epa06568346 An undated handout photo made available by publisher Rignier Axel Springer Slovakia shows Slovak journalist Jan Kuciak who was found shot dead together with his girlfriend Martina in his home in Velka Maca, Slovakia, late 25 February 2018. The 27-year-old reporter was working for the Slovak news website actuality.sk, a media entity of Rignier Axel Springer Media corporation, and specializing on topics of tax evasion. Police suspect that the killing is linked to his investigations. EPA/HANDOUT HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES
Ο Γιαν Κούτσιακ, ο Σλοβάκος δημοσιογράφος που δολοφονήθηκε μαζί με τη σύντροφό του μέσα στο σπίτι του, ήταν έτοιμος να δημοσιεύσει ένα άρθρο για την διαφθορά σε υψηλόβαθμο επίπεδο, στην οποία εμπλέκεται η ιταλική μαφία και πολιτικοί του μικρού αυτού κράτους της ευρωζώνης, αποκάλυψε κατά τη διάρκεια της νύχτας που πέρασε ο ενημερωτικός ιστότοπος στον οποίο εργαζόταν.
Η δολοφονία του δημοσιογράφου και της συντρόφου του που αποκαλύφθηκε το Σαββατοκύριακο συγκλόνισε την Σλοβακία. Το έγκλημα αυτό καταδικάστηκε απερίφραστα από κορυφαίους αξιωματούχους της ΕΕ και διεθνείς οργανώσεις.
Ο 27χρονος Κούτσιακ εργαζόταν για τον ιστότοπο aktuality.sk, που ανήκει στον γερμανικό όμιλο Axel Springer και στον ελβετικό Ringier. Αυτός εξειδικευόταν σε υποθέσεις διαφθοράς, μεταξύ των οποίων αυτές που αφορούσαν πιθανούς δεσμούς ανάμεσα στον επιχειρηματικό κόσμο και το κόμμα SMER-SD του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο.
Το aktuality.sk και άλλα μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν τα μεσάνυχτα μια εκδοχή –ανολοκλήρωτη– του άρθρου του Γιαν Κούτσιακ, το οποίο αφορούσε τις πιθανολογούμενες πολιτικές σχέσεις Ιταλών επιχειρηματιών που είναι ύποπτοι για σχέσεις με την καλαβρέζικη μαφία “Ντραγκέτα”, η οποία πιστεύεται ότι δραστηριοποιείτο στην ανατολική Σλοβακία.
“Δύο πρόσωπα προσκείμενα σε έναν άνδρα που ήρθε στην Σλοβακία, ενώ κατηγορείτο σε υπόθεση της μαφίας στην Ιταλία, έχουν καθημερινά πρόσβαση στον πρωθυπουργό” της Σλοβακίας, έγραφε ο Γιαν Κούτσιακ στο άρθρο του με τίτλο “Η ιταλική μαφία στην Σλοβακία, τα δαιμόνιά της εξαπλώνονται στην πολιτική”.
«Οι Ιταλοί που συνδέονται με τη μαφία βρήκαν ένα δεύτερο σπίτι στην Σλοβακία: άρχισαν να κάνουν επιχειρήσεις, να παίρνουν επιδοτήσεις, να μαζεύουν ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά κυρίως να δημιουργούν σχέσεις με πολιτικές προσωπικότητες με επιρροή, μέχρι την σλοβακική κυβέρνηση», σημείωνε.
Η κύρια εφημερίδα της Σλοβακίας, η SME, αναφερόταν στις λεπτομέρειες αυτές ήδη από χθες το πρωί. Ο πρωθυπουργός Φίτσο επέκρινε στη συνέχεια τα μέσα ενημέρωσης, δείχνοντας παράλληλα στους δημοσιογράφους πολλά πάκα με χαρτονομίσματα, τα οποία αποτελούν την αμοιβή ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ που θα δοθεί σε οποιονδήποτε προσφέρει κάποια πληροφορία, που θα βοηθήσει τις αρχές να βρουν τους υπεύθυνους για το έγκλημα.
«Το να συνδέονται, χωρίς αποδείξεις που να το στηρίζουν, αθώοι άνθρωποι με μια διπλή ανθρωποκτονία σημαίνει ότι περνάμε τη γραμμή, αυτό δεν είναι πια αστείο», προσήψε στους δημοσιογράφους.
Ο δημοσιογράφος και η συνομήλικη σύντροφός του Μαρτίνα Κουσνίροβα βρέθηκαν νεκροί την Κυριακή στο σπίτι τους στην Βέλκα Μάτσα, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 65 χιλιομέτρων ανατολικά της Μπρατισλάβα.
