Στα χνάρια του χρόνου από το 22.000 π.Χ. (!) έως σήμερα έχουν πλέον την ευκαιρία να πατήσουν οι επισκέπτες των Ιωαννίνων, περιδιαβάζοντας την Ακρόπολη του λόφου Καστρίτσας, που δεσπόζει στο λεκανοπέδιο, μετά την ολοκλήρωση του έργου για την προστασία και ανάδειξή του.
Μια εκδήλωση παρουσίασης του χώρου, οργάνωσαν από κοινού χθες (Τετάρτη) το απόγευμα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καστρίτσας.
Η εντός των τειχών πόλη βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Σύμφωνα με τα δεδομένα της έρευνας, η οχύρωση της πόλης τοποθετείται στον 3 αι. π.Χ. Άκμασε έως 168 π.Χ., οπότε καταστράφηκε από τους Ρωμαίους, οι οποίοι αργότερα αναδιοργάνωσαν μέρος του χώρου. Η οχύρωση διαθέτει 5 κεντρικές πύλες και μια μικρότερη, η οποία φαίνεται πως σε κάποια χρονική περίοδο σφραγίστηκε. Από τα κατάλοιπα του τείχους, διαπιστώνεται πως πύργους εκτός αυτών που πλαισίωναν τις πύλες, διέθετε μόνον η νότια-νοτιοδυτική πλευρά, με ένα αμυντικό μέτωπο μήκους 300 μέτρων.
Ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων, Κώστας Σουέρεφ, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πως η κομβική και στρατηγική θέση της Καστρίτσας οφείλει το όνομά της στο οχυρό της κορυφής του λόφου. Όπως λέει, ελέγχει τους βασικότερους δρόμους και τα περάσματα βορειότερα, από και προς τη Μακεδονία, τη Θεσπρωτία, τη Δωδώνη, τις περιοχές του Αμβρακικού και του Λούρου.
Η πόλη καλύπτει έκταση 345 στρεμμάτων και σύμφωνα με τα οικοδομικά κατάλοιπα που εντοπίστηκαν, φαίνεται πως ακολουθεί ελεύθερο πολεοδομικό σχέδιο, ανάλογα με τις κλίσεις του εδάφους και το βραχώδες υπόβαθρο της περιοχής, με την υποστήριξη αναλημματικών τοίχων, ενώ παράλληλοι μικροί δρόμοι οδηγούν σε έναν κεντρικό.
Τα κτήρια έχουν τετράγωνη κάτοψη, ενώ από τα ευρήματα στους χώρους (σ΄ ένα οικοδομικό συγκρότημα αποκαλύφθηκε και ψηφιδωτό δάπεδο με γεωμετρικά σχέδια) συλλέχθηκαν πληροφορίες για τις ασχολίες των κατοίκων. Η ανθρώπινη παρουσία καταγράφεται στην περιοχή από τη Νεώτερη Παλαιολιθική εποχή έως τους χρόνους της Τουρκοκρατίας.
Το σπήλαιο της Καστρίτσας, στους πρόποδες του λόφου, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες παλαιολιθικές θέσεις των Βαλκανίων και η οποία κατοικήθηκε από το 22.000 έως το 9.000 π.χ., διάστημα που εντάσσεται στην Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο. Η σπουδαιότητα της θέσης αντανακλάται στο μεγάλο πάχος των επιχώσεων -τουλάχιστον 9 μέτρα- ανασκαφή των οποίων έφερε στο φως εκατοντάδες χιλιάδες υλικά πολιτισμικά κατάλοιπα, οστέινα και λίθινα τέχνεργα και άλλα ζωικά κατάλοιπα.