Πώς η Wall Street βαφτίστηκε κομμουνιστική /Τράπουλα και μυαλό, τα φοβερά εργαλεία του μοντάζ / Εν αρχή η αρχή, το μέσον και η τελευτή / Η ταυτότητα του Δημήτρη, τα κυπαρίσσια και το πολυβόλο / Το κέντρο της Αθήνας ξαναχτίζεται εν ριπή οφθαλμού / Τηλεπάθεια: Ξενάγηση στη Γιάφα από ένα μπαλκόνι του Μόντε Κάρλο / Το κλειδί που πέφτει στο Αιγαίο από το αεροπλάνο της Ελ Αλ / Robbie Mathews: «Το σινεμά δεν είναι φωτοκόπια, είναι θρησκεία» / Κατάσχω τις ταινίες της Λένι Ρίφενσταλ ως λεία πολέμου / Στον κινηματογράφο έχουμε γυμνό και γυμνό / Ιδού οι μυστικοί κώδικες των εικόνων / Ιδού ένα ποίημα που χορεύεται / Ταϊτή: η χορωδία της ενορίας μπροστά στην πυρηνική βόμβα που σκάει / Τι βλέπει ο ασθενής όταν η μικροκάμερα διέρχεται το σώμα του; Βλέπει όλες τις αχώνευτες ταινίες που έχει ακόμα στο στομάχι του / Διαλέξτε: τη Μελίνα της «Στέλλας» ή τη Μελίνα του «Ποτέ την Κυριακή» / Σαμπλόν εδώ Σαμπλόν εκεί, ο Σαμπλόν γλίτωσε την επιστράτευση / 1939: Πώς μ’ ένα «cut» η Γραμμή Μαζινό πλησιάζει τη Γραμμή Ζίγκφριντ / Η Μανιάτισσα που «ντύνει» την ελιά με πέτρες για να μην κρυώσει / Ο Άμλετ παρακολουθεί το βραδινό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ!
Έχω ετοιμάσει και έχω χρησιμοποιήσει αρκετά στα νιάτα μου (δηλαδή όταν ήμουν μόνο 75 χρόνων) ένα master-class για τον «αθέατο σκηνοθέτη». Βασίζεται στη θεωρία ότι ο σκηνοθέτης δεν πρέπει να φαίνεται στο έργο του γιατί τότε παρακολουθείς τον σκηνοθέτη και όχι το έργο. Υποστηρίζει πως σ’ ένα έργο δεν πρέπει να φαίνονται οι «ραφές». Γιατί όλες οι τέχνες βασίζονται στο μοντάζ. Όχι μόνο ο κινηματογράφος. Μια κολόνα του Παρθενώνα είναι κομμάτια μάρμαρο το ένα πάνω στο άλλο. Αλλά δεν βλέπουμε κομμάτια. Βλέπουμε κολόνα. Ακόμα καλύτερα, βλέπουμε ναό!
Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε όσους συνθέτουν, ανασυνθέτουν και καταβροχθίζουν τον δημιουργικό κινηματογράφο. Δεν απευθύνει υποθήκες, αλλά εμπειρίες που να αφήνουν ποιητικά κατάλοιπα. Ανάλογες εμπειρίες θα βρει κανείς σ’ όλους τους παλαίμαχους επαγγελματίες κινηματογραφιστές. Όσο για τους μοντέρ, θα τους βοηθήσει ίσως να τετραγωνίζουν ενίοτε τους κύκλους των σκηνοθετών.
Μοντάζ, του Ροβήρου Μανθούλη, εκδόσεις Γαβριηλίδη