Δύο «αστέρια» του παγκόσμιου σινεμά θα «φωτίσουν» με τη λάμψη τους το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που θα διεξαχθεί φέτος από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 10 Νοεμβρίου. Η Γαλλίδα Ζιλιέτ Μπινός και ο Βρετανός Ρέιφ Φάινς θα βρεθούν για τρεις μέρες στη Θεσσαλονίκη, θα ζήσουν το κλίμα του Φεστιβάλ και θα δώσουν μία κοινή συνέντευξη τύπου.
Η άφιξη των δύο σταρ, ανακοινώθηκε στη χθεσινή συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση του προγράμματος του 65ου Φεστιβάλ, που πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα και σε ζωντανή μετάδοση σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. «Ο Φάινς και Μπινός θα παραστούν στην προβολή της ταινίας “ Ο Άγγλος ασθενής” όπου θα τους απονεμηθεί ο Χρυσός Αλέξανδρος», είπε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής προγράμματος του Φεστιβάλ Γιώργος Κρασσακόπουλος. Πρόκειται για μια ταινία στην οποία πρωταγωνίστησαν το 1996 και που είχε χαρίσει Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου στη Ζιλιέτ Μπινός και υποψηφιότητα για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου στον Ρέιφ Φάινς.
Οι δύο τους, πρώτη φορά είχαν συναντηθεί το 1992 στα «Ανεμοδαρμένα Ύψη», ενώ φέτος σμίγουν ξανά για τρίτη φορά στην καριέρα τους, ως Οδυσσέας και Πηνελόπη αντίστοιχα, σε μια ελληνική συμπαραγωγή που γυρίστηκε πέρυσι στη Κέρκυρα και μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη την τελευταία ραψωδία της Οδύσσειας του Ομήρου. Πρόκειται για την «Επιστροφή» του Ουμπέρτο Παζολίνι, η οποία θα προβληθεί στο φετινό Φεστιβάλ, παρουσία και του σκηνοθέτη.
Ταινίες έναρξης και λήξης και αφιερώματα
Η αυλαία του Φεστιβάλ θα ανοίξει την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου με την ταινία «Maria» του Χιλιανού δημιουργού Πάμπλο Λαραΐν, με πρωταγωνίστρια την Αντζελίνα Τζολί, ενώ θα κλείσει την Κυριακή 10 Νοεμβρίου με την προβολή της ταινίας «The End» του Τζόσουα Οπενχάιμερ. Μάλιστα, ο δύο φορές υποψήφιος για Όσκαρ Ντοκιμαντέρ σκηνοθέτης, θα παρευρεθεί στην τελετή λήξης του Φεστιβάλ για να παρουσιάσει την ταινία του.
Το μεγάλο αφιέρωμα του 65ου ΦΚΘ έχει τον τίτλο «Εμείς, το τέρας» και παρουσιάζει παράξενα και μυστηριώδη κινηματογραφικά πλάσματα, που κατοικούν δίπλα μας. Το αφιέρωμα επιμελείται ως guest curator o πρώην Καλλιτεχνικός Διευθυντής των κινηματογραφικών φεστιβάλ του Βερολίνου και του Λοκάρνο Κάρλο Σατριάν και περιλαμβάνει 22 αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά, μία έκθεση με τίτλο «We, the Monster» με έργα των Μαλβίνας Παναγιωτίδη και Δαυίδ Σαμπεθάι και μία ειδική δίγλωσση έκδοση του Φεστιβάλ με κείμενα και αναλύσεις από θεωρητικούς του σινεμά, κοινωνιολόγους και δημοσιογράφους.
Την ίδια ώρα, το Φεστιβάλ διοργανώνει ένα μεγάλο αφιέρωμα σε έναν από τους σημαντικότερους εκφραστές του ελληνικού queer cinema, τον αντισυμβατικό, πρωτοπόρο και τολμηρό σκηνοθέτη Πάνο Χ. Κούτρα, στον οποίο θα απονείμει τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο της προσφοράς του στο σινεμά, ενώ ο σκηνοθέτης θα παραδώσει masterclass με επίκεντρο την queer ταυτότητα στο σινεμά του, με τίτλο Queer Before It Was Cool.
Στο επίκεντρο του αφιερώματος Un-Family-ar, που παρουσιάζεται στο πλαίσιο της ενότητας Survey Expanded του τμήματος Meet the Neighbors+ και θα προβάλει 11 ταινίες που εκπροσωπούν 16 χώρες, βρίσκεται η διευρυμένη έννοια της οικογένειας σε όλες τις σύγχρονες και εναλλακτικές μορφές και εκφράσεις της, ως κομμάτι ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου.
Το Φεστιβάλ πραγματοποιεί ακόμα αφιέρωμα στον πολυσχιδή Δανό καλλιτέχνη Γέσπερ Γιουστ, ο οποίος θα παρευρεθεί στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει το έργο του, προβάλλοντας 18 μικρού μήκους ταινίες του. Επίσης, θα προβληθεί η τελευταία δημιουργία του με τίτλο Interfears και πρωταγωνιστή τον Ματ Ντίλον, με τη μορφή οπτικής εγκατάστασης στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών.
Επιπλέον, η φετινή διοργάνωση θα φιλοξενήσει spotlight στην τολμηρή, εκκεντρική και ασυμβίβαστη Γαλλίδα καλλιτέχνιδα Νίκι ντε Σεν Φαλ. Στο Φεστιβάλ θα παρευρεθεί η ανιψιά της Αριέλ ντε Σεν Φαλ, παραγωγός, σκηνοθέτης, επιμελήτρια και υπεύθυνη για την αποκατάσταση της κόπιας της ταινίας «Ένα όνειρο πιο μεγάλο απ’ τη νύχτα», που θα προβληθεί στο πλαίσιο του spotlight.
Στη Θεσσαλονίκη θα βρεθεί όμως και η καταξιωμένη Αμερικανίδα casting director Έλεν Λούις, η οποία έχει συνεργαστεί με εμβληματικούς σκηνοθέτες όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ και ο Τζιμ Τζάρμους και έχει δουλέψει σε θρυλικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Στο Φεστιβάλ, θα μοιραστεί με το κοινό τα μυστικά της τέχνης της, δίνοντας στις 8 Νοεμβρίου ένα masterclass -ανοιχτό για το κοινό, με τίτλο «Η τέχνη και η τεχνική του casting στον κινηματογράφο».
Περισσότερες από 250 ταινίες θα προβληθούν στο φετινό Φεστιβάλ
Με 22 μεγάλου και 24 μικρού μήκους ταινίες, κάνει αισθητή την παρουσία της η ελληνική παραγωγή στο 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Δεκαοκτώ από αυτές θα είναι σε πρώτη προβολή, στην «Επίσημη πρώτη» και στο «Ξεπερνώντας τα σύνορα». Θα προβληθούν ακόμα οι βραβευμένες ταινίες από το 47ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, ενώ σε ειδική προβολή από το Φεστιβάλ και τη Finos Film, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει στη μεγάλη οθόνη την ταινία «Δεσποινίς Διευθυντής», με τη μουσική του αξέχαστου Μίμη Πλέσσα.
Αντίστοιχα, στα διεθνή διαγωνιστικά τμήματά του το Φεστιβάλ φιλοξενεί ταινίες που διεκδικούν σημαντικά χρηματικά βραβεία. Συγκεκριμένα, στο Διεθνές Διαγωνιστικό οι ταινίες διεκδικούν μεταξύ άλλων τον Χρυσό Αλέξανδρο «Θόδωρος Αγγελόπουλος» που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ και τον Αργυρό Αλέξανδρο – Βραβείο Σκηνοθεσίας, που υποστηρίζεται με χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ από την COSMOTE TV.
Στο διαγωνιστικό τμήμα Meet the Neighbors+ οι ταινίες διαγωνίζονται για τον Χρυσό Αλέξανδρο «Μισέλ Δημόπουλος» που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ και για τον Αργυρό Αλέξανδρο – Βραβείο Σκηνοθεσίας που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ. Επίσης, στο τμήμα >>Film Forward οι ταινίες διεκδικούν τον Χρυσό Αλέξανδρο με χρηματικό έπαθλο 8.000 ευρώ και τον Αργυρό Αλέξανδρο – Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 4.000 ευρώ.
