Χάρης Γκίκας/Έθνος
Ένα ελαιόδεντρο που άνθιζε στην Πελοπόννησο το 550 μ.Χ., όταν ο Ιουστινιανός έχτιζε το τείχος του στον Ισθμό της Κορίνθου, ένα δέντρο που «είδε» τους Φράγκους να καταφθάνουν στο Αίγιο το 1204 κι «έζησε» την Επανάσταση του ’21, διηγείται πλέον την ιστορία του στους περαστικούς της Βασιλίσσης Σοφίας.
Μεταφυτεύτηκε εκεί, απέναντι από το Χίλτον, δίπλα στο άγαλμα του δρομέα, πριν από λίγες ημέρες, σε ηλικία 1.500 ετών. Είναι μία από τις έξι υπεραιωνόβιες ελιές που στολίζουν το κέντρο της Αθήνας, καθώς μεταφέρθηκαν στην πρωτεύουσα από την Αιγιαλεία προκειμένου να διασωθούν από απαλλοτριώσεις στο πλαίσιο έργων του σιδηροδρομικού δικτύου της περιοχής.
Εξι δέντρα που έρχονται από πολύ μακριά. Κουβαλούν στις πλάτες τους αιώνες ζωής και γίνονται ένα με τη σύγχρονη πόλη. Την ίδια στιγμή, η ζήτηση αρχαίων ελαιόδεντρων -σήμα κατατεθέν της Μεσογείου- αυξάνεται τα τελευταία χρόνια διεθνώς, ενώ σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία έχουν παρουσιαστεί αυξημένα κρούσματα κλοπής -με στόχο τη διακόσμηση πολυτελών κατοικιών- και λειτουργίας μαύρης αγοράς με τιμή εκκίνησης τις 15.000 ευρώ.
Εκτός από το Χίλτον, δύο ελιές ηλικίας 800 ετών μεταφυτεύτηκαν μπροστά από την πρυτανεία του ΕΚΠΑ στην οδό Πανεπιστημίου, μία ακόμη επί της οδού Συγγρού, ενώ το έκτο δέντρο μεταφέρθηκε στον χώρο του υπουργείου Εθνικής Αμύνης.
Επειτα από πολύμηνη συνεργασία της ΕΡΓΟΣΕ με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, η μεταφορά πραγματοποιήθηκε με την κινητοποίηση του μηχανοκίνητου τμήματος του Στρατού. Πουθενά αλλού δεν βρέθηκε όχημα ικανό να αντέξει το βάρος αυτών των δέντρων, το ελαφρύτερο εκ των οποίων ζύγιζε 7,5 τόνους και το βαρύτερο 12.
«Στόχος μας είναι η μεταφύτευση δέντρων να συνεχιστεί και ήδη γίνονται συζητήσεις με δήμους του Λεκανοπεδίου που ενδιαφέρονται», εξηγεί στην εφημερίδα «Έθνος» ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ Θάνος Βούρδας. «Εχουμε συλλέξει 200 ελαιόδεντρα από την περιοχή της Αιγιαλείας. Δύο από αυτά, ηλικίας 200 ετών, θα δοθούν στον Δήμο Αιγίου, ενώ είμαστε σε συζητήσεις για κάποια νεότερα με δήμους όπως το Περιστέρι που σχεδιάζει ανάπλαση της πλατείας του. Θα ήταν, επίσης, χαρά μας αν μπορούσαμε, για παράδειγμα, να δώσουμε στην έκταση του πρώην εργοστασίου Λιπασμάτων του Δήμου Κερατσινίου – Δραπετσώνας 40 δέντρα για να φυτευτούν στο παραλιακό μέτωπο. Μικρότερα ελαιόδεντρα φυτεύτηκαν μαζικά στο Χαϊδάρι, στην Ηλιούπολη, στο Φάληρο και αλλού, ενώ έχουμε συλλέξει και κάποια εσπεριδοειδή. Θέλουμε να αξιοποιήσουμε ό,τι μπορούμε περισσότερο».
Οπως επισημαίνει από την πλευρά του ο κ. Νίκος Θυμάκης, γεωπόνος και πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου εξαγωγέων Φυτικού Υλικού, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να πρυτανεύσει η φιλοσοφία της αξιοποίησης τέτοιων φυτών και να σταματήσει η ξύλευσή τους όταν ένα δημόσιο έργο καταστρέφει έναν ελαιώνα.
«Τα δένδρα αυτά, κάθε ηλικίας, είναι σημαντικό να διασώζονται. Σε πλατείες, αρχαιολογικούς χώρους, σημεία αναφοράς ή ακόμη και σε κατοικίες όπου το τοπίο μάς οδηγεί… Το παράδειγμα της μεταφοράς ελαιόδεντρων στο κέντρο της Αθήνας μάς κάνει να σκεφτούμε σε πόσα μέρη θα μπορούσαν να μπουν με γνώμη αρχιτεκτόνων τοπίου και γεωπόνων κηποτεχνών, με μέτρο, εκεί που θα είχε και σημειολογική αξία».
