epa09610361 Presidential candidate Xiomara Castro speaks after knowing the partial results of the elections, in Tegucigaloa, Honduras, 28 November 2021. Castro, of the opponent Libertad y Refundacion (Libre) party, leads the first counts of the general elections held in Honduras, followed by the official Nasry Asfura, according to preliminary results released by the National Electoral Council (CNE). EPA/Humberto Espinoza
Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών που διεξήχθησαν χθες Κυριακή στην Ονδούρα δείχνουν πως η υποψήφια της αντιπολίτευσης, η Σιομάρα Κάστρο, διατηρεί καθαρό προβάδισμα έναντι του υποψήφιου του κυβερνώντος κόμματος, του Νάσρι Ασφούρα, του δημάρχου της πρωτεύουσας.
Με σχεδόν το ένα τρίτο των ψήφων (το 27%) να έχει καταμετρηθεί, η κυρία Κάστρο, υποψήφια της παράταξης LIBRE, εξασφαλίζει το 53,7%, έναντι 33,8% του κ. Ασφούρα, υποψηφίου του Εθνικού Κόμματος (PN), ενημέρωσε η εθνική εκλογική επιτροπή (CNE).
Η συμμετοχή ήταν «μαζική», έφθασε σε «ιστορικό» επίπεδο (62%), ανέφερε νωρίτερα η CNE, στοιχείο που ενίσχυσε τις ελπίδες της αντιπολίτευσης. Δικαίωμα ψήφου είχαν 5,2 εκατομμύρια πολίτες.
Οι αρχές κινητοποίησαν 42.000 στρατιωτικούς και αστυνομικούς για να εγγυηθούν την ασφάλεια της διαδικασίας. Η ψηφοφορία διεξήχθη σε κλίμα ανήσυχης ηρεμίας.
Εάν πράγματι κερδίσει η σύζυγος του πρώην προέδρου Μανουέλ Σελάγια, η οποία θα γίνει σε αυτή την περίπτωση θα γίνει η πρώτη γυναίκα που θα καταλάβει την προεδρία στην ιστορία της κεντροαμερικάνικης χώρας, θα βάλει τέλος στο μονοπώλιο της δεξιάς στην εξουσία την τελευταία δωδεκαετία.
Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα που ανέτρεψε τον κ. Σελάγια το 2009, την Ονδούρα κυβερνά το Εθνικό Κόμμα (PN, συντηρητική δεξιά) του απερχόμενου προέδρου Χουάν Ορλάντο Ερνάντες, τον οποίο βαρύνουν υποψίες στις ΗΠΑ πως ενέχεται σε εμπορία ναρκωτικών.
Παρά τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, το Εθνικό Κόμμα θεωρεί πως αυτό θα κερδίσει, παρότι νωρίτερα ο κ. Ασφούρα υποσχόταν να «σεβαστεί» την ετυμηγορία των πολιτών και εξέφραζε τη δέσμευσή του να μην αφήσει να χυθεί «ούτε μια σταγόνα αίμα».
Η κυρία Κάστρο δήλωσε αργά το βράδυ βέβαιη πως το διαφαινόμενο αποτέλεσμα θα της επιτρέψει να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση.
Η υποψήφια έκανε εντατική προσπάθεια να ενώσει την αντιπολίτευση στον απερχόμενο πρόεδρο Ερνάντες, ο οποίος διαψεύδει πως έχει σχέσεις με ισχυρές συμμορίες του οργανωμένου εγκλήματος παρά το ότι αμερικανοί εισαγγελείς τον έχουν κατηγορήσει ανοικτά πως προστάτευε διακινητές ναρκωτικών.
«Δεν μπορούμε να κάτσουμε σπίτι. Αυτή είναι η δική μας στιγμή. Είναι η στιγμή να ρίξουμε αυτή τη δικτατορία», είπε νωρίτερα η Σιομάρα Κάστρο σε δημοσιογράφους αφού ψήφισε στην πόλη Κατακάμας.
Μια διάσταση των προεδρικών εκλογών στην Ονδούρα αφορά ένα από τα πεδία των εντάσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα. Η κυρία Κάστρο έχει πει πως θα εξετάσει το ενδεχόμενο να μεταβάλει την εξωτερική πολιτική της χώρας της –μιας από τις ελάχιστες που αναγνωρίζουν την Ταϊβάν σήμερα–, συνάπτοντας διπλωματικές σχέσεις με τη Λαϊκή Δημοκρατία.
Φτώχεια, βία, διαφθορά
Την Ονδούρα μαστίζει εδώ και χρόνια η βία των ισχυρών συμμοριών που επιδίδονται κυρίως στη διακίνηση ναρκωτικών κι έχουν επεκτείνει τη διαφθορά ως τα κορυφαία επίπεδα του κράτους.
Πολλοί νέοι έχουν χάσει κάθε πίστη στην πατρίδα τους κι εναποθέτουν τις ελπίδες τους για καλύτερο μέλλον στη μετανάστευση, κυρίως στις ΗΠΑ.
Η απειλή ότι το Εθνικό Κόμμα θα καταγγείλει νοθεία και θα ξεσπάσουν εκ νέου ταραχές έριξε βαριά σκιά στη χθεσινή διαδικασία και στην εξελισσόμενη καταμέτρηση.