«Τα τρία αυτά διαγωνιστικά τμήματα περιλαμβάνουν φέτος συνολικά 36 ταινίες εκ των οποίων εννέα ελληνικές, τρεις σε κάθε τμήμα. Πρόκειται για πρώτες και δεύτερες ταινίες ανερχόμενων δημιουργών απ’ όλο τον κόσμο. Είδαμε πάνω από χίλιες ταινίες για να συνθέσουμε αυτή την τελική επιλογή, η οποία μιλά για όλα όσα μας αφορούν, για όλα όσα γίνονται στον κόσμο τώρα», υπογράμμισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ορέστης Ανδρεαδάκης.
«Σε μία εποχή όπου κυριαρχεί το μίσος, οι πολεμικές συγκρούσεις, η εχθροπάθεια, τα πάσης φύσεως κοινωνικά μορφώματα, εμείς προσπαθήσαμε να διαλέξουμε ταινίες που μιλούν για τις παθογένειες της εποχής μας με τρόπο κριτικό και γόνιμο, αφήνοντας χώρο στην ελπίδα. Αυτή η λογική της επιλογής διατρέχει όλο το φετινό πρόγραμμα και τα διαγωνιστικά τμήματα και τους Ανοιχτούς Ορίζοντες και τα αφιερώματα», συμπλήρωσε ο κ. Κρασσακόπουλος.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής επισήμανε ακόμα ότι το Φεστιβάλ δε συνεργάζεται με κρατικούς φορείς, οργανισμούς και ινστιτούτα χωρών που βρίσκονται σε επιθετικούς πολέμους. «Υποδεχόμαστε όμως ανεξάρτητους σκηνοθέτες, παραγωγούς και καλλιτέχνες οι οποίοι πιστεύουν και αγωνίζονται για τις οικουμενικές αρχές του ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας και της ειρήνης και παράλληλα προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον διαλόγου και συνύπαρξης», διευκρίνισε η υπεύθυνη του ελληνικού προγράμματος του Φεστιβάλ Ελένη Ανδρουτσοπούλου.
Πρότζεκτ και δράσεις για επαγγελματίες στη φετινή Αγορά του Φεστιβάλ
Με ambassador της Αγοράς την αγαπημένη συγγραφέα Βικτόρια Χίσλοπ, ένα συναρπαστικό masterclass, ανοιχτό για το κοινό, από την Anna Winger, showrunner μεγάλων επιτυχιών όπως το «Unorthodox» και το «Transatlantic», καθώς και καινοτόμες δράσεις και πρωτοβουλίες για τους επαγγελματίες της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, επιστρέφει πιο δυναμική η Αγορά του 65ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η οποία πραγματοποιείται με την πολύτιμη υποστήριξη του προγράμματος Creative Europe-MEDIA.
Η Αγορά προσφέρει μια σειρά από ευκαιρίες για δικτύωση και συμπαραγωγές, σε ολόκληρο το πεδίο της παγκόσμιας κινηματογραφικής βιομηχανίας. Οι δραστηριότητες της Αγοράς, που λειτουργεί ως διεθνής συνάντηση και εκδήλωση δικτύωσης για τους επαγγελματίες του κινηματογράφου, θα πραγματοποιηθούν σε υβριδική μορφή, παρουσιάζοντας ένα ευρύ φάσμα από δράσεις της βιομηχανίας, οι οποίες έχουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τις χώρες από την ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μεσογείου.
«Στα Agora Works in Progress παρουσιάζουμε ταινίες στο στάδιο της ολοκλήρωσής τους, που ψάχνουν sales, διανομείς, φεστιβάλ και συμπαραγωγούς. Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης συμβάλλει στο να επιτύχουν τον στόχο τους, ενώ τα βραβεία που απονέμονται ξεπερνούν τις 200.000 ευρώ σε υπηρεσίες, υποτροφίες και χρηματικά έπαθλα», ανέφερε μεταξύ άλλων η επικεφαλής της Αγοράς Αγγελική Βέργου.
