Πρεμιέρα του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με ένα ηχηρό μήνυμα συμπερίληψης

Σε ζεστή ατμόσφαιρα, και με τους απολαυστικούς οικοδεσπότες της βραδιάς Cool Crips, Σπύρο Νταντανίδη και Γρηγόρη Χρυσικό, να κλέβουν την παράσταση, πραγματοποιήθηκε η τελετή έναρξης του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου, στην κατάμεστη αίθουσα του Ολύμπιον.

Το κοινό υποδέχτηκε στο ανακαινισμένο Ολύμπιον ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, παρουσιάζοντας τους οικοδεσπότες της τελετής έναρξης. «Οι παρουσιαστές της αποψινής τελετής, ο Σπύρος και ο Γρηγόρης είναι δύο νεαρά άτομα με αναπηρία, από την Κομοτηνή και την Αθήνα αντίστοιχα, και σκοπός τους είναι να κάνουν το ζήτημα της αναπηρίας mainstream με τους δικούς τους όρους, με στόχο να αυξήσουν την ορατότητα των αναπήρων ατόμων, βάζοντας όμως μια νότα coolness, χιούμορ και αυτοσαρκασμού σε κάθε τους δραστηριότητα. Το ζήτημα της προσβασιμότητας είναι πολύ σημαντικό για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Εκτός από τα καινούργια αναπαυτικά καθίσματα που τοποθετήθηκαν πρόσφατα, προσπαθήσαμε να κάνουμε ολόκληρο το διατηρητέο κτίριο προσβάσιμο για όλες και όλους. Όπως είπε και η Υπουργός Πολιτισμού, κ. Λίνα Μενδώνη, η οποία επισκέφτηκε την αίθουσα όταν άρχισαν οι εργασίες, η προσβασιμότητα δεν είναι μια χάρη απέναντι σε ορισμένους συνανθρώπους μας, αλλά ένα ζήτημα δημοκρατίας».

Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Σπύρος Νταντανίδης, ο οποίος αναφέρθηκε στο θέμα της προσβασιμότητας γενικότερα, αλλά και στις ενέργειες του Φεστιβάλ προς αυτή την κατεύθυνση. «Δεν είναι μόνο ζήτημα δημοκρατίας, πρόκειται για ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Ο σχεδιασμός που δεν αποκλείει, αλλά και που γίνεται από κοινού, είναι το αληθινό ζητούμενο. Η ισότιμη συμμετοχή εκφράζεται με το να βρισκόμαστε εμείς σε αυτή τη θέση, ως παρουσιαστές της τελετής έναρξης, κι αυτό το χρωστάμε στο γεγονός ότι το Φεστιβάλ ξεκίνησε πριν περίπου 10 χρόνια, με δική σου πρωτοβουλία, Ορέστη, αλλά και μέσα από την Κίνηση Αναπήρων Καλλιτεχνών, να γίνεται ολοένα πιο συμπεριληπτικό. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Πιο συγκεκριμένα, οι αίθουσες Ολύμπιον, Παύλος Ζάννας, Τώνια Μαρκετάκη, Φρίντα Λιάππα, Τζον Κασσαβέτης, Σταύρος Τορνές και Τάκης Κανελλόπουλος είναι πλέον προσβάσιμες σε ανάπηρα και εμποδιζόμενα άτομα. Tο Φεστιβάλ με την υποστήριξη της Alpha Bank, έχει διασφαλίσει και φέτος τις συνθήκες προσβασιμότητας. Οι παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν σε δομημένο περιβάλλον, σε συνδυασμό με τη διοργάνωση δύο καθολικά προσβάσιμων προβολών με ακουστική περιγραφή και υπότιτλους SDH, καθώς και την προβολή 23 ταινιών με προσαρτημένους ενδογλωσσικούς υπότιτλους, έχουν ως στόχο να προσφέρουν σε όλους ισότιμη πρόσβαση στον κινηματογράφο».

