“Many little people, in little places, doing little things, can change the world.”
– Eduardo Galeano
Αγαπητ@ φίλ@,
Μας είναι πολύ δύσκολο να σας ανακοινώσουμε πως το Communitism αποχωρεί από το κτήριο της οδού Κεραμεικού 28, στο Μεταξουργείο!
Από το Μάρτιο του 2017 βρεθήκαμε, αναγνωριστήκαμε και εξελιχθήκαμε μαζί στην Κεραμεικού 28. Ρίξαμε τα σύνορα που ορίζουν οι διαφορετικές μας γλώσσες και ταυτότητες, και μάθαμε πως να λειτουργούμε ως κοινότητα. Παρακολουθήσαμε μία ιδέα να εξελίσσεται σε καθημερινή πρακτική και δημιουργήσαμε ένα δικό μας λεξιλόγιο για να περιγράψει μια ζωή που βασίζεται στη συλλογική συνύπαρξη. Νιώσαμε τη δύναμη που μπορεί να δημιουργηθεί όταν πολλοί άνθρωποι δουλεύουν μαζί. Σταδιακά, αναπτύξαμε τις αξίες μας και μία καινοτόμα πρακτική συνεργασίας. Διατηρήσαμε το κτήριο ζωντανό με επιμέλεια και προσοχή, και το ανοίξαμε ως ένα κοινό πολιτισμικό αγαθό για την πόλη και τους δημιουργικούς της ανθρώπους. Και πόσοι είναι, τελικά, αυτοί οι άνθρωποι: Αρκετοί να μετατρέψουν τη Κεραμεικού 28 σε μία ασταμάτητη κυψέλη για 6 χρόνια!
Η Αθήνα είχε το 2016 10.600 εγκαταλειμμένα διατηρητέα, σύμφωνα με έρευνα της ΑΜΚΕ Monumenta, ενώ το Μεταξουργείο είχε 163, από τα οποία δέκα τουλάχιστον έχουν πια καταρρεύσει. Δεν θα ήταν υπερβολή η πρόταση πως τα διατηρητέα κτήρια των Αθηνών ζουν ένα δεύτερο κύμα αφανισμού, μετά την περίοδο της αντιπαροχής, όταν κατεδαφίστηκαν μαζικά για να δώσουν τη θέση τους σε νέα κτήρια από σκυρόδεμα. Μόνο που αυτή τη φορά καταρρέουν από αχρησία, δίνοντας τη θέση τους σε ερείπια και κενά οικόπεδα.
Το Communitism ήταν από την αρχή του μια διερευνητική πρόταση που οραματιζόταν να σωθεί η ιστορική φυσιογνωμία της περιοχής, που έλκει καθημερινά τόσο ιδιαίτερα δημιουργικά άτομα. Η ιδέα μας συνδυάζει τη δυναμική των δύο αυτών στοιχείων: την πληθώρα εγκαταλειμμένων κτηρίων και νέων δημιουργικών επαγγελματιών χωρίς επαγγελματικές προοπτικές. Βασίζεται σε μία βασική αρχή της θεωρίας των αποκαταστάσεων μνημείων: η συντήρηση είναι η ανώτατη αρχή της διατήρησης ( Petzet, 2004) που εξηγεί πως τα κτήρια καταρρέουν από την αχρησία και άρα την έλλειψη συντήρησης. Δεν είναι κρίμα σε μία πόλη που υποφέρει από συνεχείς κοινωνικές κρίσεις, να καταρρέουν κτήρια με ιστορική αξία λόγω αχρησίας; Αυτό τον παραλογισμό θέλησε να θεραπεύσει η ιδέα του Communitism, προσκαλώντας τα άτομα του Μεταξουργείο σε ένα διάλογο με τα ιστορικά κτήρια της περιοχής.
Το Communitism θα πρέπει να αφήσει την Κεραμεικού 28, αλλά το όραμά μας παραμένει, καθώς απαντά δυναμικά και με ακρίβεια σε μία επείγουσα ανάγκη των ανθρώπων της πόλης: καθώς η πόλη μεταμορφώνεται από τον τουρισμό, οι κάτοικοι χάνουν την πρόσβαση σε χώρους ζωτικής σημασίας για την καλλιτεχνική και κοινωνική έκφραση.
Το Communitism ως κοινωνικό & πολιτισμικό κέντρο, ενσαρκώνει την ανάγκη των Αθηναίων για τρίτους χώρους: χώρους που δεν είναι προκαθορισμένοι ως προς τη χρήση τους και έτσι επιτρέπουν μια διαρκή διαδικασία αναδιαμόρφωσης. Χώρων που καθώς εξελίσσονται, μπορούν πάντα να συμπεριλάβουν “το άλλο”, επιτρέποντας έτσι διαρκείς επαναδιαπραγματεύσεις ορίων και πολιτισμικής ταυτότητας, όπως περιγράφει ο urbanist Edward Soja ( Thirdspaces, 1996). Η εξαετής διερεύνηση στην Κεραμεικού 28 απέδωσε εξαιρετικούς καρπούς ως προς τους τρόπους που θα μπορούσαν να εξελιχθούν οι τρίτοι χώροι στην πόλη μέσα σε αυτά τα κτήρια.
