Κοιτάζοντας τη σύγχρονη Ελληνική πόλη από ψηλά, παρατηρεί κανείς ότι αυτή δίνει την εντύπωση ενός ομοιόμορφου, υπόλευκου στρώματος που απλώνεται σχεδόν αδιάφορα πάνω στο τοπίο. Η ομοιομορφία του στρώματος αυτού έχει διπλή εξήγηση:
Πρώτον, η ελληνική πόλη αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από έναν μόνο τύπο, την πολυκατοικία.
Δεύτερον, την εμμονή στον λευκό ή υπόλευκο σοβά ως κυρίαρχο τελείωμα και οριστική έκφραση των όψεων των κτιρίων. Αυτή η επιλογή δεν στερείται λογικής: Αποφεύγεται η υπερθέρμανση και το υλικό είναι φθηνό. Εντούτοις, οι όψεις αδυνατούν να διατηρήσουν τον χαρακτήρα της αρχικής λευκότητάς τους, λόγω της ρύπανσης και της γενικευμένης ελλιπούς συντήρησης.
Θα λέγαμε ότι η ελληνική πόλη, ως συλλογικό αρχιτεκτόνημα, έχει ανάγκη από την ιεράρχηση όσο και τη συνάρθρωση των στοιχείων της, ώστε να καταστεί οπτικά πιο αναγνώσιμη. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί ευκολότερα, μέσα από τις σχεδιαστικές επιλογές των αρχιτεκτόνων, με τη χρήση μιας και μόνης στρατηγικής: του χρώματος.
Περιοχή Γουδή, Αθήνα, φωτ. © Γιώργης Γερόλυμπος
Το χρώμα είναι ζωντανό στοιχείο της οικοδομικής παράδοσης, η σημασία του οποίου θεωρούμε ότι έχει υποβιβαστεί. Σήμερα, το χρώμα στην οικοδομή εμφανίζεται κυρίως στον σοβά, και σε ορισμένες μεταλλικές κατασκευές, οι οποίες δε νοούνται άβαφες, ούτως η άλλως. Ειδικά η εφαρμογή βαφής σε μέταλλο δίνει πολλές εκφραστικές δυνατότητες, με προϊόντα ανθεκτικά στο χρόνο, που δε χρειάζονται συνεχή συντήρηση.
Μέσα από τις εκφραστικές δυνατότητες των χρωματισμένων μεταλλικών στοιχείων μπορεί να διατυπωθεί μια ζωηρή αρχιτεκτονική αφήγηση, πράγμα πολύτιμο σε περιβάλλοντα όπως η εξόχως ομοιόμορφη ελληνική πόλη. Ταυτόχρονα, η ελληνική αστική όψη συνήθως δεν προσφέρει ούτε ενεργειακή, ούτε λειτουργική απόδοση (εξαερισμός, ηλιοπροστασία). Τα μπαλκόνια, πλάτους 1μ, συχνά λειτουργούν ως τα μοναδικά συστήματα ηλιοπροστασίας προς το εσωτερικό, ενώ, λόγω μικρού μεγέθους και ακατάλληλου σχήματος, αδυνατούν να υποστηρίξουν οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα.
Τι γίνεται όμως με τα κτίρια γραφείων; Με τις δημόσιες υπηρεσίες; Με τα σχολεία; Τα ξενοδοχεία; Πώς σκεπτόμαστε οι αρχιτέκτονες να λύσουμε προβλήματα απόδοσης (performance) και εμφάνισης της Ελληνικής πόλης στις διάφορες τυπολογικές εκφάνσεις της; Αυτή τη στιγμή, σε επίπεδο πολιτικής, υπάρχει απαίτηση μέσω του ΚΕΝΑΚ για ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, όμως δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς η αρχιτεκτονική έκφραση αυτής της ανάγκης.
Οι κριτές του διαγωνισμού Color in Architecture
Η Ερώτηση
Υπάρχει τρόπος να εφευρεθεί μια συνδυασμένη επίθεση σε αυτό το διπλό μέτωπο; Ενεργειακή αναβάθμιση μέσω της αναβάθμισης της εικόνας της πόλης; Μπορούμε ως επιστήμονες του ανθρωπογενούς χώρου να συνεισφέρουμε στον καθορισμό ενός λεξιλογίου της όψης για τη σύγχρονη ελληνική πόλη, που να αντικατοπτρίζει την ανάγκη για λειτουργικές όσο και νοηματικά ενδιαφέρουσες όψεις;
Μπορούμε οι αρχιτέκτονες, μηχανικοί, αστικοί σχεδιαστές να συνεισφέρουμε με λύσεις επί υπαρχόντων κτιρίων οι οποίες να βελτιώνουν την απόδοσή τους, προσδίδοντας ταυτόχρονα στη νέα όψη αρθρωμένο αρχιτεκτονικό λόγο με τη χρήση νέων υλικών και χρώματος;
Η Πρόσκληση
H εταιρία AkzoNobel Πούδρες Βαφής αρχιτεκτονικών μεταλλικών κατασκευών και το Archisearch.gr καλούν τελειόφοιτους και νέους αρχιτέκτονες έως 40 ετών στον ανοικτό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό Color in Architecture, του οποίου η αναλυτική προκήρυξη θα είναι διαθέσιμη τον Ιούλιο.
Η Κριτική Επιτροπή
Τα βραβεία του διαγωνισμού Color in Architecture από το CTRLZAK Art & Design Studio
Βραβεία & Έκθεση
1o βραβείο: 4000€, 2o βραβείο: 2000€, 3o βραβείο: 1500€
Εκτός από τα 3 βραβεία θα δοθούν και 6 εύφημες μνείες.
Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού θα εκτεθούν σε ειδική εκδήλωση, στα εγκαίνια της οποίας η Akzo Nobel θα παρουσιάσει τα νέα της προϊόντα στις αρχές Δεκεμβρίου.
Τα βραβεία του διαγωνισμού σχεδίασε το CTRLZAK Art & Design Studio και μπορείτε να τα δείτε εδώ.
Χορηγός του διαγωνισμού Color in Architecture είναι η Alumil.