Την ανάγκη οι προοδευτικές δυνάμεις της χώρας να αναλάβουν τολμηρές πρωτοβουλίες «για να αποκτήσει ξανά η προοδευτική παράταξη προοπτική διακυβέρνησης», υπογράμμισε ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κλείνοντας τις εργασίες του διήμερου συνεδρίου του φερώνυμου Ινστιτούτου.
Ξεκινώντας από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών υποστήριξε: «Η πραγματικότητα, τα εκλογικά μαθηματικά, οι πιεστικές ανάγκης της κοινωνίας, επιβάλλουν στα πολιτικά κόμματα της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα, όπως και στην Ευρώπη, να μιλήσουν στον πληθυντικό αριθμό και όχι στον ενικό. Να δώσουν περισσότερο χώρο στο ‘μαζί’, στην από κοινού αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της κοινωνίας, δίνοντας ρεαλιστική υπόσταση στην προοπτική μιας νικηφόρας Προοδευτικής Συμμαχίας. Αυτό είναι σήμερα το αίτημα της κοινωνίας και των προοδευτικών πολιτών. Και όποιος το αγνοήσει, αργά ή γρήγορα θα δει να τον προσπερνούν η ζωή και οι εξελίξεις».
Είπε ακόμη ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, «αποτελεί ένα σημείο καμπής. Οι πολίτες γύρισαν μαζικά τη πλάτη στο πολιτικό σύστημα». Ακολούθως εξήγησε: «Προφανώς δεν φταίει η πολιτική γενικά, όπως ακούγεται συχνά και όχι πάντα αθώα. Φταίει μια συγκεκριμένη αντίληψη της πολιτικής, που έχει σε μεγάλο βαθμό επιβληθεί. Η εξουδετέρωση της αλήθειας από την καταιγιστική επικράτηση της προπαγάνδας. Η εξουδετέρωση της ουσίας από την επικοινωνία. Η πεποίθηση που σιγά-σιγά έγινε κοινός τόπος, ότι άλλα κέντρα και όχι τα θεσμικά όργανα της Δημοκρατίας λαμβάνουν τις κρίσιμες αποφάσεις. Οι ευθύνες για την εξέλιξη αυτή μας αφορούν όλους. Όλο το πολιτικό σύστημα. Με καθοριστικές ναι, αλλά όχι αποκλειστικές, τις ευθύνες της δεξιάς κυβέρνησης. Το βέβαιο είναι, ότι η απαξίωση της πολιτικής δεν ευνοεί τελικά την πλειοψηφία της κοινωνίας. Οι προοδευτικές δυνάμεις όμως, δεν μπορούν στις συνθήκες αυτές να μένουν απαθείς. Ούτε να εξουδετερώνουν η μια την άλλη με ανώφελους και άγονους εμφύλιους».
Σημείωσε την ανάγκη μέσω της προοπτικής των προοδευτικών δυνάμεων [να αποκτήσει εκ νέου το πολιτικό μας σύστημα πολιτική και κοινοβουλευτική ισορροπία. Μια νέα δημοκρατική ισορροπία, που θα ενισχύει το κράτος δικαίου και τη λογοδοσία, τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και τις θεσμικές δικλείδες ασφαλείας απέναντι σε μια ανεξέλεγκτη εκτελεστική εξουσία. Αν αυτή η δημοκρατική ισορροπία δεν αποκατασταθεί, ο κίνδυνος να ενταθεί στην Ελλάδα η ώσμωση Δεξιάς και Ακροδεξιάς που παρακολουθούμε στην υπόλοιπη Ευρώπη, είναι παραπάνω από ορατός. Μίλησε και για τον στόχο του Ινστιτούτου λέγοντας: “Στόχος της προσπάθειας που ξεκινάμε σήμερα με το Ινστιτούτο μας, είναι να συνεισφέρουμε σε αυτόν τον αναγκαίο δημόσιο διάλογο και στις προγραμματικές συγκλίσεις, που είναι το προαπαιτούμενο κάθε πολιτικής σύγκλισης. Αυτή τη δύσκολη δουλειά περιεχομένου, φιλοδοξούμε να ξεκινήσουμε σήμερα. Ανοίγοντας τολμηρά το διάλογο και διευρύνοντας το ακροατήριό του».
Ο κ. Τσίπρας μίλησε για την σημασία της Συμφωνίας των Πρεσπών για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την συνανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή, ξεκαθαρίζοντας ότι «ο σεβασμός της Συμφωνίας είναι ο μόνος δρόμος όχι μόνο για το ευρωπαϊκό μέλλον, αλλά για το μέλλον της Βόρειας Μακεδονίας αυτό καθ’αυτό. Αυτό είναι ένα απολύτως σαφές μήνυμα προς την νέα πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της γειτονικής μας χώρας – για το τι σημαίνει παραβίαση της Συμφωνίας».
