Το εναρκτήριο λάκτισμα της διαδικασίας του διαζυγίου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι επικείμενο: οι Βρετανοί βουλευτές εξετάζουν σήμερα σε δεύτερη ανάγνωση το ιστορικό νομοσχέδιο που θα επιτρέψει στην πρωθυπουργό Τερέζα Μέι να ενεργοποιήσει το άρθρο 50 της ευρωπαϊκής συνθήκης. Εάν η Βουλή των Κοινοτήτων το εγκρίνει με ταχείες διαδικασίες, αυτό μπορεί να γίνει ήδη από αύριο.
Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε σε πρώτη ανάγνωση από τους Βρετανούς βουλευτές στις αρχές του Φεβρουαρίου και στη συνέχεια τροποποιήθηκε κατά το πέρασμά του από τη Βουλή των Λόρδων. Θεωρητικά, εάν δεν υπάρξει εκ νέου συζήτηση στη Βουλή των Κοινοτήτων, το νομοσχέδιο μπορεί να υιοθετηθεί οριστικά από το κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου απόψε.
Ο υπουργός του Brexit Ντέιβιντ Ντέιβις ζήτησε χθες από τους βουλευτές «να μην δέσουν τα χέρια» της Τερέζα Μέι πριν από την έναρξη των διαπραγματεύσεων που θα δώσουν τέλος στην 40ετή ταραχώδη σχέση Βρετανίας-Ε.Ε, καλώντας τους να απορρίψουν τις δύο τροπολογίες που προστέθηκαν στο κείμενο στη Βουλή των Λόρδων.
Συγκεκριμένα, τα μέλη της Βουλής των Λόρδων ζητούν την προστασία των δικαιωμάτων των τριών εκατομμυρίων Ευρωπαίων που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και ζητούν το Κοινοβούλιο να έχει τον τελευταίο λόγο για την τελική συμφωνία με τις Βρυξέλλες. Ωστόσο, η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι ότι τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων θα απορρίψουν τις δύο τροπολογίες των Λόρδων.
Η Τερέζα Μέι, που ποντάρει σε ένα κύμα υψηλής δημοφιλίας, έχει δεσμευθεί να ενεργοποιήσει το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας πριν από το τέλος του Μαρτίου, κηρύσσοντας την έναρξη των διετών διαπραγματεύσεων, έπειτα από το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου.
«Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας μου έδωσαν να καταλάβω ότι θέλουν να προχωρήσουν με τις διαπραγματεύσεις, και εγώ το θέλω επίσης», δήλωσε την Πέμπτη στις Βρυξέλλες.
Οι ηγέτες των 27 χωρών της Ε.Ε μπορούν να συνέλθουν ήδη από τις 6 Απριλίου σε σύνοδο κορυφής για να καθορίσουν «τις κατευθυντήριες γραμμές» των διαπραγματεύσεων. Οι Ευρωπαίοι επιδιώκουν ενότητα απέναντι στους Βρετανούς που θα εκμεταλλευθούν οποιαδήποτε διαίρεση του ευρωπαϊκού μπλοκ.
Μεταξύ των καυτών θεμάτων θα βρίσκεται ο λογαριασμός της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση: οι Ευρωπαίοι μπορεί να απαιτήσουν από τους Βρετανούς μέχρι και 60 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με συγκλίνουσες ευρωπαϊκές πηγές, ποσό που αντιστοιχεί στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το Λονδίνο απέναντι στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Η τύχη των Ευρωπαίων που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει επίσης να επιλυθεί: η Τερέζα Μέι αρνείται μέχρι στιγμής να εγγυηθεί τα δικαιώματά τους πριν λάβει αντίστοιχες διαβεβαιώσεις για το 1,2 εκατομμύριο Βρετανούς που ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στάση που οδηγεί τους επικριτές της να κάνουν λόγο για ομηρία των ευρωπαίων πολιτών.
Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να διαρκέσουν τουλάχιστον δύο χρόνια, αλλά θα χρειασθεί τιτάνια προσπάθεια για την ολοκλήρωση «του πλέον περίπλοκου διαζυγίου στην Ιστορία», σύμφωνα με τον πρώην υπουργό των συντηρητικών Ουίλιαμ Χέιγκ.
Το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες θα πρέπει να ξηλώσουν περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες σχέσης, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται για γιορτάσει την 60ή επέτειο από την υπογραφή της συνθήκης της Ρώμης, επέτειος που οι Βρυξέλλες θα ήθελαν να είναι η αρχή ενός νέου κεφαλαίου για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Η υπόθεση της αποτυχίας των διαπραγματεύσεων Ε.Ε-Ηνωμένου Βασιλείου δεν αποκλείεται. «Προετοιμαζόμαστε για όλες τις πιθανότητες», δήλωσε χθες ο υπουργός του Brexit Ντέιβιντ Ντέιβς, ενώ η Τερέζα Μέι δήλωσε ότι προτιμά «καμία συμφωνία» από μία «κακή συμφωνία» με τις Βρυξέλλες.
Η ενεργοποίηση του άρθρου 50 απειλεί επίσης την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου, με το φάσμα ενός νέου δημοψηφίσματος στη Σκωτία, που ψήφισε υπέρ της παραμονής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πρωθυπουργός της Σκωτίας θεωρεί ότι η έξοδος της χώρας από την Ε.Ε δικαιολογεί τη διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκωτίας, το οποίο τοποθετεί στο φθινόπωρο του 2018.
Αν και δεν έχουν την πλειοψηφία, οι πολίτες της Σκωτίας που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου BMG και έχουν φθάσει στο 48%.