Η απόφαση του Facebook να στρατολογήσει δημοσιογράφους ώστε να μην επαφίεται πλέον αποκλειστικά στους αλγορίθμους για να διανέμει την επικαιρότητα είναι ένα θετικό βήμα, όμως δεν θα αρκέσει για να φέρει την επανάσταση στον τομέα των μέσων ενημέρωσης που βρίσκεται σε κατάρρευση, προειδοποιούν οι αναλυτές.
Ο γίγαντας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ανακοίνωσε την Τρίτη πως θα σχηματίσει μια μικρή ομάδα επαγγελματιών δημοσιογράφων για να επιλέγουν τις κύριες ειδήσεις της ημέρας. Αυτό θα γίνει «για να εξασφαλίσουμε ότι προβάλλουμε τα σωστά άρθρα», εξήγησε.
Η ανακοίνωση αυτή γίνεται ενώ οι απολύσεις εργαζομένων σε μέσα ενημέρωσης και το κλείσιμο εφημερίδων πολλαπλασιάζονται στον τομέα των μέσων ενημέρωσης, όπου οι περισσότερες επιχειρήσεις δυσκολεύονται πολύ να βρουν μια φόρμουλα για να επιβιώσουν στην εποχή της δωρεάν ενημέρωσης.
Τα άρθρα θα εμφανίζονται σε μια «στήλη Επικαιρότητα» (News Tab), που θα είναι ξεχωριστή από τον παραδοσιακό χώρο στο Facebook στον οποίο εμφανίζονται τα περιεχόμενα που αναρτώνται από τους φίλους του χρήστη (News Feed).
Οι δημοσιογράφοι του Facebook θα επιλέγουν τις ειδήσεις από διάφορους ενημερωτικούς ιστότοπους, όμως δεν θα παράγουν ούτε θα επιμελούνται οι ίδιοι οποιοδήποτε περιεχόμενο. Η πολιτική αυτή είναι σύμφωνη με την πεποίθηση της καλιφορνέζικης εταιρείας, η οποία ανέκαθεν αρνούνταν να θεωρηθεί μέσο ενημέρωσης και να επωμισθεί τις συντακτικές ευθύνες που αυτό συνεπάγεται.
Επαναστατικό βήμα
«Θεωρητικά πιστεύω πως είναι ένα αληθινά θετικό γεγονός. Είναι κάτι που υπόσχεται αρκετά», λέει η Ντάνα Γιάνγκ, καθηγήτρια Επικοινωνίας στο πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ.
Όμως «δεν είναι επαναστατικό, διότι δεν θα αλλάξει απαραιτήτως τον τρόπο που οι άνθρωποι μοιράζονται τις ιστορίες», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Εκεί βρίσκεται η αληθινή εξουσία: άτομα που γνωρίζετε, τα οποία εμπιστεύεστε, εγκρίνουν σιωπηρά ειδήσεις με το να τις διανέμουν», συνεχίζει η Γιάνγκ.
Η στήλη «Επικαιρότητα» θα είναι η πρώτη λειτουργία του Facebook για την οποία θα χρειάζονται άνθρωποι διαχειριστές, αφότου έκλεισε πέρυσι το αμφιλεγόμενο τμήμα «Trending Topics». Οι ομάδες αρμόδιες για τη διαχείριση αυτών των «δημοφιλών κατηγοριών» (είναι διαθέσιμες μόνο σε ορισμένες χώρες) κατηγορούνταν συχνά για μεροληψία και για λογοκρισία.
Μόνο το τμήμα «Top News» της στήλης θα στελεχώνεται από δημοσιογράφους με σάρκα και οστά. Για το σύνολο των άρθρων ολόκληρου του τμήματος των πληροφοριών, η επιλογή θα εξακολουθήσει να καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από αλγορίθμους με βάση τις υποτιθέμενες προτιμήσεις που προκύπτουν από το ιστορικό πλοήγησης των χρηστών.
«Στόχος μας μ’ αυτή τη στήλη ‘Επικαιρότητα’ είναι να προσφέρουμε μια εξαιρετικά προσωποποιημένη και εύστοχη εμπειρία», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Κάμπελ Μπράουν, υπεύθυνη συμπράξεων του Facebook για τις πληροφορίες.
To Facebook και οι άλλες μεγάλες πλατφόρμες του διαδικτύου κατηγορούνται από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης ότι πλουτίζουν σε βάρος τους, επωφελούμενες από τη δαπανηρή και δύσκολη εργασία της συγκέντρωσης και του ελέγχου της πληροφορίας, ενώ παράλληλα παίρνουν τη μερίδα του λέοντος της διαφήμισης στο Ίντερνετ. Ο ρόλος του Facebook στη διάδοση ψευδών ειδήσεων επικρίνεται εξάλλου τακτικά.
Για να υπερασπίσει τον εαυτό της, η εταιρεία του Μαρκ Ζάκερμπεργκ ανακοίνωσε τον Ιανουάριο μια επένδυση 300 εκατομμυρίων δολαρίων σε τρία χρόνια για να στηρίξει τη δημοσιογραφία, ιδιαίτερα τα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Η πλατφόρμα χρηματοδοτεί επίσης προγράμματα «ελέγχου των πληροφοριών» (fact-checking) σε όλον τον κόσμο.
Όμως ακόμη κι αν το Facebook άρχιζε να αμείβει εκδότες για να δημοσιεύει το περιεχόμενό τους με άδεια, όπως ορισμένοι λένε πως προτίθεται να κάνει, αυτό δεν θα ωφελήσει αναγκαστικά τις επιχειρήσεις του Τύπου που το έχουν περισσότερο ανάγκη, προειδοποιεί ο Μάθιου Ίνγκραμ, ειδικός στα ψηφιακά μέσα ενημέρωσης του Columbia Journalism Review.
«Υποθέτω πως οι επιχειρήσεις που θα επιλέξουν θα είναι αυτές που τα πάνε ήδη καλά. Αυτό θα τους προσφέρει λίγα μετρητά, όμως δεν πιστεύω πως θα προσελκύσει μια γιγάντια κυκλοφορία γι’ αυτές», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο θάνατος της τοπικής πληροφορίας
Περίπου 2.000 εφημερίδες έχουν κλείσει στις ΗΠΑ μέσα στα 15 τελευταία χρόνια, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. Ως εκ τούτου εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν στερηθεί τις επαγγελματικής ποιότητας τοπικές πληροφορίες.
«Ο θάνατος της τοπικής πληροφορίας είχε επιπτώσεις καταστροφικές για τη δημοκρατία. Είναι ένα περίπλοκο πρόβλημα που δεν μπορεί να λύσει μόνο του το Facebook», εκτιμά η Γιανγκ.
Πάντα στις ΗΠΑ, ο αριθμός των δημοσιογράφων μειώθηκε κατά 47% στο διάστημα από το 2008 εώς το 2018, σύμφωνα με μελέτη του Pew Research Center που δημοσιεύθηκε πέρυσι.