Κάθε ταξίδι γίνεται για διαφορετικό λόγο. Για εμένα και την παρέα που συνταξιδέψαμε στα τέλη του περασμένου Φλεβάρη στη Βηρυτό, κίνητρο υπήρξε η ακαθόριστη γοητεία που όλοι συμφωνήσαμε ότι νιώθαμε για αυτό τον προορισμό. Όλοι μας, σχεδόν κορεσμένοι από παραπλήσιες εικόνες και παραστάσεις της Κεντρικής Ευρώπης, αναζητήσαμε -και βρήκαμε- τον εναλλακτικό προορισμό που φανταστήκαμε για ένα 3ήμερο που προέκυπτε στα προγράμματά μας.
Η έρευνα έγινε.
Απευθείας πτήση -διάρκειας λιγότερης από 2 ώρες.
Διαμονή -αναζητώντας κάτι παραπάνω από μια αποστειρωμένη ξενοδοχειακή εμπειρία- : airbnb στο σπίτι μιας αρχιτεκτόνισσας.
Η πτήση νυχτερινή. Το αεροπλάνο προσεγγίζει το αεροδρόμιο περνώντας νοτίως της χερσονήσου στην οποία εκτείνεται η Βηρυτός και έχουμε την πρώτη εικόνα μιας πόλης που φαίνεται ότι κινείται έντονα. Μέσα στον ιστό της πόλης διακρίνονται αρκετοί ουρανοξύστες.
Προσγείωση. Έντυπα για συμπλήρωση στοιχείων για την τουριστική βίζα. (Hint: αν έχεις «ακατάλληλη» σφραγίδα στο διαβατήριο σου από προηγούμενο ταξίδι, χάνεις! Ενημερώσου πριν ταξιδέψεις.)
Ταξί. Η οδήγηση, μία τρέλα. Οι κανόνες περιττεύουν.
Άφιξη στο –ψηλοτάβανο- airbnbόσπιτο, όπου νομίζεις ότι σε υποδέχονται φίλοι. Η ζεστασιά των Λιβανέζων είναι πασίγνωστη, αλλά ένα τόσο εγκάρδιο καλωσόρισμα μένει ανεξίτηλο. Το σπίτι είναι στην περιοχή Gemmayzeh (οδός Armenia) και η πρώτη έξοδος είναι αναπόφευκτη, μιας και είμαστε στο κατάλληλο μέρος, την κατάλληλη ώρα.
Ξημερώνει η πρώτη μας ημέρα στη Βηρυτό. Η πόλη βοά. Όλοι στην παρέα είμαστε διαβασμένοι για την πόλη και την ιστορία του Λίβανου. Για το λόγο αυτό, εκτός της σχεδόν επιβεβλημένης επίσκεψης στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στο τζαμί Al-Omari και το Βράχο των Περιστεριών, αποφασίσαμε ότι θα αφιερώσουμε την πρώτη μέρα στη Βηρυτό, απλά χανόμενοι στους δρόμους της, τη δεύτερη νοικιάζοντας ταξί για μονοήμερη εκδρομή στο Batroun, τη Βύβλο (θεωρείται η αρχαιότερη πόλη στον κόσμο) και τη Harissa, ενώ η τρίτη μέρα ως συνέχεια της πρώτης.
Οι διαδρομές του περπατήματος αποφασίζονταν «επιτόπου» βάσει mini-σχεδίου επί χάρτου, ενστίκτου και βραχυπρόθεσμων προσδοκιών.
Τα βλέμματα των ανθρώπων που διασταυρωνόμαστε είναι καθαρά, οι φυσιογνωμίες τους αποκαλύπτουν τη πολυφυλετική και πολυπολιτισμική ιστορία της πόλης, καθώς Πέρσες, Έλληνες, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Άραβες, Οθωμανοί και Σύριοι έχουν υπάρξει κατακτητές της πόλης μετά τους γηγενείς Φοίνικες.
Σε αντιστοιχία άλλων ιστορικών πόλεων της Μεσογείου, η Βηρυτός έχει γειτονιές με υψηλές πολεοδομικές πυκνότητες και άλλες –περιφερειακά- όπου παρατηρούνται χαμηλοί συντελεστές δόμησης –δηλαδή μεγάλα οικόπεδα με ακάλυπτους [πράσινους] χώρους, όπου αποπνέετε ένα flair γαλλικής αρχιτεκτονικής (ο Λίβανος ανήκε επισήμως μεταξύ 1914 και 1944 στη γαλλική σφαίρα επιρροής). Αρχιτεκτονικά, εξαιρετικά δείγματα art-nouveau και Bauhaus κτιρίων συνυπάρχουν [σε ένα άτυπο mix-and-match με εγκαταλειμμένα κτίρια και υπερμοντέρνες κατασκευές.
Τους διαφορετικούς συντελεστές δόμησης έρχονται να οξύνουν hi-rise κατασκευές (οι περισσότεροι σε φάση κατασκευής) με –προσδοκώμενη- χρήση γραφείων, καταστημάτων και κατοικιών, αποκαλύπτοντας εύγλωττα την πρόθεση της πόλης να μετασχηματιστεί σε ένα μοντέρνο οικονομικό κέντρο της περιοχής, με τα αντίστοιχα αρχιτεκτονικά σύμβολα-τοπόσημα. Βέβαια –ακόμα και στους ντόπιους- προκαλεί απορία αν όλες αυτές οι νεοανεγειρόμενες επιφάνειες φιλοξενήσουν σύντομα χρήστες.
Εκτός όμως των πολεοδομικών στοιχείων, το μάτι πέφτει αυθόρμητα –και επαναλαμβανόμενα- στα εξής 3 φαινόμενα:
1. Στα καλώδια παροχής ηλεκτρικού ρεύματος που –σε πλεξούδες- διατρέχουν την πόλη, τις όψεις των κτιρίων και αιωρούνται κάθετα και παράλληλα ως προς τους δρόμους
2. Στα στρατιωτικού τύπου check-points και τις μπάρες απαγόρευσης εισόδου σε πολλούς από τους δρόμους τις πόλης [πληροφορηθήκαμε ότι -για λόγους ασφαλείας- συνηθίζεται η απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων και πεζών σε δρόμους όπου μένουν σημαντικά πρόσωπα της πολιτικής και της οικονομικής ζωής της χώρας]
3. Στα σημάδια από τις σφαίρες στις όψεις –εγκαταλειμμένων και μη- κτιρίων ως «ενθύμιο» του εμφυλίου του 1975 και των διαφόρων αστικών συγκρούσεων που έγιναν μέχρι την τελική άρση της Συριακής κατοχής το 2005.
Απεχθανόμενος τους επιλόγους, απλά συμβουλεύω μετ’ επιτάσεως την επίσκεψη στη Βηρυτό. Θα σε ανταμείψει όποιο και αν είναι το κίνητρό σου.
Ο Δημήτρης Σακελλαρίου είναι ιδιοκτήτης της DS-tma.