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι είναι «σημαντικό η Ευρώπη να επανεξετάσει τη θέση της στο σημερινό παγκόσμιο γεωστρατηγικό χάρτη, καθώς και την Κοινή της Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας» και πρόσθεσε: «Η συζήτηση για ενίσχυση των κοινών αμυντικών της δυνατοτήτων είναι εύλογη. ‘Αλλωστε το κόστος του κατακερματισμού των αμυντικών αγορών στην Ευρώπη υπερβαίνει τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Και όπως τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα, η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανικής και Τεχνολογικής Βάσης θα έχει πολλαπλά οφέλη».
Σημείωσε ότι «στη Γάζα το ευρωπαϊκό μήνυμα για άμεση κατάπαυση πυρός πρέπει να είναι απόλυτα σαφές και να μην εκφράζεται μόνο με δηλώσεις και ψηφίσματα του ΟΗΕ. Η ΕΕ πρέπει να συμμετάσχει ενεργά στις συνομιλίες για κατάπαυση πυρός. Να υποστηρίξει την επιβολή κυρώσεων στο Ισραήλ, αν δεν τερματιστούν οι επιχειρήσεις. Και, επιτέλους, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να βάλει στο τραπέζι έναν οδικό χάρτη για την συντονισμένη αναγνώριση Παλαιστινιακού Κράτους από τα κράτη-μέλη του. Ως προς την Ουκρανία, η αλληλεγγύη μας στον Ουκρανικό λαό απέναντι στην παράνομη και αιματηρή Ρωσική εισβολή είναι σαφής. Και κάθε χώρα έχει δικαίωμα να εκφράζει την αλληλεγγύη αυτή με τον τρόπο που θα επιλέξει, στο πλαίσιο των αξιών της και της γεωστρατηγικής της θέσης».
Ο κ. Τσίπρας τάχθηκε υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής της Ουκρανίας «αποκλείοντας όμως ρητώς την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ».
Υπογράμμισε ότι «το ίδιο έντονα και πιο αποτελεσματικά πρέπει να παλέψουμε για τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ».
Αναφέρθηκε στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης υπογραμμίζοντας ότι «η πράσινη μετάβαση είναι αναγκαία και αυτονόητη, μόνο που πρέπει να γίνει με βιώσιμο και δίκαιο τρόπο, χωρίς να εντείνονται οι περιφερειακές ανισότητες και χωρίς οι πιο αδύναμοι πολίτες, κυρίως στον αγροτικό τομέα, να επωμίζονται το κόστος».
Μίλησε για την κρίση της Ευρώπης: «πρέπει να παραδεχτούμε ότι η υποχώρηση της πολιτικής έναντι της αντιπολιτικής, η υποχώρηση της αριστεράς έναντι της ακροδεξιάς, δεν οφείλεται μόνο σε αντικειμενικούς παράγοντες, αλλά και σε υποκειμενικούς. Οφείλεται και στην αδυναμία των προοδευτικών δυνάμεων να εμπνεύσουν και να πείσουν για το πολιτικό τους σχέδιο. Οφείλεται στην υποχώρηση των οραμάτων και των ιδεών. Πρόβλημα δεν είναι μόνο που κέρδισε η Μελόνι στην Ιταλία. Πρόβλημα είναι που σήμερα είναι πιθανό να πορευθεί χέρι χέρι, αν όχι αγκαλιά, με την Φον Ντερ Λάιεν. Οι δυνάμεις της κεντροδεξιάς, μπροστά στο κίνδυνο να χάσουν ψήφους προς τα δεξιά τους, είτε υιοθετούν την ακροδεξιά ρητορική είτε νομιμοποιούν με εκλογικές συμμαχίες και πολιτικές συμφωνίες την ακροδεξιά. Και αυτό είναι ακόμη πιο ανησυχητικό από ότι αυτή καθεαυτή η άνοδος της ακροδεξιάς. Οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης, οι σοσιαλιστές, οι αριστεροί και οι πράσινοι, οφείλουμε να θέσουμε σε δεύτερη μοίρα τις υπαρκτές διαφορές μας. Να συμφωνήσουμε σε ένα κοινό μίνιμουμ πλαίσιο αξόνων για τη διακυβέρνηση της Ε.Ε. την επόμενη πενταετία και να συγκροτήσουμε ενιαία πολιτική ομάδα, με συνομοσπονδιακούς όρους, στο επόμενο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Μια ενιαία ομάδα που με βάση τους αριθμούς θα είναι η ισχυρότερη του ευρωκοινοβουλίου. Θα είναι πρώτη δύναμη με διαφορά από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Να εξασφαλίσει προοδευτικό Πρόεδρο της επόμενης Κομισιόν. Να διασφαλίσει τον αποκλεισμό της ακροδεξιάς από θέσεις ευθύνης. Και να έχει μεγαλύτερη επιρροή στη διαμόρφωση των πολιτικών της Ε.Ε.