«Μα, τι ήθελε πάντα ο άνθρωπος; Μια στέγη και μια φωτιά, αιχμάλωτος και των δυο». Ο “Προμηθέας” του Νίκου Καραθάνου έρχεται για να μας χαρίσει μια ανάσα ελευθερίας.
«Έλα μέσα, έλα μέσα». Ο “Προμηθέας” στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης. Ο Καύκασος δεν υπάρχει εδώ. Κανένας βράχος και καμία αλυσίδα δεν κρατούν αιχμάλωτο τον Προμηθέα. Τα πάντα συμβαίνουν σε ένα σπίτι. Σε ένα σπίτι-μετεωρίτη που αιωρείται στον χωροχρόνο και κατακλύζεται από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης. Εκεί ζουν, σαν συγγενείς, και «κοσμογονούν» ο Προμηθέας (Νίκος Καραθάνος), το Κράτος και ο Ερμής (Χρήστος Λούλης), η Βία και η Ιώ (Γαλήνη Χατζηπασχάλη), ο Ήφαιστος και ο Ωκεανός (Γιάννης Κότσιφας).
Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος
«Το να ζεις σημαίνει να τρως το φως και το σκοτάδι κάθε λεπτό». Ο Νίκος Καραθάνος προσεγγίζει την τραγωδία του Αισχύλου επιχειρώντας, όπως λέει, να «μυθολογήσει την καθημερινότητα»: «Πάντα προσπαθούσα να καταλάβω πώς ένας πόνος σ’ ένα δωμάτιο φεύγει από τους τοίχους, ταξιδεύει στον αέρα, γεννάει τέρατα και θεούς και δίνει μύθο».
Ο διακεκριμένος δημιουργός, ένας ευαίσθητος παρατηρητής των υπερβάσεων μέσα από την ανάγνωση του οικείου, ερμηνεύει και σκηνοθετεί τον Προμηθέα. Στο πρόσωπό του αναγνωρίζει τον καθέναν από εμάς. «Ο Προμηθέας εκπροσωπεί εσένα, εμένα, όλους, τη στιγμή που κοιτάξαμε το γεγονός της ζωής και μας είδε κι αυτό. Υπάρχει κάτι τόσο αρχαίο σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο που κάνει τον Χρόνο να καμπυλώνεται από ντροπή» παρατηρεί.
Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος
Ο “Προμηθέας Δεσμώτης” συγκαταλέγεται στα όψιμα έργα του Αισχύλου. Πιθανολογείται πως γράφτηκε μεταξύ 475 και 470 π.Χ. Για άλλους μελετητές, το ζήτημα της χρονολόγησής του παραμένει ανοιχτό. Αποτελεί τη μοναδική σωζόμενη τραγωδία όπου όλα τα δραματικά πρόσωπα –με εξαίρεση την Ιώ– έχουν θεϊκή υπόσταση. Με λίγα λόγια, ο “Προμηθέας Δεσμώτης” είναι μια υπόθεση μεταξύ αθανάτων.
O “Προμηθέας” είναι η δεύτερη σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου στο αρχαίο δράμα, ένα υλικό που τον συγκινεί γιατί, «μοιάζει συνέχεια να μου λέει πως “τάφος μου είναι οι απόψεις μου κι ανάστασή μου το δίκαιο”». Προηγήθηκαν οι αριστοφανικοί “Όρνιθες” το 2016 που έκαναν πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Επιδαύρου σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν τον Μάϊο του 2018, στο εμβληματικό θέατρο St. Ann’s Warehouse στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Η παράσταση μπήκε στο top 10 του “New York Magazine” με τις καλύτερες παραγωγές στις ΗΠΑ για την ίδια χρονιά. Τον Ιανουάριο του 2020, οι “Όρνιθες” συμμετείχαν στο διεθνές φεστιβάλ Santiago a Mil, στο Σαντιάγο της Χιλής, εν μέσω μεγάλων κοινωνικοπολιτικών αναταραχών στη χώρα. Είναι η τρίτη φορά που ο Καραθάνος σκηνοθετεί στη Στέγη. Η συνεργασία ξεκίνησε το 2015 με τον “Βυσσινόκηπο” του Τσέχοφ.
Πληροφορίες παράστασης
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107
10 – 30 Οκτωβρίου 2021
Κεντρική Σκηνή
Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή | 20:30
Διάρκεια παράστασης: 100 λεπτά
Με αγγλικούς υπέρτιτλους: Παρασκευή 15, Σάββατο 16, Κυριακή 17, Παρασκευή 22, Σάββατο 23, Κυριακή 24, Πέμπτη 28, Παρασκευή 29, Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2021