Τα σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα είναι πιο φθηνά ή πιο ακριβά σε σχέση με την Ευρώπη;

Για την παρούσα ανάλυση συγκρίθηκαν οι τιμές σε 20 υποκατηγορίες προϊόντων που συνθέτουν ένα τυπικό καλάθι αγορών. Αυτές οι υποκατηγορίες προϊόντων εξετάζονται από ένα σημαντικό δείγμα πάνω από 2.300 τιμών προϊόντων και 29 διαφορετικές αλυσίδες σουπερμάρκετ στις πέντε χώρες συνολικά για να υπολογισθούν οι μέσες τιμές, με δειγματοληψίες από έγκυρα site σύγκρισης τιμών σε Ελλάδα και εξωτερικό, αλλά και από αλυσίδες σουπερμάρκετ. Τα στοιχεία περιλαμβάνουν τόσο τιμές προϊόντων σε προσφορά, όσο και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε κάθε χώρα.

Η σύγκριση των μέσων τιμών των καλαθιών (πίνακας 1) δείχνει ότι και οι τέσσερις χώρες έχουν σημαντικά ακριβότερο μέσο καλάθι από την Ελλάδα, 22% η Ισπανία, 39% η Γαλλία, 29% η Αγγλία, 14% η Πορτογαλία. Η εικόνα των αποτελεσμάτων αλλάζει σημαντικά όταν αφαιρέσουμε τον αναλογούντα ΦΠΑ ανά χώρα για να γίνουν αντιληπτές τις πραγματικές τιμές των προϊόντων σουπερμάρκετ. Η σύγκριση των καλαθιών σε αυτή την περίπτωση (σχήμα 1) δείχνει ότι οι τέσσερις χώρες έχουν ακόμα πιο ακριβό μέσο καλάθι από την Ελλάδα, η Ισπανία κατά 33%, η Γαλλία κατά 52%, η Αγγλία κατά 45% και η Πορτογαλία κατά 19%. Αυτό είναι αποτέλεσμα της πολύ μεγάλης διαφοράς που έχει ο χαμηλός ΦΠΑ ανά χώρα (πρόκειται για τον ΦΠΑ που αναφέρεται σε τρόφιμα και ποτά). Στην Ελλάδα αυτός ο ΦΠΑ τον Ιούλιο 2017 είναι 13% και 24% για συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, κάποιες από τις οποίες συμμετέχουν στο δείγμα της έρευνας, όπως είναι τα έλαια, ο καφές, τα γλυκά, τα σνακς και τα αρτοποιήματα. Ο ΦΠΑ είναι σημαντικά υψηλότερος από την Αγγλία (0%) και τη Γαλλία (10% και 5,5%), την Ισπανία (10% και 4%), την Πορτογαλία (13% και 6%), αλλά και τις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Η βασική διαφορά είναι ότι τρόφιμα που στην Ελλάδα υπάγονται στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ με 24% στις υπόλοιπες χώρες υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος είναι και χαμηλότερος του ελληνικού με 6%, 5,5%, 4% ή ακόμα και 0%. Σημειώνεται ότι η εισαγωγή ειδικών φόρων κατανάλωσης (π.χ. καφές) δεν είναι δυνατόν να συνυπολογιστεί στα παραπάνω στοιχεία.

Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση είναι ότι το οργανωμένο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων (σουπερμάρκετ) παρέχει στους Έλληνες καταναλωτές πρόσβαση σε προϊόντα για το τυπικό του καλάθι με κατά μέσο όρο σε πολύ χαμηλότερη τιμή (ακόμα και στα φθηνά προϊόντα των τυπικών 20 κατηγοριών), που είναι αποτέλεσμα της οργανωμένης προσπάθειας των προμηθευτών και των λιανεμπόρων για συγκράτηση των τιμών τα τελευταία χρόνια. Η τάση αυτή με μικρές διακυμάνσεις είναι διαχρονική την τελευταία 5ετία που πραγματοποιείται η συγκεκριμένη έρευνα από το ΙΕΛΚΑ. Η διαχρονική σύγκριση τιμών με το εξωτερικό δείχνει ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα συνεχώς έχει φθηνότερο καλάθι από τις συγκρινόμενες χώρες με διακυμάνσεις οι οποίες δεν αλλάζουν το αποτελέσμα της ανάλυσης.

Σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση της έρευνας (11/2016) καταγράφεται αύξηση της διαφοράς του ελληνικού καλαθιού με τις άλλες χώρες κατά περίπου 3%, εξέλιξη που αποδίδεται στην ένταση προσφορών και εκπτώσεων την τελευταία περίοδο στην Ελλάδα, αλλά και στην ένταση του ανταγωνισμού λόγω των προσφάτων επιχειρηματικών εξελίξεων στην ελληνική αγορά. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι συγκριτικά σε σχέση με τη Γαλλία και την Αγγλία η ποσοστιαία διαφορά με Ελλάδα φαίνεται πως μεγαλώνει εξαιτίας κυρίως του διαχρονικού αποπληθωρισμού στην Ελλάδα και του πληθωρισμού σε αυτές τις χώρες, καθώς και λόγω των εξελίξεων της ισοτιμίας Ευρώ-Λίρας Αγγλίας που επηρεάζει τη σύγκριση με την Αγγλία. Στον πίνακα 2 παρουσιάζονται οι μέσες τιμές ανά κατηγορία προϊόντων ανά χώρα.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του ΙΕΛΚΑ, κάνοντας κλικ εδώ.