Τον Οκτώβρη του 1970, ο «αιρετικός» συγγραφέας Aleksandr Solzhenitsyn κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το συνολικό του έργο αλλά και την κριτική-βιωματική ματιά πάνω στα κακώς κείμενα της Σοβιετικής Ένωσης. Όπως είναι φυσικό, ο γεννημένος το 1918 συγγραφέας μόνο συμπαθής δεν ήταν προς το Κόμμα και τα έργα του ήταν αρκετά «θαμμένα» και μόνο έξω από τη χώρα προκάλεσαν αίσθηση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως τα δυο γνωστότερα έργα του, το «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» και το «Μία Ημέρα του Ιβάν Ντενισόβιτς», πραγματεύονται τη σκληρότητα των στρατοπέδων καταναγκαστικής εργασίας και διέδωσαν στο δυτικό κόσμο το τι συμβαίνει στα ενδότερα της ΕΣΣΔ. Πράγμα αρκετά χρήσιμο στο ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής, πέραν της καλλιτεχνικής σημασίας.
Για το λόγο αυτό βέβαια, ο συγγραφέας δεν αποδέχθηκε το βραβείο, μιας και δεν ήθελε να μεταβεί στη Σουηδία, φοβούμενος τυχόν απαγόρευση επιστροφής στην πατρίδα του. Τέσσερα χρόνια μετά όμως, όταν και απελάθηκε, τελικώς έλαβε την ύψιστη τιμή, ενώ επέστρεψε στην -πρώην- πια Σοβιετική Ένωση το 1994. Άλλοι υποστηρίζουν ότι υπερβάλλει στις μαρτυρίες του από τα γκουλάγκ, άλλοι επαινούν το σθένος του απέναντι στη σκληρότητα, τις φυλακίσεις και τις απαγορεύσεις. Το σίγουρο είναι πως το έργο του, έστω και σε λογοτεχνικό επίπεδο, είναι αξιομνημόνευτο με ή χωρίς Νόμπελ.
Πέθανε στις 3 Αυγούστου 2008.