«Θα προσπαθήσουν να προκαλέσουν τον λαό. Γνωρίζουμε πως ειδικά αυτοί που κυβερνούν τα τελευταία 12 χρόνια έχουν απελπιστεί», είπε η Σιομάρα Κάστρο αφού ψήφισε.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας καταμετρήθηκαν τουλάχιστον 31 ανθρωποκτονίες.
Σύμφωνα με τον Μάικλ Σίφτερ, τον πρόεδρο του ινστιτούτου μελετών Διαμερικανικός Διάλογος, «ο μηχανισμός του Εθνικού Κόμματος δεν πρέπει να υποτιμηθεί και ισχυρά συμφέροντα θα κάνουν το παν εντός των δυνάμεών τους προκειμένου να εμποδίσουν την (Σιομάρα) Κάστρο να πάρει τα ηνία της χώρας»
Διαισθανόμενο τον κίνδυνο να υποστεί βαριά ήττα, το PN ανέβασε πολύ τον τόνο της προεκλογικής του εκστρατείας, προσάπτοντας στην επικεφαλής του LIBRE ότι είναι «κομμουνίστρια» και δαιμονοποιώντας τις προτάσεις της για την αποποινικοποίηση της άμβλωσης και τους γάμους ομοφυλοφίλων, ζητήματα που προκαλούν πολεμικές στη μικρή, συντηρητική χώρα της Κεντρικής Αμερικής, όπου ο πληθυσμός μοιράζεται μεταξύ των καθολικών και των ευαγγελικών.
Το 2013, ο απερχόμενος πρόεδρος κέρδισε οριακά τη Σιομάρα Κάστρο, προτού προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει δεύτερη θητεία το 2017. Η αμφισβητούμενη επανεκλογή του απέναντι στον διάσημο τηλεοπτικό παρουσιαστή Σαλβαδόρ Νασράλα τη χρονιά εκείνη είχε πυροδοτήσει βίαιες και αιματηρές ταραχές.
Εάν στην Ονδούρα ξεσπάσουν νέες ταραχές μετεκλογικά, αυτό θα προκαλέσει δυσφορία στην Ουάσινγκτον: οι ΗΠΑ «θέλουν να αποφευχθεί η επανάληψη (των εκλογών) του 2017 και η ενδεχόμενη αύξηση της μεταναστευτικής πίεσης», σύμφωνα με τον κ. Σίφτερ.
Δεκάδες χιλιάδες πολίτες της Ονδούρα προσπαθούν κάθε χρόνο να μιμηθούν τους κάπου ένα εκατ. συμπατριώτες τους που μετανάστευσαν, στη μεγάλη πλειονότητά τους στις ΗΠΑ.
Ο μισός και πλέον από τον πληθυσμό των 10 εκατομμυρίων πολιτών της Ονδούρας ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και η πανδημία του νέου κορονοϊού επέτεινε τη μιζέρια.
Η ανεργία σχεδόν διπλασιάστηκε μέσα σε έναν χρόνο, από το 5,7% το 2019 στο 10,9% το 2020.
Με τον δείκτη των ανθρωποκτονιών να συγκαταλέγεται στους υψηλότερους στον κόσμο, εξαιρουμένων εμπόλεμων ζωνών, να φθάνει τις 37,6 ανά 100.000 κατοίκους το 2020, η Ονδούρα χαρακτηρίζεται εξάλλου μια από τις πιο βίαιες χώρε στον πλανήτη.
Οι πολιτικοί «να τηρούν τις υποσχέσεις τους»: αυτή ήταν η ευχή της Αβρίλ Μονκάδα, 30 ετών, που πήγε να ψηφίσει στην Τεγκουσιγκάλπα. «Η διαφορά… θα συνεχίσει να υπάρχει, όποιος κι αν εκλεγεί», είπε από την πλευρά του άλλος ψηφοφόρος, ο Χοσέ Σελάγια, 45 ετών.
Στην πορεία των τελευταίων δύο ετών, το κοινοβούλιο διέλυσε επιτροπή καταπολέμησης της διαφθοράς που υποστηριζόταν από τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ) και υιοθέτησε νέο ποινικό κώδικα, που προβλέπει ελαφρύτερες ποινές για πρόσωπα που καταδικάζονται για διαφθορά ή διακίνηση ναρκωτικών.
Κάτι όχι ακριβώς ανεξήγητο: πολλοί κοινοβουλευτικοί είχαν βρεθεί στο στόχαστρο ερευνών της επιτροπής που διαλύθηκε.
Διακινητές ναρκωτικών που έχουν συλληφθεί ή εκδοθεί στις ΗΠΑ έχουν εμπλέξει προσωπικά τον ίδιο τον απερχόμενο πρόεδρο Ερνάντες. Ο αδελφός του, ο Αντόνιο «Τόνι» Ερνάντες, καταδικάστηκε φέτος από αμερικανικό ομοσπονδιακό δικαστήριο να εκτίσει ισόβια κάθειρξη για τη διακίνηση 185 τόνων κοκαΐνης με προορισμό τις ΗΠΑ. Αμερικανοί εισαγγελείς είπαν στη δίκη πως δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι ο Τόνι Ερνάντες είχε την προστασία του αδελφού του.
(AΠΕ-ΜΠΕ)