Η έκθεση παρουσιάζει δύο καλλιτέχνιδες σε συνομιλία, την Hera Büyüktaşciyan (Ήρα Μπουγιουκτασιάν) και τη Μαρία Τσάγκαρη, το έργο των οποίων βασίζεται στην έρευνα και αφορά κυρίως την ιστορία και τη μνήμη της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα της Ελλάδας και της Τουρκίας στον απόηχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της παγίωσης της ιδέας του έθνους-κράτους. Το πολυμεσικό έργο και των δύο –που περιλαμβάνει βίντεο, γλυπτική και εγκαταστάσεις– είναι επικεντρωμένο σε μια αναμέτρηση με το παρελθόν· μέσω μιας διεπιστημονικής προσέγγισης, συνυφαίνουν αναμνήσεις, στοχασμούς και διηγήσεις με σκοπό να δείξουν πώς το προσωπικό και το ιστορικό στοιχείο συγκλίνουν και διασταυρώνονται.
Στο έργο τους, η Hera Büyüktaşciyan και η Μαρία Τσάγκαρη φέρνουν στο προσκήνιο ζητήματα απουσίας, αορατότητας, καθώς και περιθωριοποιημένες, καταπιεσμένες ή ξεχασμένες αφηγήσεις προκειμένου να θεμελιώσουν τη μνήμη μέσω αόρατων και άγνωστων πτυχών του χρόνου, του χώρου καθώς και της πολιτισμικής μνήμης, καθώς όλα συνδέονται με ρήξεις στην κοινωνικοπολιτική ιστορία. Ανασκάπτοντας και φέρνοντας στο φως αναπάντεχες αφηγήσεις, συμβάντα και θεμελιακά ιστορικά γεγονότα, οι καλλιτέχνιδες επισημαίνουν τη διαπλοκή μεταξύ συγγενών γεωγραφικών τόπων και καταδεικνύουν την υλική και ψυχολογική μνήμη ασταθών και αμφισβητούμενων χώρων και περιοχών. Το έργο τους διερευνά τον τρόπο που η επιθυμία ή το τραύμα εκδηλώνεται μέσα από αντικείμενα και ενεργοποιεί μηχανισμούς μνήμης, ανακαλώντας εμπειρίες πολέμου, εκτοπισμού, εξόδου και μετανάστευσης καθώς και τις παράλληλες ιστορίες που έρχονται στην επιφάνεια εξαιτίας αυτών.
Η Hera Büyüktaşciyan γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και προέρχεται από ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον, με ελληνικές, αρμενικές και τουρκικές ρίζες. Στο διεπιστημονικό της έργο, η Büyüktaşciyan αναζητά στο παρελθόν ταραχώδεις ιστορίες που βασίζονται σε εδαφικές διαμάχες, εκτοπισμένους πληθυσμούς και ρήξεις, συχνά επικεντρωμένες στην ιστορία της ευρύτερης γεωπολιτικής περιοχής της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στις γλυπτικές της εγκαταστάσεις, in situ παρεμβάσεις, σκίτσα και ταινίες, συναντά κανείς συχνά αρχειακά ή αρχιτεκτονικά στοιχεία που φέρουν μέσα τους ίχνη εξάλειψης προκειμένου να ανακαλέσουν τη μνήμη και να επιτρέψουν στο παρελθόν να ξαναγραφτεί.
Η Μαρία Τσάγκαρη γεννήθηκε στον Πειραιά με οικογενειακή καταγωγή από τη Μικρά Ασία και τη Σάμο. Αντλώντας έμπνευση από προσωπικά και συλλογικά αρχεία, ιστορικές πηγές, λογοτεχνικές και κινηματογραφικές αναφορές, η Τσάγκαρη επιχειρεί να επαναφέρει αποσιωπημένες ιστορίες που θέτουν υπό αμφισβήτηση κυρίαρχες ιστορικές αφηγήσεις και αναπαραστάσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσονται θέματα όπως ο ξεριζωμός, η απώλεια, η πίστη, το όνειρο και η αγάπη, αποκαλύπτοντας συχνά μια εσωτερική πάλη μεταξύ παρόρμησης και κοινωνικών, πολιτικών και ιστορικών δεσμών.