Ο Μήνας Μάιος του 2023 θα είναι ο τελευταίος μήνας που το Communitism θα βρίσκεται στην Κεραμεικού 28. Φεύγουμε νιώθωντας ευγνωμοσύνη, για την ευκαιρία που είχαμε να δημιουργήσουμε και να ζήσουμε αυτή την εμπειρία παράλληλης Αθηναϊκής πραγματικότητας. Οπλισμένη με θάρρος και όραμα, η κοινότητά μας ετοιμάζει ένα νέο κεφάλαιο που προβλέπει το σχεδιασμό και υλοποίηση ενός νέου κοινωνικού & πολιτισμικού κέντρου, που θα συντηρεί το οικοσύστημά μας μακροχρόνια, ταυτόχρονα φροντίζοντας την ιστορική κληρονομιά του Μεταξουργείου.
Αλλά πριν φύγουμε, θέλουμε να γιορτάσουμε αυτή τη μετάβαση δημιουργώντας χώρο για αναμνήσεις, θλίψη, αλλά και ελπίδα και οραματισμό. Κατά τη διάρκεια του ΜαΪου θα έχουμε πολλές ευκαιρίες να συναντηθούμε στο κτήριο.
Σας προσκαλούμε να ζήσουμε μαζί το κτήριο της Κεραμεικού 28, για τελευταία φορά σε αυτή την εκδοχή του. Για να απολαύσουμε τους καρπούς μιας καινούριας αρχής, σας καλούμε:
Καλούμε την πολιτεία να αναγνωρίσει πως σε αυτό το έργο οφείλει να είναι παρούσα: Η ανάγκη ύπαρξης τρίτων χώρων στην Αθήνα είναι ένας διάλογος που δεν έχει ξεκινήσει ακόμα στην πόλη. Η ανάγκη διατήρησης της νεότερης πολιτισμικής κληρονομιάς είναι επίσης ένας διάλογος παγωμένος. Η πολιτεία οφείλει να αναγνωρίσει και να υποστηρίξει τις αξίες που παράγει ο σύγχρονος αυτόνομος πολιτισμός.
Καλούμε τους ιδιοκτήτες διατηρητέων κτηρίων που δεν θέλουν να πουλήσουν και είναι σε θέση να εμπιστευθούν το καινούριο, να επικοινωνήσουν μαζί μας και να συζητήσουμε για τις προοπτικές που μπορούμε να ανοίξουμε μαζί.
Καλούμε καλλιτέχνες και δημιουργικούς επαγγελματίες που ο σκοπός μας τους κινητοποιεί, να συνεργαστούν μαζί μας για να ευαισθητοποιήσουμε όσο περισσότερους ανθρώπους γίνεται για την πολιτισμική κληρονομιά που χάνεται από το Μεταξουργείο – αλλά και σε όλη την Αθήνα- μέρα με τη μέρα.
Καλούμε οποιονδήποτε έχει συμμετάσχει σε διοργάνωση εντός της Κεραμεικού 28 ή έχει εκπονήσει κάποια εργασία για την πρακτική μας, να μοιραστεί μαζί μας φωτογραφίες, ιστορίες, κείμενα ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο αρχείου, για να έχουμε όσο πιο πλήρη και πολυσυλλεκτική καταγραφή της δουλειάς μας γίνεται.
Kαλούμε όλους τους χώρους που έχουμε συνεργαστεί τα τελευταία χρόνια, να ανοίξουν χώρο για τις κοινότητες που στεγάζονταν στην Κεραμεικού 28.
Ένα κύμα δημιουργικότητας πρόκειται να ξεχυθεί στην πόλη!
Τέλος, καλούμε τους συνεργάτες μας, τους μακροχρόνιους φίλους μας, αλλά και όποιον άλλο εμπνέεται από το όραμά μας, να εγγραφεί στο σωματείο μας με τίτλο “Ένωση πολιτών για τη Διατήρηση της Νεότερης πολιτισμικής Κληρονομιάς με το Διακριτικό τίτλο Κομμιούνιτισμ (Communitism) και να συνεισφέρει ως μέλος μιας παγκόσμιας, πολυσυλλεκτικής κοινότητας σε μία καινοτόμα δημιουργική διερεύνηση, μέσω της οποίας ένας αστικός ιστός μπορεί να ανακτήσει τη συνοχή του.
Το δίκτυό μας θα πρέπει να είναι δυνατό και συνεκτικό! Ίσως έτσι να διατηρήσουμε κάποιους χώρους ανοιχτούς και προσβάσιμους σε όλους, όπου θα μπορούν οι κοινότητες να αυτενεργούν, να συνεργάζονται και να παράγουν για την πόλη την επόμενη πολιτισμική της ταυτότητα!