epa11022458 United Nations Secretary-General, Antonio Guterres, arrives to give a statement during the 2023 United Nations Climate Change Conference (COP28), in Dubai, United Arab Emirates, 11 December 2023. COP28 runs from 30 November to 12 December, and is expected to host one of the largest number of participants in the annual global climate conference as over 70,000 estimated attendees, including the member states of the UN Framework Convention on Climate Change (UNFCCC), business leaders, young people, climate scientists, Indigenous Peoples and other relevant stakeholders will attend. EPA/MARTIN DIVISEK
Ο επικεφαλής του ΟΗΕ για το Κλίμα Σάιμον Στιλ ζήτησε από τις χώρες που συμμετέχουν στην COP28 να απέχουν από «τις ανώφελες τακτικές δημιουργίας εμποδίων» καθώς οι διαπραγματεύσεις στο Ντουμπάι εισέρχονται στην τελική τους ευθεία.
«Δεν έχουμε ούτε λεπτό για χάσιμο σε αυτή την κρίσιμη τελική ευθεία», τόνισε ο Στιλ, ενώ παράλληλα προειδοποίησε ότι «κάθε βήμα προς τα πίσω από τις πιο υψηλές φιλοδοξίες θα κοστίσει αμέτρητα εκατομμύρια ζωές».
Οι χώρες που συμμετέχουν στην COP28 αναμένουν σήμερα από την προεδρία της Διάσκεψης, την οποία έχουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, να παρουσιάσει νέο κείμενο, το οποίο ελπίζουν να αποτελέσει τη βάση για το τελικό ανακοινωθέν. Στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων είναι δύο βασικά ζητήματα: η σταδιακή αποχώρηση από τα ορυκτά καύσιμα και η οικονομική βοήθεια προς τις πιο φτωχές χώρες.
Ένας συνασπισμός περισσότερων από 80 χωρών – ανάμεσά τους οι ΗΠΑ, η ΕΕ και οι μικρές νησιωτικές χώρες—πιέζουν για ένα τελικό κείμενο στο οποίο θα περιλαμβάνεται «η σταδιακή αποχώρηση» από τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που δεν έχει επιτευχθεί στα σχεδόν 30 χρόνια διασκέψεων του ΟΗΕ.
Ωστόσο είναι αντιμέτωπες με την ισχυρή αντίθεση κάποιων άλλων χωρών, όπως η Σαουδική Αραβία, ντε φάκτο επικεφαλής των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών του ΟΠΕΚ.
Με την παρουσίαση του νέου προσχεδίου θα ξεκινήσει ένας αγώνας δρόμου διαβουλεύσεων που ενδέχεται να διαρκέσει πολλές ώρες, ή και ημέρες. Στα 28 χρόνια που διοργανώνονται, οι Διασκέψεις του ΟΗΕ για το Κλίμα σπάνια έχουν ολοκληρωθεί στην ώρα τους.
Όμως ο φετινός πρόεδρος της COP28, ο Σούλταν αλ Τζάμπερ, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, έχει δεσμευθεί ότι ήδη από τις 12 Δεκεμβρίου, ημέρα κατά την οποία είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθεί η Διάσκεψη, θα υπάρξει «ιστορική συμφωνία». Εξάλλου στις 12 Δεκεμβρίου είναι η επέτειος από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα το 2015, όταν συμφωνήθηκε ο στόχος του περιορισμού της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1.5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
Μείωση εκπομπών
Μιλώντας σε συνάντηση υπουργών και διαπραγματευτών χθες Κυριακή εκπρόσωπος της αντιπροσωπείας της Σαουδικής Αραβίας στην COP28 δήλωσε ότι στη συμφωνία δεν θα πρέπει να γίνει επιλογή των ενεργειακών πηγών, αλλά θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.
Η άποψη αυτή απηχεί την έκκληση που έκανε ο ΟΠΕΚ σε επιστολή προς τα μέλη του πριν την έναρξη της COP28, στην οποία τους ζητούσε να αντιταχθούν σε οποιαδήποτε φρασεολογία στοχοθετεί άμεσα τα ορυκτά καύσιμα.
Παρά τη γρήγορη άνοδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να παράγουν περίπου το 80% της παγκόσμιας ενέργειας.
Αντί για μια έκκληση για σταδιακή αποχώρηση από τα ορυκτά καύσιμα, το τελικό κείμενο ενδέχεται να αναφέρει τον στόχο να τριπλασιαστεί ως το 2030 η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως, συνδέοντας την αποχώρηση από τους υδρογονάνθρακες με την ενίσχυση των καθαρών ενεργειών.
Όμως η τελική συμφωνία εξαρτάται και από τις αποζημιώσεις που θα προβλέπει για τις αναδυόμενες χώρες, όπως η Ινδία η οποία ακόμη παράγει τα τρία τέταρτα της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει από τον άνθρακα, και τις αναπτυσσόμενες χώρες που ζητούν από τις πλούσιες βοήθεια για να αποκτήσουν τις αιολικές και ηλιακές εγκαταστάσεις που θα χρειαστούν για να απεξαρτηθούν από τα ορυκτά καύσιμα.
«Έξοδος από όλα τα ορυκτά καύσιμα»
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε σήμερα τους διαπραγματευτές στην COP28 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να δείξουν την «μέγιστη ευελιξία» και «καλή πίστη» για να εξασφαλίσουν την έξοδο από όλα τα ορυκτά καύσιμα.
Είναι «ουσιαστικής σημασίας» το τελικό κείμενο, το οποίο αναμένεται κανονικά να υιοθετηθεί αύριο, Τρίτη, «να αναγνωρίζει την ανάγκη εξόδου από όλα τα ορυκτά καύσιμα σε χρονοδιάγραμμα συμβατό με το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου» για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, δήλωσε σήμερα σε δημοσιογράφους στο Ντουμπάι.
«Αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι χώρες θα πρέπει να αποχωρήσουν ταυτοχρόνως από τα ορυκτά καύσιμα», διευκρίνισε, απηχώντας το αίτημα ορισμένων αναπτυσσόμενων χωρών να έχουν περισσότερο χρόνο από τα πλουσιότερα κράτη.
Το ζήτημα των ορυκτών καυσίμων και της χρηματοδότησης προς τις πιο φτωχές χώρες βρίσκεται στο επίκεντρο της COP28, η οποία έχει εισέλθει στην τελική ευθεία των διαπραγματεύσεων πριν από την προβλεπόμενη ολοκλήρωσή της αύριο.
«Επιδιδόμαστε σε έναν αγώνα ενάντια στον χρόνο» για να επιτευχθεί συναίνεση, υπογράμμισε ο Γκουτέρες.
Οι διαπραγματεύσεις στο Ντουμπάι δυσχεραίνονται από την αντίθεση ορισμένων χωρών που εξάγουν υδρογονάνθρακες, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, για την υιοθέτηση κειμένου που θα βάζει στο στόχαστρο τα ορυκτά καύσιμα.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)