Categories: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Θεσσαλονίκη της γερμανικής κατοχής

Με αφορμή την έκθεση του Βυζαντινού Μουσείου της Θεσσαλονίκης «Στο περιθώριο του πολέμου. Η Θεσσαλονίκη της κατοχής (1941-1944), συλλογής του Βύρωνα Μήτου» παρουσιάζεται ένα άγνωστο φωτογραφικό υλικό των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων. Σύμφωνα με δηλώσεις του γερμανού καθηγητή Ρολφ Ζάξε στο γερμανικό κανάλι Deutsche Welle , το οπτικοακουστικό υλικό ανέκαθεν χαρακτηρίζονταν βασικό μέσο προπαγάνδας. Κυρίαρχες εικόνες ήταν πεδία μάχης και ναζιστικά εγκλήματα ως ένδειξη ηρωικών πράξεων εναντίον των κομουνιστών και των αντιστασιακών. Το 1942 όμως μία νέα λογική υιοθετήθηκε. Πλέον όλοι στήνουν όμορφες και προσεγμένες φωτογραφίες, των οποίων το περιεχόμενο να αναδεικνύει ότι κατά τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου η ζωή ήταν ωραία και πως στρατιώτες και λαός ήταν χαρούμενοι. Η αλλαγή αυτή επήλθε διότι οι ναζί άρχισαν να σκέφτονται τις εντυπώσεις που έπρεπε να δημιουργήσουν μετά το τέλος του πολέμου. Έπρεπε να υπάρχουν ντοκουμέντα ότι οι κατακτητές είχαν ενδιαφερθεί για το δίκαιο του πολέμου.

Το φωτογραφικό υλικό της Θεσσαλονίκης αποδεικνύει την κατάσταση αυτή. Ο προπαγανδιστικός μηχανισμός στην πόλη λειτουργούσε με την λογική πως απλοί στρατιώτες και επαγγελματίες φωτογράφοι, αποθανάτιζαν οποιοδήποτε στιγμιότυπο με μηχανές, που πολλές φορές τους παρέχονταν δωρεάν, για την διαδικασία αυτή. Παρά την υψηλή τεχνική κατάρτιση που χρησιμοποιούσαν το αισθητικό αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό. Δεν τους απασχολούσε όμως κάτι τέτοιο από την στιγμή που πραγματοποιούσαν τον στόχο τους, την διάδοση και αναπαραγωγή στερεοτύπων και ιδεοληψιών. Αυτό ακριβώς εντοπίζουμε και στις φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης.

Ιωάννα Σπανού

Share
Published by
Ιωάννα Σπανού