Η διπλή δολοφονία έγινε μεταξύ της Πέμπτης και της Κυριακής, σύμφωνα με την αστυνομία. Ο Γιαν Κούτσιακ σκοτώθηκε με μια σφαίρα στο στήθος ενώ η Κουσνίροβα με σφαίρα στο κεφάλι. Η αστυνομία βρήκε σφαίρες σκορπισμένες γύρω από τα δύο πτώματα, με την εφημερίδα Pravda να επισημαίνει ότι το σκηνικό αυτό προκαλεί την σκέψη ότι στήθηκε έτσι για να δώσει μια «προειδοποίηση».
Η δολοφονία του δημοσιογράφου αυτού στην Σλοβακία έπεται αυτής, τον περασμένο Οκτώβριο, στην Μάλτα της δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίζια, η οποία είχε καταγγείλει εγκλήματα και διαφθορά στο νησί αυτό της Μεσογείου.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Σλοβακίας Ρόμπερτ Κάλινακ δήλωσε ότι επιθυμεί η ομάδα που ερευνά για τον θάνατο του Κούτσιακ να περιλαμβάνει και έναν δημοσιογράφο, πιθανώς τον διευθυντή του aktuality.sk.
Ο Κάλινακ πρόσθεσε εξάλλου ότι αυτοί που ερευνούν την υπόθεση βρίσκονται «σε επικοινωνία» με την Ιταλία.
Σύμφωνα με τον αρχηγό της αστυνομίας Τίμπορ Γκάσπαρ, η δολοφονία αυτή συνδέεται «πολύ πιθανώς» με την έρευνα που έκανε ο Κούτσιακ. Ωστόσο ο ίδιος ζήτησε από τους δημοσιογράφους να δείξουν κάποια επιφυλακτικότητα απέναντι στην υπόθεση αυτή.
«Πώς μπορούμε να κάνουμε αποτελεσματικά τη δουλειά μας, αν ειδοποιείτε τους ανθρώπους που ενδέχεται να εμπλέκονται» στην δολοφονία αυτή, διερωτήθηκε ο αρχηγός της αστυνομίας.
Ο Τομ Νίκολσον, Βρετανός δημοσιογράφος που ερευνούσε για τις ίδιες υποθέσεις με τον Γιαν Κούτσιακ, έγραψε στον Politico ότι «οι (σλοβακικές) μυστικές υπηρεσίες έχουν τα ονόματα των γκάνγκστερ, εγώ όπως άλλωστε και ο Γιαν εργαζόμαστε πάνω σε μυστικά έγγραφα που έχουν διαρρεύσει».
Σύμφωνα με τον Γκριγκόριι Μεσέζνικοφ, πολιτικό αναλυτή, η δολοφονία αυτή και οι πιθανολογούμενες σχέσεις της με την σλοβακική πολιτική ελίτ “θα μπορούσε να προκαλέσει έναν πολιτικό σεισμό”.
«Περάσαμε την κόκκινη γραμμή. Η υπόθεση αυτή μπορεί να κλονίσει το εκλογικό σώμα του κυβερνώντος κόμματος SMER-SD», δήλωσε στο AFP.
Ο Φίτσο είναι γνωστός για τα δηλητηριώδη σχόλιά του απέναντι στα μέσα ενημέρωσης. Το 2016 είχε χαρακτηρίσει τους δημοσιογράφους τους οποίους είχε μπροστά του «αντισλοβακικές βρόμικες πόρνες».
Έχει επίσης χαρακτηρίσει τους δημοσιογράφους «κοινές ηλίθιες ύαινες» και «γλοιώδη φίδια».
Ωστόσο χθες, ο Φίτσο συνάντησε τους διευθυντές των κύριων μέσων ενημέρωσης της χώρας για να τους διαβεβαιώσει «ότι η προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και η ασφάλεια των δημοσιογράφων» είναι «προτεραιότητα» της κυβέρνησής του.
Στην Μπρατισλάβα εκατοντάδες άνθρωποι αποτίουν φόρο τιμής και ανάβουν κεριά από την Δευτέρα το βράδυ στη μνήμη του δημοσιογράφου.
«Η δολοφονία ενός δημοσιογράφου εξαιτίας της δουλειάς του είναι ίσως κάτι που μπορεί να συμβεί στα Βαλκάνια, ίσως στη Μέση Ανατολή, σίγουρα γίνεται στη Ρωσία, αλλά όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν υπάρχει καμία άλλη απάντηση σε αυτού του είδους την πράξη -μόνον ότι θα φέρουμε σε πέρας τη δουλειά του», δήλωσε στο AFP ο Άρπαντ Σολτέζ, δημοσιογράφος του σλοβακικού τηλεοπτικού δικτύου JOJ και πρώην συνάδελφος του Γιαν Κούτσιακ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι πολιτικοί άνδρες φέρουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης στην δολοφονία του Γιαν, τουλάχιστον διαδίδοντας το μίσος κατά των δημοσιογράφων».