Παιδιά και έφηβοι από τα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων του Σχιστού και του Ελληνικού κατασκεύασαν και ζωγράφισαν θεατρικές μάσκες, στις οποίες αποτύπωσαν στοιχεία του χαρακτήρα και συναισθήματα συχνά ανομολόγητα. Φόβοι, ελπίδες, προβληματισμοί, ανασφάλειες, ένα ευρύ φάσμα σκέψεων αποτυπώνεται στις μάσκες αυτές.
Το παραπάνω εργαστήριο πραγματοποιήθηκε από το «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού» το περασμένο καλοκαίρι. Απευθυνόταν σε παιδιά πρόσφυγες, ηλικίας από πέντε έως 15 ετών, στα Κέντρα Παιδικής και Οικογενειακής Φροντίδας των δύο χώρων φιλοξενίας. Πρόκειται για δύο από τα πέντε Κέντρα (Blue Dots) που λειτουργεί η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σε συνεργασία με τη Unicef, όπου προσφέρονται υπηρεσίες στους τομείς της προστασίας, της παροχής συμβουλευτικής και της δημιουργικής απασχόλησης.
«Το εργαστήριο μάσκας προσφέρει ελευθερία έκφρασης. Είναι ένα εργαστήρι συναισθημάτων», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος του «Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού», Μυρσίνη Ζορμπά. «Η μάσκα είναι ίσως ο πιο ευθύς και γρήγορος δρόμος σε σχέση με τις άλλες μορφές της τέχνης. Η μάσκα είναι το ίδιο μας το πρόσωπο, τη φοράμε κιόλας, οπότε είναι μεγαλύτερη η ταύτιση και πιο άμεσο το αποτέλεσμα», προσθέτει η ίδια.
Όπως παρατηρεί εξάλλου η κ. Ζορμπά, το παιχνίδι με τις μάσκες αποτελεί «έναν πρωταρχικό διάλογο με τον υπαρξιακό πυρήνα του εαυτού, την επικέντρωση στο ποιος ή ποια είμαι. Μέσα από την ελεύθερη έκφραση δίνεται η δυνατότητα στα συναισθήματα να απεικονιστούν και να μεγεθύνουν τις διαστάσεις τους», και συνεχίζει: «Πάνω στο υλικό της μάσκας μπορεί ένα παιδί χωρίς ενδοιασμούς να καταθέσει τους φόβους, τις αγωνίες αλλά και τις προσδοκίες του, αυτό που δεν μπορεί εύκολα να περιγράψει με λόγια, όσα διστάζει να εκφράσει, τη λύπη, το θυμό και την απελπισία του, τα άπειρα γιατί που το βασανίζουν αλλά και την αισιοδοξία ότι όλα μπορούν να είναι καλύτερα μεγαλώνοντας».
Το εργαστήριο ολοκληρώθηκε, ωστόσο ένας νέος κύκλος θα ξεκινήσει από τα τέλη Οκτωβρίου. Τα αποτελέσματα του εργαστηρίου αποτυπώθηκαν σε εικόνες από το φωτογραφικό φακό του Νίκου Κολοβού. Στις φωτογραφίες παρουσιάζονται οι μάσκες επάνω στα σώματα των παιδιών που τις δημιούργησαν. «Απεικονίζονται μάσκες μαύρες και σκοτεινές ή μάσκες ελπιδοφόρες και την ίδια ώρα μπορεί να υπάρχει μια αντίθεση με τα σώματα που τις φορούν. Μπορείς να δεις μια χαρούμενη μάσκα σε ένα σώμα που τρέμει ή σε ένα παιδί φοράει χαλασμένα πέδιλα», υπογραμμίζει η κ. Ζορμπά.
Μέσα από τις φωτογραφίες το Δίκτυο επιχειρεί να συνδέσει τα παιδιά με την κοινωνία και αυτή η επικοινωνία «του μέσα με το έξω» είναι που απασχολεί ιδιαίτερα τα μέλη της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης. Όπως παρατηρεί η κ. Ζορμπά, «οι απέναντι, εμείς όλοι, αποτελούμε όχι μόνο τους θεατές αυτής της έκθεσης αλλά και το δοκιμαστικό σωλήνα στον οποίο τα παιδιά διερευνούν τις αντιδράσεις μας, προκειμένου να προχωρήσουν ένα ακόμη βήμα προς το διάλογο με τον άγνωστο και γι’ αυτό επισφαλή κόσμο μας». «Μέσα από τις μάσκες δίνεται η ευκαιρία να συζητήσουμε πλευρές της ταυτότητας και της κοινότητας», συμπληρώνει.
Οι φωτογραφίες του Νίκου Κολοβού θα παρουσιαστούν σε έκθεση με τίτλο «Τα παιδιά που πέρασαν θάλασσα και το παιχνίδι με τις μάσκες», την οποία διοργανώνει το «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού» σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τη ΜΚΟ «Save the Children» και με τη χρηματοδότηση της Διεύθυνσης Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η έκθεση θα παρουσιαστεί το Σάββατο 22 και την Κυριακή 23 Οκτωβρίου, από τις 11.30 π.μ. ως τις 8 μ.μ., στην Τεχνόπολη, στο πατάρι των Παλαιών Φούρνων. Θα πλαισιωθεί από ανοιχτό εργαστήρι κατασκευής μάσκας για όλα τα παιδιά με θέμα «Πίσω από τη μάσκα». Το εργαστήρι έχει προγραμματιστεί για το Σάββατο, 12-1.30 μ.μ. και την Κυριακή, 12-1.30 μ.μ. και 6-7.30 μ.μ. Η έκθεση και το εργαστήρι διοργανώνονται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του φεστιβάλ «Break the Chain», που έχει ως στόχο με όχημα την Τέχνη και τον Πολιτισμό να συμβάλει στην καταπολέμηση της εμπορίας και εκμετάλλευσης ανθρώπων. Χορηγός επικοινωνίας του φεστιβάλ είναι το Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.