Στο μεταξύ, η ενότητα Agora Series, το φόρουμ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την παραγωγή σειρών στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μεσογείου, επιστρέφει με ένα πλούσιο διήμερο πρόγραμμα το Σαββατοκύριακο 2-3 Νοεμβρίου.
Το οικονομικό αποτύπωμα του Φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη
Θέσεις εργασίας, αλλά και ώθηση στην οικονομική ζωή της πόλης και τον τουρισμό, δίνει κάθε χρόνο η διοργάνωση του Φεστιβάλ. Όπως τονίστηκε στη συνέντευξη τύπου, η κύρια οικονομική ενίσχυσή του προέρχεται από το Υπουργείο Πολιτισμού, ενώ σημαντική είναι η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, το Ταμείο Ανάκαμψης και το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα MEDIA και άλλους φορείς. Δόθηκε ωστόσο ιδιαίτερη έμφαση στη συμβολή των χορηγών και υποστηρικτών, στη διεύρυνση των δράσεων του Φεστιβάλ.
«Από το 2016 οι χορηγίες από ιδιώτες χορηγούς έχουν αυξηθεί περισσότερο από 500%. Το ημερολογιακό έτος 2024 λάβαμε από ιδιώτες χορηγούς το ποσό του 1.180.000 σε χρήματα και προϊόντα», δήλωσε ο κ. Ανδρεαδάκης.
«Με δεδομένη αυτήν την πολύτιμη στήριξη, το Φεστιβάλ έχει συνδράμει στην αύξηση των θέσεων εργασίας στη Θεσσαλονίκη, απασχολώντας κάθε χρόνο περισσότερα από 380 άτομα. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2016 το Φεστιβάλ έχει συνάψει περισσότερες από 3.000 συμβάσεις εργασίας διάρκειας από 10 ημερών έως 5 μηνών κατά κύριο λόγο μέσω του ΕΣΠΑ», είπε από την πλευρά της η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Ελίζ Ζαλαντό.
«Παράλληλα, όλα αυτά τα χρόνια προσφέραμε πάνω από 30.000 φιλοξενίες σε ξενοδοχεία της πόλης σε προσκεκλημένους του φεστιβάλ, οι οποίες καλύφθηκαν μέσω του ΕΣΠΑ και του προϋπολογισμού της διοργάνωσης, συμβάλλοντας στην αύξηση του κύκλου εργασιών της αγοράς της Θεσσαλονίκης», πρόσθεσε ο Ορέστης Ανδρεαδάκης.
Το Φεστιβάλ υποστηρίζει το ελληνικό σινεμά
Με αφορμή τη συμπλήρωση 65 χρόνων ζωής, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης παρουσίασε ορισμένα στοιχεία που αφορούν στις δράσεις του.
Κάποια από αυτά είναι η καταβολή screening fees, δηλαδή ενοικίων που δίνει από το 2020 σε όλες τις ελληνικές ταινίες, μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, υπογραμμίζοντας ότι έχουν καταβληθεί έως σήμερα περισσότερες από 100.000 ευρώ.
Επίσης, προσφέρει 3.000 ευρώ ανά ταινία σε δημιουργούς που συμμετέχουν με την πρώτη ή δεύτερη ταινία τους σε σημαντικά διεθνή Φεστιβάλ, ενώ συνεργάζεται με το Φεστιβάλ Καννών, προβάλλοντας το έργο των Ελλήνων δημιουργών στην μεγαλύτερη κινηματογραφική αγορά του κόσμου.
Τονίστηκε επίσης ότι από το 2016, περισσότερες από 30 ελληνικές ταινίες έχουν τιμηθεί με βραβεία που συνοδεύονται από χρηματικά έπαθλα, λαμβάνοντας συνολικά περισσότερα από 133.000 ευρώ.
Οι προβολές του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν στις ανακαινισμένες, με νέα καθίσματα, αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, στις αίθουσες του Λιμανιού, Φρίντα Λιάππα, Τώνια Μαρκετάκη, Τζον Κασσαβέτης και Σταύρος Τορνές, καθώς και στον κινηματογράφο Μακεδονικόν. Παράλληλα, 67 ταινίες θα είναι διαθέσιμες διαδικτυακά, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του Φεστιβάλ online.filmfestival.gr.
Βαρβάρα Καζαντζίδου