Ο Μικελάντζελο Μερίζι γεννήθηκε στις 29 Σεπτέμβρη 1571 στο Καραβάτζιο του Μιλάνου και πήρε το όνομά του από τον τόπο καταγωγής του. Ο πατέρας του εργαζόταν ως αρχιτέκτονας και οικονόμος του μαρκήσιου της περιοχής του Καραβάτζιο. Αυτή τη διασύνδεση θα εκμεταλλευόταν αργότερα ο νεαρός Μικελάντζελο, καθώς ο μαρκήσιος ως ευγενής ήταν ιδιαίτερα φιλότεχνος και διατηρούσε στενές σχέσεις με την ισχυρή παπική ιεραρχία της Ρώμης, αλλά και θα εμπνεόταν θεματολογικά ως ζωγράφος. Γενικότερα, η πορεία του στην Τέχνη χαρακτηρίζεται από το δίπολο δασκάλου-μαθητή και σχεδόν πάντοτε ήταν καλύτερος από τους δασκάλους του, ξεπερνώντας τους αργά ή γρήγορα για να αφήσει το δικό του καλλιτεχνικό στίγμα.
Κατόρθωσε να ανατρέψει, πρώτα και κύρια τη μανιεριστική οπτική των ζωγράφων της εποχής και να επιφέρει μια σημαντική τομή, με τα άκρως ρεαλιστικά έργα του και την αισθητική του μπαρόκ. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, οι πίνακες του Καραβάτζιο όχι μόνο δεν έγιναν αποδεκτοί αλλά προκάλεσαν και πολλά αρνητικά σχόλια. Για ‘κείνο που ούτε οι επικριτές του δεν μπορούσαν να φέρουν αντίρρηση όμως, είναι το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του και η φήμη την οποία απέκτησε. Το χαρακτηριστικό του ύφος περιλαμβάνει εντάσεις με έκδηλες τη θεατρικότητα, την κίνηση, που σχεδόν έχουν οι φιγούρες του, το παιχνίδι με το φως, το περίφημο κιαροσκούρο. Η ζωγραφική του χαρακτηρίστηκε ως τενεμπρισμός (η χρήση του σκοταδιού για να αναδείξει το φως) και αρχικά είχε αρνητική σημασία. Όμως, με το πέρασμα του χρόνου και τις αρχές του 20ου αιώνα, όταν και αρκετοί κριτικοί τέχνης διαπίστωσαν τη σημασία του Καραβάτζιο στην εξέλιξη της τότε σύγχρονης ζωγραφικής, τον καθιέρωσαν ανάμεσα στους πολύ σπουδαίους ζωγράφους.
Ο οξύθυμος ζωγράφος είχε συνεχή προβλήματα με τη δικαιοσύνη είτε λόγω τσακωμών, είτε λόγω έντονης κριτικής πάνω σε έργα συναδέλφων του και φανέρωνε πολύ συχνά μια σκοτεινή, δύστροπη πλευρά. Ειδικά την περίοδο που βρισκόταν στη Νάπολη, τα επεισόδια που προκαλούσε ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Παρ’όλα αυτά, έφτασε τελικά στην καταξίωση, με τους πίνακές του να είναι περιζήτητοι από διάφορους πρίγκηπες, εμπόρους και άλλους μαικήνες. Μόνο αφού μετοίκησε στη Ρώμη, και ευρισκόμενος κάτω από την προστασία των Ναϊτών και του Πάπα, μπόρεσε έστω και προσωρινά να ξεπεράσει την επιθετικότητά του και να αφοσιωθεί σε αυτό που μπορούσε να κάνει καλύτερα από τον καθένα. Να ζωγραφίζει. Η ακριβής ημερομηνία του θανάτου του αλλά και τα αίτια δεν είναι ακριβή, πάντως οι περισσότεροι μελετητές εικάζουν πως είναι στις 18 Ιουλίου 1610.