Ο Στέφανος Νόλλας είναι ο ιδρυτής του προγράμματος Άγονη Γραμμή Γόνιμη. Στόχος της Άγονης είναι η δημιουργία και ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και ενήλικες σε νησιά της άγονης γραμμής, εκεί όπου η πρόσβαση αλλά και οι πόροι είναι συχνά περιορισμένοι. Σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα από μαθήματα ρομποτικής, yoga, μουσική, θέατρο και πολλά άλλα στην Σχοινούσα, στην Θηρασιά, στην Χάλκη, στην Τήλο και σε άλλους 30 προορισμούς μέχρι στιγμής.
Τι σε ενέπνευσε να δημιουργήσεις το πρόγραμμα Άγονη Γραμμή Γόνιμη; Με ενέπνεε πάντα το έργο εκείνων των ανθρώπων που μέσα σε εποχές δύσκολες πρόσφεραν στους συνανθρώπους τους κάτι περισσότερο από ένα πιάτο φαΐ. Ασφαλώς και είναι αναγκαίο όταν ο διπλανός σου πεινάει. Αυτό όμως που τρέφει τις ψυχές των ανθρώπων είναι το πνευματικό ψωμί. Είναι αυτό που δίνει νόημα στη ζωή τους και τους κρατάει όρθιους. Τα παραδείγματα πολλά, τα μπουλούκια στην επαρχία ανέβαζαν παραστάσεις και ξεδιψούσαν οι άνθρωποι με έργα σαν την «Αμοργό» του Γκάτσου. Στην Ισπανία ομάδες καλλιτεχνών διέτρεχαν τα χωριά και κοινωνούσαν την τέχνη τους σε μια εποχή σκληρή και αιματοβαμμένη κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Όπως και στην Αγγλία, 40 χρόνια μετά, συνέβη κάτι ανάλογο στην διάρκεια των μεγάλων απεργιών ανθρακωρύχων και σιδηροδρομικών που είχαν παραλύσει τη χώρα και οι απεργοί δεν είχανε με τι να θρέψουν τις οικογένειές τους. Κι όμως όλους αυτούς ήταν η ποίηση που τους στήριξε.
Ποια ήταν η καθοριστική στιγμή που σε έκανε να ξεκινήσεις ένα τόσο ευαίσθητο project όπως αυτό; Το καλοκαίρι του 2006 στη Φολέγανδρο είχα την ευθύνη ενός μικρού φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στο σχολείο του νησιού. Είχε επιτυχία, προσέλευση κόσμου, ακούγαμε καλά λόγια. Και με πιάνει η γνωστή μελαγχολία που συνήθως έρχεται όταν έχουμε ολοκληρώσει με επιτυχία ένα έργο, δηλαδή τα: «τί κάνω εγώ εν μέσω θέρους εδώ πέρα;», «έχει κάποια σημασία αυτό κι αφορά τους κατοίκους που μένουν εδώ τον χειμώνα;». Ευτυχώς αυτή η μελαγχολία κουβαλάει συνήθως μέσα της και το αντίδοτο. Κι αυτό άρχισε να δουλεύει υπόγεια και πριν περάσουν 6 μήνες, τον Ιανουάριο του 2007, σαλπάραμε με μια ολιγομελή ομάδα για συνολικά 13 λιμάνια της άγονης γραμμής. Και για να είμαι ακριβής στην απάντησή της ερώτησής σας: η καθοριστική στιγμή ήταν όταν συνειδητοποίησα πως πάντα αγαπούσα αυτόν τον τόπο μέσα από τη γλώσσα, τα πανηγύρια και το φως που λούζει τα νησιά μας. Επέστρεψα, λοιπόν, με ένα δικό μου δώρο τώρα.
Με ποιους τρόπους πιστεύεις προσφέρεις μέσα από την εργασία σου; Με το να είμαι ειλικρινής σε αυτό που κάνω διότι είναι γνωστό πως το παράδειγμα λειτουργεί εκπαιδευτικά στους ανθρώπους και ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Γι’ αυτό και θέλει προσοχή ο τρόπος συμπεριφοράς μας μπροστά στα παιδιά.
Περιέγραψέ μας τη διαδικασία από την ιδέα μέχρι να καταλήξει το πρόγραμμα σε ένα σημείο της άγονης γραμμής. Η διαδικασία εμπεριέχει διαδραστικές συνομιλίες με όλους τους εμπλεκόμενους (εκπαιδευτικούς, εισηγητές εργαστηριών, Υπουργείο Παιδείας, χορηγούς, τους πρεσβευτές μας στα νησιά) και όλα αυτά, απλά χωρίς φασαρίες και πολύ διαφήμιση. Οι μετακινήσεις μας γίνονται με τα πλοία της γραμμής, όπως κάνουν και οι νησιώτες που μας υποδέχονται. Νομίζω πως η προσέγγιση ανθρώπων που δεν γνωρίζουμε είναι καλό να γίνεται με αγάπη και αυτοσυγκράτηση. Γιατί εμείς στην Άγονη Γραμμή Γόνιμη δεν πιστεύουμε πως οι άνθρωποι που ζουν μακριά από τα αστικά κέντρα είναι αξιοπερίεργα όντα που περιμένουν από μας καθρεφτάκια και κορδέλες.
Πώς προσφέρεις στην προσωπική σου ζωή; Με την τελευταία λέξη της μόδας: yoga, στέβια και κινόα! Kάνω και ανακύκλωση αλλά πάντα μπερδεύω τους κάδους.
Πώς θα ήθελες να σε θυμούνται οι άλλοι; Σαν έναν άνθρωπο με πατούσα ελέφαντα. Αστειεύομαι, όπως κρίνουν εκείνοι.
Βλέπεις τα προγράμματα της ΑΓΟΝΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΓΟΝΙΜΗΣ να αποκτούν παγκόσμια αναγνώριση; Εάν αποκτήσει καλώς να έρθει. Αλλά δεν πρόκειται να γίνει αυτοσκοπός. Ψυχραιμία.