Αμέσως μετά, οι δύο παρουσιαστές μίλησαν για τη βαθιά αγάπη που τρέφουν για το σινεμά, αλλά για τις πρώτες κινηματογραφικές αναμνήσεις τους, με τον Γρηγόρη Χρυσικό να δίνει έμφαση στην εγγενή συμπεριληπτική φύση της τέχνης του κινηματογράφου. «Σινεμά σημαίνει έκφραση, σημαίνει δημιουργία, σημαίνει “δίνω φωνή”. Είτε έχουμε να κάνουμε με μπλοκμπάστερ είτε με ανεξάρτητες ταινίες μικρού μήκους. Ο κινηματογράφος είναι μια μορφή τέχνης που απευθύνεται εξ ορισμού προς όλους, όλες και όλα. Οφείλει, λοιπόν, να προσφέρει όλα εκείνα τα μέσα ώστε μην αποκλείει κανένα άτομο από την απόλαυση της μαγείας που προσφέρει», επισήμανε σχετικά.

Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Υφυπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Ιάσονας Φωτήλας, ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης, Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης και η Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού, Βίκυ Χατζηβασιλείου. Εκ μέρους του Φεστιβάλ, το κοινό καλωσόρισαν  η πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ, Ελευθερία Θανούλη,  η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης.

Η Πρόεδρος του Δ.Σ. του Φεστιβάλ, Ελευθερία Θανούλη στάθηκε στη διαχρονικότητα και στην παρακαταθήκη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου. «Το 1960 ξεκίνησε ως Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου, ενώ το 1992 έγινε και επισήμως διεθνές έπειτα από πρωτοβουλία του Απόστολου Δοξιάδη και του Μισέλ Δημόπουλου. Στα χρόνια που ακολούθησαν, φιλοξένησε δεκάδες αστέρες του παγκόσμιου κινηματογράφου, καταξιωμένους σκηνοθέτες και σπουδαίους ηθοποιούς, ενώ παράλληλα ανέδειξε νέους δημιουργούς, οι οποίοι έκαναν τα πρώτα βήματά τους εδώ στη Θεσσαλονίκη, για να χτίσουν μετέπειτα λαμπρές καριέρες στο διεθνές στερέωμα. Είμαστε πολύ περήφανοι για αυτή την πορεία και μπορεί τα 65 χρόνια να μην είναι μια απόλυτα στρογγυλή επέτειος, συνιστούν όμως για μένα ένα σημαντικό ορόσημο και ως τέτοιο θα ήθελα να τα γιορτάσουμε εδώ, στο ανακαινισμένο Ολύμπιον, με την ευχή να ενισχύουμε αυτόν το σπουδαίο θεσμό όλο και περισσότερο στα χρόνια που θα έρθουν. Οι εργαζόμενοι στο Φεστιβάλ, κάποιοι από τους οποίους το υπηρετούν εδώ και 20 ή 30 χρόνια, όσο και οι φορείς της πολιτείας που βρίσκονται πάντα στο πλευρό μας, αξίζουν τις ευχαριστίες και τον σεβασμό μας. Η αγάπη όλων για το σινεμά, το Φεστιβάλ και την πόλη είναι αυτό που μας ενώνει. Κλείνοντας, θα ήθελα να πω το εξής: όταν ο Αντρέ Μπαζέν πήγε στις Κάννες για πρώτη φορά και θέλησε να περιγράψει την εμπειρία ενός κινηματογραφικού φεστιβάλ, έκανε λόγο για μια “ιερά λατρεία μιας κοινής υπερβατικής πραγματικότητας”. Νομίζω ότι τα στοιχεία της ιεροτελεστίας και της κοινότητας είναι πραγματικά εκείνα που απολαμβάνει κανείς και στο δικό μας φεστιβάλ. Ας το απολαύσουμε».