Μετά την παραμονή τους στη Σάμο, οι δύο καλλιτέχνιδες θα δημιουργήσουν νέα έργα, που θα παρουσιαστούν στην έκθεση μαζί με παλαιότερα έργα.
Tο φθινόπωρο θα πραγματοποιηθεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε επιμέλεια και σχεδιασμό της Κατερίνας Ζαχαροπούλου. Λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν σύντομα.
*Η έκθεση δανείζεται τον τίτλο της από το ομώνυμο έργο της Μαρίας Τσάγκαρη, το οποίο αποτελεί αναφορά στον ελληνικό μύθο του Ικάρου, ο οποίος έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε, πετώντας υπερβολικά κοντά στον ήλιο με φτερά φτιαγμένα από κερί, αγνοώντας τις συμβουλές του πατέρα του. Η έκθεση ερμηνεύει τον μύθο του Ικάρου με μεταφορικούς όρους, δηλαδή, ότι η απερισκεψία και η αψήφιση των περιορισμών μπορεί κατά μία έννοια να εφαρμοστεί στην ιστορία και στο παρόν της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.
Ίδρυμα Schwarz
Το Ίδρυμα Schwarz είναι ένας ιδιωτικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που διοργανώνει και υποστηρίζει δράσεις που στοχεύουν στην προώθηση και ανταλλαγή ιδεών μεταξύ πολιτισμών και χωρών. Λαμβάνοντας υπόψη τους σημαντικούς μετασχηματισμούς στην Ευρώπη και τους νέους τρόπους σκέψης που απαιτούνται, οι πρωτοβουλίες του Ιδρύματος φιλοδοξούν να συμβάλουν στη διαδικασία επαναξιολόγησης της σχέσης της Ευρώπης με Ανατολή και Δύση.
Διοργανώνει και υποστηρίζει δράσεις που σχετίζονται με αυτόν τον γεωπολιτικό χώρο, ενθαρρύνοντας την σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή, την έρευνα, τις δημοσιεύσεις και τις συζητήσεις σχετικά με νέους σχηματισμούς και τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Γερμανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών και διεθνώς. Οι πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν προγράμματα φιλοξενίας και υποτροφίες για καλλιτέχνες και ερευνητές, συναυλίες, εκθέσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Επικεντρώνεται στον τομέα του σύγχρονου πολιτισμού, έχοντας όμως επίγνωση της ιστορικής παράδοσης και της συνεισφοράς της στην κατανόηση των τρεχόντων προβλημάτων και στην αειφόρο ανάπτυξη.
Ταυτότητα Έκθεσης
Hera Büyüktaşciyan και Μαρία Τσάγκαρη
Flying too close to the sun
Art Space Pythagorion, Σάμος
Οργάνωση: Ίδρυμα Schwarz
Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου & Ιόλη Τζανετάκη
Art Space Pythagorion, Λιμάνι Πυθαγορείου, Σάμος
Εγκαίνια: Τρίτη 6 Αυγούστου, 20.00 – 23.00
Διάρκεια: έως 29 Σεπτεμβρίου 2024
Ώρες λειτουργίας:καθημερινά 10.00 – 13.00 και 19:00 – 24:00
Από 1η έως 25 Οκτωβρίου 2024 επίσκεψη κατόπιν συνεννόησης.
Θα υλοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία εκπαιδευτικούς και οργανωμένες ομάδες από τις αρχές Σεπτεμβρίου έως τα τέλη Οκτωβρίου 2024
Εισιτήριο: 2 ευρώ
Είσοδος ελεύθερη: παιδιά, μαθητές,φοιτητές, άνεργοι, άνω των 65
https://www.schwarzfoundation.
https://www.schwarzfoundation.
Φωτογραφίες:
01 & 04 Ίδρυμα Schwarz
02 Hera Büyüktaşcıyan, The Dream of a Fallen Star, 2019 – 2023 (στιγμιότυπο) Μονοκάναλο βίντεο, έγχρωμο με ήχο, 13’ 37’’, Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας και της γκαλερί Green Art
03 Μαρία Τσάγκαρη, The man on the left, 2022 (στιγμιότυπο) Μονοκάναλη ταινία, έγχρωμη με ήχο, 24’ 44’’, Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας