Ένα αν μη τι άλλο πρωτότυπο όσο και πρωτόγνωρο πείραμα διεξήγαγε το Facebook σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς από τα Πανεπιστήμια του Cornell και της California. Χωρίς να το ξέρουν οι ίδιοι, το Facebook τροποποίησε το περιεχόμενο της αρχικής σελίδας 689.003 χρηστών του, θέλοντας να διερευνήσει κατά πόσο αυτό μπορούσε να παίξει ρόλο στη διαμόρφωση της διάθεσής τους! Η αμφιλεγόμενη έρευνα είχε αποτελέσματα (ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, εξ’ άλλου.) αφού απεδείχθη πως όσο πιο ευχάριστο ήταν το περιεχόμενο που έβλεπαν οι χρήστες στην αρχική τους σελίδα, τόσο πιο θετικές ήταν και οι δημοσιεύσεις τους.
Κάπου εδώ βέβαια τελειώνουν τα καλά νέα και αρχίζουν τα κακά. Διότι ναι μεν τα ευρήματα της έρευνας παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον, καθώς αποδεικνύουν πως τα social media πλέον παίζουν ενεργό ρόλο στην καθημερινότητα των χρηστών του διαδικτύου, ωστόσο εγείρονται ερωτηματικά σχετικά με τις «αγνές» προθέσεις του Facebook και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει αυτό στις διεθνείς εξελίξεις. Κρατάμε ως δεδομένο τους 1,28 δισ. ενεργούς χρήστες του δικτύου σύμφωνα με στοιχεία του φετινού Μαρτίου και πάμε σε μερικές υποθέσεις εργασίας.
Έστω ότι στην τάδε χώρα πρόκειται να διεξαχθούν εκλογές. Γιατί κάποιος να μην εκμεταλλευτεί την υψηλή διείσδυση του Facebook (υποθετικά χωρίς το ίδιο το Facebook να το γνωρίζει, για να μη θεωρηθούμε κακοήθεις) προκειμένου να «σερβίρει» στους χρήστες του το περιεχόμενο που θέλει το οποίο φυσικά θα σχετίζεται με την παράταξη που επιθυμεί αυτός, μεταφέροντας θετικές εντυπώσεις; Με μία καλά σχεδιασμένη «πλύση εγκεφάλου» η οποία μάλιστα θα μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά σε μηνύματα φίλων και επαφών και καθόλου σε διαφήμιση, δεν θα μπορούσε να περάσει υποσυνείδητα σε αρκετό κόσμο «γραμμή» ψήφου;
Δεύτερο παράδειγμα με ένα επικείμενο ποδοσφαιρικό ντέρμπι σε μια χώρα που φημίζεται για το παθιασμένο κοινό της. «Εμπρηστικά» μηνύματα που δυναμιτίζουν την ατμόσφαιρα είναι αυτά που θα μπορούσαν να εμφανίζονται στους «τοίχους» των φίλων των δύο ομάδων, ωθώντας τους έτσι ακόμα και σε κρούσματα βίας -αλλά σε κάθε περίπτωση ανεβάζοντας την ένταση και παράλληλα τις πιθανότητες εχθροπραξιών. Και πάλι λαμβάνει χώρα μια καλά μελετημένη «πλύση εγκεφάλου» μέσω της οποίας επηρεάζεται -και μάλιστα με διάρκεια- η διάθεση και οι ορέξεις μελών του Facebook.
Και τα δύο παραδείγματα είναι βγαλμένα από την καθημερινότητα. Όσο για το πώς το Facebook θα ξέρει πού να στοχεύσει, δεν τίθεται το παραμικρό θέμα: όσο ο καθένας εξ ημών το πληροφορεί για καθετί που σχετίζεται με τη ζωή του, από την ομάδα που υποστηρίζει και το φαγητό που προτιμά, μέχρι τον αγαπημένο του προορισμό διακοπών και τις συναυλίες που θα πάει το καλοκαίρι, το δίκτυο είναι σε θέση να προσφέρει μια. tailor-made εμπειρία στον καθέναν από εμάς κατά βούληση. Τι γίνεται όμως όταν η βούληση αυτή δεν είναι και τόσο αθώα; Επί του παρόντος μπορεί (;) να μην τίθεται τέτοιο ζήτημα, ωστόσο δύσκολα θα βρεθεί κανείς να υπογράψει μετά βεβαιότητας πως δεν πρόκειται να συμβεί σε ένα υποθετικό μέλλον.