Τη σκυτάλη πήρε η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, μιλώντας για τον ρόλο και την αποστολή τόσο του Φεστιβάλ όσο και του κινηματογράφου γενικότερα. «Αν ισχύει αυτό που λέγεται συχνά, ότι οι φίλοι είναι η οικογένεια που διαλέγουμε, τότε κατά κάποιον τρόπο αποτελούμε όλοι μας μέλη της μεγάλης οικογένειας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Κι αυτή η οικογένεια της επιλογής μας είναι πυρηνική, έχοντας στον πυρήνα της το σινεμά. Στο φετινό Φεστιβάλ, μεταξύ πολλών άλλων, θελήσαμε να διερύνουμε την έννοια της οικογένειας, να τη βγάλουμε από τα στενά της καλούπια. Σήμερα είναι πιο κρίσιμο από ποτέ να στοχαστούμε στη βαθύτερη έννοια του τι σημαίνει να ανήκεις σε μια οικογένεια. Κι ο τρόπος για να το κάνουμε δεν είναι άλλος από το μοντέρνο, το σημαντικό, το γενναίο σινεμά των ημερών μας. Και πέρα από τη δική μας οικογένεια, όχι πολύ μακριά, κυριολεκτικά δίπλα μας, το χάος του μίσους και της βίας υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας και της κατανόησης. Σε μια εποχή συγκρούσεων που προκαλούν ρωγμές στις κοινωνίες μας, το να έρθουμε κοντά ο ένας στον άλλο δεν ήταν ποτέ πιο επείγον. Οι δύο αιματηροί πόλεμοι που συνταράσσουν την ευρύτερη γειτονιά μας θέτουν σε δοκιμασία τον ίδιο τον πολιτισμό μας, προσβάλλουν βαθιά τις αρχές του ανθρωπισμού και μας υποχρεώνουν να συλλογιστούμε τον ρόλο που πρέπει να παίξει ο καθένας μας. Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, το σινεμά μάς υπενθυμίζει ότι παρόλο που η τέχνη δεν μπορεί να μετακινήσει βουνά, το Φεστιβάλ έχει τη δύναμη να ενώσει τους ανθρώπους – κι αυτό είναι από μόνο του ένα μικρό θαύμα».

Στη βραδιά προβλήθηκαν τα σποτ της διοργάνωσης, τα οποία είχε αναθέσει το Φεστιβάλ σε δύο νέους και ανερχόμενους δημιουργούς. Ο Νίκος Κολιούκος, βραβευμένος στο Σπουδαστικό Τμήμα του Φεστιβάλ των Καννών, σκηνοθέτησε το πρώτο σποτ, το οποίο αντλεί έμπνευση από το μεγάλο αφιέρωμα της φετινής διοργάνωσης, «Εμείς, το Τέρας», σε επιμέλεια του Κάρλο Σατριάν. Η Μένη Τσιλιανίδου, βραβευμένη στο Σπουδαστικό Διαγωνιστικό του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, υπογράφει το δεύτερο σποτ, το οποίο εμπνέεται από το αφιέρωμα «Un-Family-ar» της ενότητας Survey Expanded του 65ου ΦΚΘ.

Οι παρουσιαστές της βραδιάς αναφέρθηκαν, ανάμεσα σε άλλα, στην Αγορά, το αναπτυξιακό σκέλος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο φέρνει στο προσκήνιο τους δημιουργούς τού αύριο. Η διάσημη και ιδιαίτερα αγαπητή στη χώρα μας Βρετανή συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ, φετινή πρέσβειρα της Αγοράς, απηύθυνε χαιρετισμό μέσω ενός σύντομου βίντεο στο κοινό του Φεστιβάλ, μιλώντας για τον ρόλο που ανέλαβε στη φετινή διοργάνωση ως ambassador της Αγοράς.

Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, επαίνεσε τη σημασία του Φεστιβάλ για την πόλη της Θεσσαλονίκης. «Η Θεσσαλονίκη σάς καλωσορίζει στη μεγάλη γιορτή της πιο όμορφης απάτης στο κόσμο, όπως είχε χαρακτηρίσει τον κινηματογράφο ο αείμνηστος Ζαν-Λικ Γκοντάρ. Το 65ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ο μεγαλύτερος κινηματογραφικός θεσμός της χώρας, ανοίγει και φέτος τις πύλες του, πιο ανανεωμένο και δυναμικό από ποτέ, και υποδέχεται διάσημους κινηματογραφικούς αστέρες. Τιμά τον θεσμό με 252 προβολές μεγάλου και μικρού μήκους ταινιών, αφιερώματα και βραβεύσεις, στηριζόμενο διαχρονικά στους πυλώνες της καινοτομίας, της εξωστρέφειας, της συμπερίληψης και της ποιότητας. Αυτό το μικρό θαύμα που επιτελείται κάθε χρόνο, και φέρνει τη Θεσσαλονίκη στην πρωτοπορία των ευρωπαϊκών φεστιβάλ, δεν θα μπορούσε να γίνει πράξη χωρίς το πάθος και το όραμα όλων των συντελεστών και εθελοντών, που καταθέτουν ένα κομμάτι του εαυτού τους για να προσφέρουν στο κοινό αυτό το μοναδικό ταξίδι στον μαγικό κόσμο και στη μυσταγωγία της κινηματογραφικής αίθουσας. Στεκόμαστε λοιπόν με δέος και προσοχή μπροστά στη δύναμη της τέχνης, μιας τέχνης που, όπως εύστοχα έχει ειπωθεί, μας δείχνει το φως όταν το σκοτάδι μάς κατακλύζει. Μας οδηγεί να εξερευνήσουμε κόσμους άγνωστους, μας θυμίζει συναισθήματα. Θέλω από τα βάθη της καρδιάς μου να σας ευχαριστήσω γι’ αυτή την ασυναγώνιστη και συλλογική εμπειρία που μας προσφέρετε. Αφενός δίνοντας βήμα στη δραστήρια κινηματογραφική κοινότητα της χώρας, αφετέρου αναδεικνύοντας εξαιρετικές δημιουργίες της διεθνούς σκηνής. Χρέος δικό μας είναι να ενισχύσουμε τη φωνή των ανθρώπων του Φεστιβάλ. Να διευρύνουμε τους ορίζοντές του. Να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητά του. Να οικοδομήσουμε από κοινού την επόμενη, και ακόμη πιο αισιόδοξη, μέρα».

Το Φεστιβάλ τιμά φέτος τον Πάνο Χ. Κούτρα, έναν από τους πιο τολμηρούς και αντισυμβατικούς δημιουργούς του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου, μέσα από το αφιέρωμα «To αληθινό σινεμά του Πάνου Χ. Κούτρα», και το κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει ένα κλιπ από επιλεγμένες και χαρακτηριστικές στιγμές της φιλμογραφίας του.

Την αποφώνηση της τελετής ανέλαβε ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, που παρουσίασε την ταινία έναρξης «Maria» του Πάμπλο Λαραΐν. «Η ταινία που θα δείτε σε λίγο έχει ως αφετηρία τις 16 Σεπτεμβρίου 1977. Την ημέρα που η Μαρία Κάλλας σιώπησε, αφήνοντας όμως πίσω της μια φωνή που θα ακούμε για πάντα. Το «Maria» την ακολουθεί στις τελευταίες μέρες της ζωής της, αλλά ξετυλίγει όλη την πολυτάραχη ιστορία της. Ο χιλιανός σκηνοθέτης Πάμπλο Λαραΐν ειδικεύεται στο να συλλαμβάνει τη μεγαλύτερη αλήθεια πίσω από τις αληθινές ιστορίες σπουδαίων ανθρώπων. Στην πραγματικότητα, με τη «Maria» κλείνει μια άτυπη τριλογία, η οποία ξεκίνησε με τη βιογραφία της Τζάκι Κένεντι-Ωνάση στην ταινία «Jackie» και συνεχίστηκε με τη βιογραφία της πριγκίπισσας Νταϊάνα στην ταινία «Spencer». Ορισμένα από τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα από την εταιρεία Heretic και τον Γιώργο Καρναβά. Μικρούς ρόλους κρατούν η Λυδία Κονιόρδου και η Αγγελίνα Παπαδοπούλου, η οποία είναι σήμερα μαζί μας. Η ταινία θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα αποκλειστικά και μόνο στις αίθουσες από τις εταιρείες Cinobo και Faliro House, τις οποίες και ευχαριστούμε θερμά», δήλωσε ο κ. Ανδρεαδάκης, κλείνοντας την τελετή έναρξης του φετινού Φεστιβάλ.