epa07859448 Egyptian Minister of Antiquities Khaled El-Enany (2-L) attends the opening of the sarcophagi of the ancient Egyptian mummy of Sennedjem at the National Museum of Egyptian Civilization (NMEC) in Cairo, Egypt, 21 September 2019. It is said that Sennedjem was an overseer of workers at the Deir Al-Medina necropolis in Luxor some 3,400 years ago. The coffins of Sennedjem and his wife were previously exhibited at the Egyptian Museum in Tahrir among a funerary collection found inside his tomb discovered in 1886. Both coffins are painted anthropoid coffins. EPA/KHALED ELFIQI
Μούμιες 4.000 ετών παρουσιάζουν συσσώρευση χοληστερόλης στις αρτηρίες τους, γεγονός που προμηνύει ότι η καρδιακή νόσος στην αρχαιότητα ήταν συχνότερο φαινόμενο απ’ ό,τι πιστευόταν μέχρι σήμερα, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Η παρούσα μελέτη, που δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στη μηνιαία εκδοση Οκτωβρίου της επιστημονικής επιθεώρησης “American Heart Journal”, ανέλυσε αρτηρίες από πέντε αρχαίες μούμιες της νότιας Αμερικής και της αρχαίας Αιγύπτου και εντόπισε μια πρώιμη μορφή αθηροσκλήρωσης – κατάσταση στην οποία πλάκες συσσωρεύονται στα τοιχώματα των αρτηριών εμποδίζοντας έτσι τη ροή του αίματος.
Ο επικεφαλής συντάκτης της μελέτης, Μοχαμάντ Ματζίντ, αναπληρωτής καθηγητής καρδιαγγειακής ιατρικής στη Σχολή Ιατρικής “McGoven” που ανήκει στο Κέντρο Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του Τέξας, στο Χιούστον, τόνισε ότι για πάνω από 20 χρόνια διερευνούσε υποδείγματα εμφάνισης της καρδιακής νόσου σε διάφορους πληθυσμούς. Συγκεκριμένα ο ίδιος αναρωτιόταν κατά πόσο η καρδιακή νόσος είναι μια ασθένεια του σύγχρονου τρόπου ζωής ή αν πρόκειται για μια κατάσταση σύμφυτη με τους ανθρώπους ανεξάρτητα από τις σύγχρονες συνήθειες.
Προκειμένου να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα ο Ματζίντ συνέλεξε δείγματα αρτηριών από πέντε μούμιες που χρονολογούνται από το 2000 π.Χ. έως το 1000 μ.Χ.. Τα απομεινάρια φαίνεται να προέρχονται από τρεις άντρες και δύο γυναίκες ηλικίας από 18 έως 60 ετών. Οι επιστήμονες εξέτασαν μικροσκοπικά τμήματα αρτηριών που είχαν μόνο μερικά εκατοστά μήκος. Η ανάλυσή τους αποκάλυψε βλάβες από τη συσσώρευση χοληστερόλης στις αρτηρίες οι οποίες προαναγγέλουν τη δημιουργία πλακών που “φράττουν” τις αρτηρίες και οδηγούν σε καρδιακή προσβολή. Οι ενδείξεις αυτές είναι οι πρώτες που παρατηρούν βλάβες πρώιμου σταδίου σε μούμιες.
Προηγούμενες έρευνες είχαν ήδη εντοπίσει πλάκες στις αρτηρίες από μούμιες τόσο από τη Γροιλανδία (500 χρόνια πριν) όσο και από την Αίγυπτο (πάνω από 3.000 χρόνια πριν), αυτές όμως ήταν βλάβες που όταν παρατηρούνταν ήταν ήδη σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Η αξονική τομογραφία του μουμιοποιημένου κυνηγού της Εποχής των Παγετώνων, Ότζι, αποκάλυψε ότι αυτός ήταν υποψήφιο θύμα καρδιακής προσβολής, καθώς είχε τρία τμήματα σκληρών πλακών (που συνήθως δημιουργούνται από χοληστερόλη και ασβέστιο) κοντά στην καρδιά του, αναφέρει ο ιστότοπος “Live Science”.
Τα αποθέματα χοληστερόλης στα τοιχώματα των αρτηριών δείχνει στην ουσία ότι ο μηχανισμός επούλωσης τραυμάτων του σώματος δε λειτούργησε σωστά. Ο Ματζίντ εξηγεί ότι η προσπάθεια ανταπόκρισης του οργανισμού σε πολλαπλά τραύματα, όπως λοιμώξεις, υψηλή χοληστερόλη, κάπνισμα και άλλες τέτοιες καταστάσεις μπορεί να καταστρέψει το ενδοθήλιο (εσωτερικός χιτώντας αρτηριών).
Η φλεγμονώδης αντίδραση του σώματος είναι φυσιολόγικό κομμάτι της επούλωσης τραυμάτων αλλά η καταστροφή των τοιχωμάτων των αρτηριών μπορεί να οδηγήσει στη συγκέντρωση λευκών αιμοσφαιρίων και ως επακόλουθο στη συσσώρευση χοληστερόλης. Αυτά τα μορφώματα που δημιουργούνται εμφανίζονται αρχικά ώς λωρίδες και μικρές αλλοιώσεις που στη συνέχεια παχαίνουν αρκετά ώστε εμποδίζουν τη ροή του αίματος.
Ο Ματζίντ καταλήγει ότι οι διαδικασίες αυτές είναι πολύ συνήθεις διαδικασίες που παρατηρούμε σήμερα με το μικροσκόπιο. Κατά τον ίδιο, με αυτή τη μελέτη παρατηρούμε παρόμοιες διαδικασίες και στους προγόνους μας, κάτι που μας κάνει να πιστεύουμε ότι η φλεγμονώδης αντίδραση είναι μια διαδικασία σύμφυτη με την ανθρώπινη ζωή.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)