ΕΠΑΛ Ευδήλου Ικαρίας για την ταινία «Πλατέδες», αναγνωρίζοντας την εξαιρετική προσπάθεια των μαθητών να αναδείξουν μια ξεχασμένη ιστορία τοπικής μνήμης. Η Εύφημη Μνεία αποτελεί έπαινο για τη δημιουργικότητα, την ευαισθησία και τη συνέπεια των νέων δημιουργών.