Ήταν το 1937, όταν πρωτοκυκλοφόρησε ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα έργα της ελληνικής λογοτεχνίας, το βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα «Στα μυστικά του βάλτου», που αφηγείται την αιματηρή αναμέτρηση μακεδονομάχων και κομιτατζήδων, το 1906-1907, στις ελώδεις εκτάσεις της τότε λίμνης των Γενιτσών (νυν Γιαννιτσά). Αρκετές δεκαετίες αργότερα, τα «Μυστικά του Βάλτου»… ζωντανεύουν, μέσα από ένα ειδικά κατασκευασμένο διόραμα από Playmobil, το οποίο εκτίθεται στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα.
Εμπνευστής και δημιουργός της όλης προσπάθειας είναι ο Τάσος Πανταζόπουλος, διευθυντής καταστήματος τράπεζας στη Θεσσαλονίκη και μέλος των Playmofriends Thessaloniki, ο οποίος, όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ήθελε να δείξει μ’ αυτόν τον πρωτότυπο τρόπο ένα μέρος της ελληνικής ιστορίας.
«Παρουσιάζω ένα διόραμα που έχει να κάνει με τα Μυστικά του Βάλτου, μια καθημερινή ημέρα στη λίμνη των Γιαννιτσών το 1907, με την καλύβα, την Κούγκα, τις πλάβες που βγαίνουν για περιπολία και φροντίζουν να μην πέσουν σε βουλγαρική μπρουσκάδα (ενέδρα), ενώ στην άλλη όχθη υπάρχει το οθωμανικό ιππικό των νεότουρκων, που καιροφυλακτεί», σημειώνει ο κ. Πανταζόπουλος, ο οποίος κατασκεύασε το περίτεχνο διόραμα με τη βοήθεια της συζύγου του και του Θεοφάνη Καμπάνη, μέλους επίσης της ομάδας Playmofriends Thessaloniki.
«Η κατασκευή όλου του διοράματος διήρκεσε 4-5 μήνες. Πολλά από τα υλικά τα είχα ήδη στην κατοχή μου, ενώ κάποια άλλα έπρεπε να τα παραγγείλω από το εξωτερικό. Όλα είναι από την ιδιωτική μου συλλογή», αναφέρει ο κ. Πανταζόπουλος, εξηγώντας τον τρόπο κατασκευής του διοράματος, που βρίσκεται μέσα σε μια ειδική κατασκευή από πλεξιγκλάς.
Το διόραμα απευθύνεται σε μικρά αλλά και… μεγαλύτερα παιδιά, που έχουν τη δυνατότητα μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία να προσεγγίσουν ένα κομμάτι της ελληνικής ιστορίας. «Έχω ζωντανά παράδειγμα τα δικά μου παιδιά, τα οποία βλέποντας το διόραμα και μην έχοντας ακόμα διαβάσει το βιβλίο, ασχολήθηκαν ώστε να μάθουν ποιος ήταν ο Άγρας, η καταγωγή του και η ιστορία του, και οι υπόλοιποι ήρωες του βιβλίου», επισημαίνει ο κ. Πανταζόπουλος.
Πώς, όμως, κατέληξε ένα διόραμα με Playmobil στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα; Την απάντηση δίνει η διευθύντρια του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, Φανή Τσατσάια: «Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα είναι πάντα ανοιχτό σε νέες συνεργασίες και ιδιαίτερα με ανθρώπους που είναι τόσο δημιουργικοί και παραγωγικοί και μάλιστα πάνω σ’ ένα θέμα ιστορικό. Βέβαια, αυτό που βλέπουμε δεν είναι τα ακριβή γεγονότα, είναι βασισμένο πάνω στη μυθοπλασία, πάνω στο έργο της Πηνελόπη Δέλτα και στόχος του είναι να δείξει πιο δραματοποιημένα, με εικόνες και με τις φιγούρες Playmobil, το πώς μπορεί να έγιναν τα πράγματα. Στη συνέχεια, αυτό που θέλαμε να κάνουμε είναι να δείξουμε στα παιδιά ότι κι εκείνα, με δικά τους παιχνίδια, με δικά τους αντικείμενα, μπορούν να αναπαραστήσουν την ιστορία».
«Ελπίζουμε», συνεχίζει η κ. Τσατσάια, «ότι θα μπορέσουν να δουν τα παιδιά μ’ ένα διαφορετικό μάτι την Ιστορία και θα το δουν αυτό ως μια εφόρμηση για να αντιληφθούν ότι μπορούν κι αυτά να αναπλάσουν τα γεγονότα. Η δουλειά του κ. Πανταζόπουλου δίνει ένα ερέθισμα σε όλους εμάς να φτιάξουμε ένα μικρό διόραμα με τα αντικείμενα που έχουμε στο σπίτι μας».
Το διόραμα με τα «Μυστικά του Βάλτου» θα παραμείνει στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα για περίπου έναν μήνα.