epa08441835 A man wears a Union Flag face mask in London, Britain, 24 May 2020. Countries around the world are taking increased measures to stem the widespread of the SARS-CoV-2 coronavirus which causes the Covid-19 disease. EPA/ANDY RAIN
H εκτεταμένη χρήση μάσκας από τον πληθυσμό μιας χώρας μπορεί να περιορίσει την μετάδοση του κορωνοϊού σε απολύτως ελέγξιμα επίπεδα, ακόμη και να αποτρέψει μελλοντικά επιδημικά κύματα της Covid-19, ιδίως όταν συνδυαστεί με επιμέρους περιοριστικά μέτρα (lockdown) και την τήρηση των αποστάσεων, σύμφωνα με εκτιμήσεις Βρετανών επιστημόνων.
Με δεδομένο πλέον ότι ο κορωνοϊός εξαπλώνεται σε μεγάλο βαθμό από προσυμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς ασθενείς, η μάσκα αποτελεί ένα χρήσιμο μη φαρμακευτικό εργαλείο αυτοπροστασίας από μια πιθανή λοίμωξη, χωρίς ασφαλώς να συνιστά πανάκεια, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Η μελέτη από ερευνητές των πανεπιστημίων του Κέιμπριτζ και του Γκρίνουιτς, η οποία βασίστηκε σε δύο μαθηματικά-επιδημιολογικά μοντέλα και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Βασιλικής Εταιρείας επιστημών “Proceedings of Royal Society A”, εκτιμά ότι από μόνα τους τα lockdown δεν μπορούν να σταματήσουν την αναζωπύρωση του ιού SARS-CoV-2. Αλλά η ευρεία χρήση ακόμη και αυτοσχέδιων μασκών μπορεί να «φρενάρει» δραστικά την εξάπλωση του, αρκεί αρκετοί άνθρωποι να τις φορούν εκτός σπιτιού.
«Οι αναλύσεις μας υποστηρίζουν την άμεση και καθολική υιοθέτηση των μασκών προσώπου από το κοινό», ανέφερε ο ερευνητής δρ Ρίτσαρντ Στατ, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς. Όπως είπε, η ευρεία χρήση μάσκας, σε συνδυασμό με την κοινωνική αποστασιοποίηση και ορισμένα περιοριστικά μέτρα, «αποτελούν ένα αποδεκτό τρόπο για τη διαχείριση της πανδημίας και την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας», ακόμη και πολύ καιρό πριν αναπτυχθεί και καταστεί ευρέως διαθέσιμο κάποιο αποτελεσματικό εμβόλιο κατά της νόσου Covid-19.
Τα συμπεράσματα της μελέτης μοντελοποίησης συνάδουν με την πρόσφατη σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προς τις κυβερνήσεις να ζητήσουν από όλους τους πολίτες τους να φοράνε μάσκες στους δημόσιους χώρους, όπου είναι μεγαλύτερος ο κίνδυνος εξάπλωσης του κορονοϊού. Η νέα μελέτη συμπέρανε ότι αν οι άνθρωποι φοράνε μάσκες οποτεδήποτε βγαίνουν έξω, ιδίως σε χώρους όπου βρίσκονται πολλοί άνθρωποι, είναι διπλάσια η αποτελεσματικότητα μείωσης του δείκτη R αναπαραγωγής/μετάδοσης του ιού, από ό,τι αν οι μάσκες φοριούνται από κάποιον μόνο όταν εμφανίζει τα πρώτα συμπτώματα της νόσου.
Σε όλα τα σενάρια που εξετάσθηκαν, η χρήση ρουτίνας της μάσκας από τουλάχιστον το 50% του πληθυσμού μειώνει τον δείκτη-κλειδί R πάντα κάτω από το όριο του 1, πράγμα που εξομαλύνει την επιδημική καμπύλη και καθιστά περιττό ένα νέο γενικευμένο lockdown. Αυτό, σύμφωνα με τους Βρετανούς επιστήμονες, «πιθανώς εξηγεί γιατί μερικές χώρες, όπου η χρήση μάσκας από το κοινό είναι σχεδόν 100%, έχουν εμφανίσει σημαντικά μικρότερους ρυθμούς εξάπλωσης της Covid-19 και λιγότερους σχετικούς θανάτους».
Το βασικό μήνυμα της μελέτης είναι «η μάσκα μου προστατεύει εσένα, η μάσκα σου προστατεύει εμένα». Όπως δήλωσε η ερευνήτρια Ρενάτα Ρετκούτε, «έχουμε λίγα να χάσουμε από την ευρεία υιοθέτηση των μασκών, αλλά τα κέρδη θα είναι σημαντικά».
Στην πράξη όμως έχει αποδειχθεί ότι, ιδίως στον ευρωπαϊκό Νότο (και στην Ελλάδα), εν μέσω μάλιστα καλοκαιριού, η μαζική χρήση μάσκας δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση…