Ο πάπας Φραγκίσκος φθάνει σήμερα στο Ιράκ για ιστορική επίσκεψη, υπό δρακόντεια μέτρα προστασίας και παρά την πανδημία, σε μία χώρα ρημαγμένη, όπου θα υποστηρίξει μία από τις αρχαιότερες χριστιανικές κοινότητες του κόσμου, δοκιμασμένη από τις συγκρούσεις και τις διώξεις.
Ο 84χρονος ποντίφικας, ο οποίος έχει δηλώσει ότι θα κάνει την πρώτη στην Ιστορία παπική επίσκεψη στο Ιράκ ως «προσκυνητής της ειρήνης», θα τείνει το χέρι στους μουσουλμάνους σιίτες κατά την συνάντησή του με τον μεγάλο αγιατολάχ Αλί Σιστάνι, τον ανώτατο ηγέτη για τους σιίτες του Ιράκ και του κόσμου.
Κατά την διάρκεια της τριήμερης επίσκεψης, ο πάπας θα κυκλοφορήσει μόνος σε έρημους λόγω του lockdown δρόμους, που ανακατασκευάσθηκαν για την περίσταση, στην χώρα που κατέγραψε αριθμό ρεκόρ κρουσμάτων της επιδημίας Covid-19, με περισσότερα από 5.000 ημερησίως.
Ο θρησκευτικός ηγέτης του 1,3 δισεκατομμυρίου καθολικών στον κόσμο, θα μετακινηθεί με θωρακισμένο όχημα, ελικόπτερο και αεροπλάνο, πετώντας ορισμένες φορές και επάνω από εδάφη που εξακολουθούν να βρίσκονται στα χέρια των δυνάμεων του Ισλαμικού Κράτους. Ο πάπας δεν θα έχει επαφή με το πλήθος, αφού οι Ιρακινοί θα παρακολουθήσουν την επίσκεψη από τις τηλεοράσεις τους.
Το πρόγραμμα της επίσκεψης είναι φιλόδοξο. Βαγδάτη, Νατζάφ, Ουρ, Αρμπίλ, Μοσούλη, Καρακός: από σήμερα και μέχρι την Δευτέρα θα διατρέξει 1.445 χιλιόμετρα σε μία χώρα όπου οι εκτοξεύσεις ρουκετών δεν είναι σπάνιο γεγονός.
Το πρώτο αυτό ταξίδι του πάπα στο εξωτερικό εδώ και δεκαπέντε μήνες θα επιτρέψει στον ποντίφικα να συναντήσει μία μικρή κοινότητα πιστών χριστιανών στις παρυφές του πλανήτη.
Ο Σάαντ αλ-Ρασάμ, χριστιανός της Μοσούλης, η οποία βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της ανοικοδόμησης μετά τον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους, ελπίζει ότι «ο πάπας θα εξηγήσει στην κυβέρνηση ότι πρέπει να βοηθήσει τον λαό της», σε μία χώρα όπου το ποσοστό της φτώχειας διπλασιάσθηκε στο 40% τον τελευταίο χρόνο.
«Τα πάντα, πλην της πίστης μας»
Οπως κάθε φορά, ο πάπας Φραγκίσκος θα ξεκινήσει την επίσκεψη με ομιλία ενώπιον των μελών της ιρακινής ηγεσίας. Εκτός των οικονομικών δυσκολιών και της ανασφάλειας που ζουν τα 40 εκατομμύρια των Ιρακινών, θα γίνει σίγουρα λόγος για τα επιπλέον δεινά των χριστιανών της χώρας.
Οταν το 2014, οι δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους κατέλαβαν την πεδιάδα της Νινευί, χριστιανική περιοχή του βορείου Ιράκ, δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι διέφυγαν και έκτοτε δεν εμπιστεύονται τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας που τους εγκατέλειψαν στην τύχη τους.
«Ορισμένοι δεν είχαν παρά λίγα λεπτά για να αποφασίσουν αν θέλουν να φύγουν ή να αποκεφαλισθούν», θυμάται ο πατέρας Καράμ Κασά.
«Αναγκασθήκαμε να εγκαταλείψουμε τα πάντα, πλην της πίστης μας», λέει ο χαλδαίος ιερέας από την Νινευί, καταγγέλλοντας την ελλιπή βοήθεια της κυβέρνησης προς τους χριστιανούς για να ανακτήσουν τα σπίτια τους ή τη γη τους, που τα έχουν καρπωθεί μέλη ενόπλων οργανώσεων ή άνθρωποι των πολιτικών.
Ενα χέρι προς τους σιίτες
Ομως, όπως λέει ο καρδινάλιος Λεονάρντο Σάντρι, ο επικεφαλής της Συνέλευσης των Ανατολικών Εκκλησιών στο Βατικανό, που συνοδεύει τον πάπα, «μία Μέση Ανατολή χωρίς τους χριστιανούς, είναι μία Μέση Ανατολή που έχει το αλεύρι, αλλά όχι την μαγιά και το αλάτι».
Για τον λόγο αυτό ο πάπας Φραγκίσκος θα τους καλέσει να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στο Ιράκ, όπου αριθμούν 400.000, έναντι 1,5 εκατομμυρίου πριν από είκοσι χρόνια, λέει.
Από τους 102.000 χριστιανούς που έφυγαν από την Νινευί μόνο οι 36.000 έχουν επιστρέψει. Και από αυτούς, το ένα τρίτο θα φύγει μέχρι το 2024 από τον φόβο της δράσης των ένοπλων οργανώσεων και εξαιτίας της ανεργίας, της διαφθοράς και των διακρίσεων.
Μία επιστροφή «υποχρεωτική», αλλά «δύσκολη», παραδέχεται ο καρδινάλιος, αφού το Ιράκ νικείται τα τελευταία 40 χρόνια από τον πόλεμο στην πολιτική και την οικονομική κρίση.
Αύριο, για πρώτη φορά στην Ιστορία, ο πάπας θα γίνει δεκτός στην ιερή πόλη Νατζάφ από τον μεγάλο αγιατολάχ Αλί Σιστάνι, έναν 90χρονο εύθραυστο άνθρωπο που δεν έχει ποτέ εμφανισθεί δημόσια.
Ο πάπας θα συμμετάσχει αύριο σε προσευχή στην Ουρ, την κοιτίδα του Αβραάμ στο νότιο Ιράκ, μαζί με σιίτες, σουνίτες, γιαζίντι και σαβαίους θρησκευτικούς αξιωματούχους.