Η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε 690 εκτελέσεις θανατοποινιτών σε διεθνές επίπεδο το 2018, έναν αριθμό που είναι ο χαμηλότερος εδώ και δέκα χρόνια, παρά την αύξησή τους σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας, σύμφωνα με την έκθεσή της για το φαινόμενο που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα.
Η ΜΚΟ υπογραμμίζει ωστόσο ότι ο αριθμός αυτός δεν συμπεριλαμβάνει τις εκτελέσεις στην Κίνα, όπου τα στοιχεία αυτού του είδους αποτελούν κρατικό μυστικό. «Πιστεύεται ότι οι εκτελέσεις αυτές είναι χιλιάδες», τονίζει η Αμνηστία.
«Η μείωση του αριθμού των εκτελέσεων σε παγκόσμια κλίμακα», κατά 31% σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά, «αποδεικνύει ότι ακόμα και οι χώρες όπου πιστευόταν πως αυτό ήταν τελείως απίθανο προχωρούν σε μια αλλαγή καθώς συνειδητοποιούν ότι η θανατική ποινή δεν είναι λύση», δήλωσε ο Κούμι Νάιντου, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
Αυτή η τάση «γεννά την ελπίδα ότι δεν είναι παρά ζήτημα χρόνου πριν αυτή η απάνθρωπη και απαρχαιωμένη τιμωρία θα ανήκει στο παρελθόν», πρόσθεσε ο ίδιος.
Η ΜΚΟ εξηγεί ότι η μείωση οφείλεται κυρίως στην τροποποίηση της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της διακίνησης και της χρήσης ναρκωτικών στο Ιράν — ο αριθμός των εκτελέσεων στην Ισλαμική Δημοκρατία μειώθηκε κατά 50% — και στη μείωση «των αριθμών σε κάποιες από τις χώρες που ευθύνονταν για τις περισσότερες εκτελέσεις», κυρίως στο Ιράκ, στο Πακιστάν και στη Σομαλία.
Πέραν της Κίνας, για την οποία δεν υπάρχουν παρά μόνο εκτιμήσεις, οι χώρες που επιβάλλουν τη θανατική ποινή σε πιο μαζική κλίμακα ήταν πέρυσι το Ιράν (253), η Σαουδική Αραβία (149), το Βιετνάμ (85) και το Ιράκ (52). Σε αυτές τις τέσσερις χώρες μαζί καταγράφονται τα τέσσερα πέμπτα (78%) των εκτελέσεων παγκοσμίως.
Παρά τη σημαντική υποχώρησή τους σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός των εκτελέσεων αυξήθηκε σε πολλές χώρες, ειδικά στις ΗΠΑ (25), στην Ιαπωνία (15), στη Σιγκαπούρη (7) και στη Λευκορωσία (4). Η Ταϊλάνδη, εξάλλου, ξανάρχισε να προχωρά σε εκτελέσεις, παρότι είχε να εφαρμόσει την εσχάτη των ποινών από το 2009.
Συνολικά, είκοσι χώρες προχώρησαν σε εκτελέσεις το 2018, και η θανάτωση έγινε με αποκεφαλισμό με ξίφος (Σαουδική Αραβία), με ηλεκτροπληξία (ΗΠΑ), δι’ απαγχονισμού (Αφγανιστάν, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη), με την ενδοφλέβια χορήγηση θανατηφόρων χημικών (Κίνα, ΗΠΑ, Ταϊλάνδη) ή με τη χρήση πυροβόλων όπλων (Βόρεια Κορέα, Υεμένη).
Η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε εξάλλου 2.531 καταδίκες σε θάνατο (ο αριθμός, επαναλαμβάνει η ΜΚΟ, δεν συμπεριλαμβάνει την Κίνα) την περασμένη χρονιά, από 2.591 το 2017, εξέλιξη που αύξησε στους 19.336 τον αριθμό των ανθρώπων που περιμένουν την εκτέλεσή τους στις φυλακές σε διεθνές επίπεδο. Η Αμνηστία εκφράζει την έντονη «ανησυχία» της για «τη μεγάλη αύξηση του αριθμού» των καταδικών στην εσχάτη των ποινών σε ορισμένες χώρες.
Οι καταδίκες αυτές τετραπλασιάστηκαν στο Ιράκ (271 το 2018) και αυξήθηκαν κατά 75% στην Αίγυπτο (717).
Παρά τα στοιχεία αυτά η Αμνηστία κρίνει πως η θανατική ποινή βρίσκεται «σε αποφασιστική μείωση» και αναφέρεται σε πολλά παραδείγματα λήψης μέτρων για να τερματιστεί αυτή η μορφή τιμωρίας.
Η Μπουρκίνα Φάσο υιοθέτησε νέο ποινικό κώδικα, που δεν προβλέπει την επιβολή της θανατικής ποινής, ενώ η Γκάμπια και η Μαλαισία κήρυξαν μορατόριο στις εκτελέσεις. Στις ΗΠΑ, ο νόμος για την εσχάτη των ποινών στην Πολιτεία της Ουάσινγκτον κηρύχθηκε αντισυνταγματικός.
Επαφίεται και άλλες χώρες να ακολουθήσουν «τον ίδιο δρόμο», πρότεινε ο Κούμι Νάιντου. «Αργά αλλά σταθερά, οδεύει να διαμορφωθεί μια παγκόσμια συναίνεση υπέρ της κατάργησης της θανατικής ποινής», εκτίμησε.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, στα τέλη του 2018, 106 χώρες, δηλαδή πάνω από τα μισά κράτη του κόσμου, είχαν ήδη καταργήσει τη θανατική ποινή, ενώ 142 είχαν αναστείλει την εφαρμογή της, είτε σε επίπεδο νομοθεσίας είτε στην πράξη.
Η οργάνωση κατέγραψε οκτώ υποθέσεις προσώπων που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο αλλά αθωώθηκαν την περασμένη χρονιά: δύο στις ΗΠΑ, μία στην Αίγυπτο.