Ένα θέμα που αφορά την καθημερινότητα στην πόλη και τους μικρότερους σε ηλικία κατοίκους της απασχόλησε ιδιαίτερα ένα αρχιτεκτονικό γραφείο, οδηγώντας το στον σχεδιασμό ενός έργου που τελικά μπορεί να εντυπωσιάσει κατοίκους όλων των ηλικιών.
Όπως παρατηρούν οι Βuerger Κatsota Αrchitects, είναι κοινός τόπος πως η παρουσία χώρου παιχνιδιού σε κλίμακα γειτονιάς στη σύγχρονη μητρόπολη είναι επιβεβλημένη καθώς πρόκειται για τον κατεξοχήν δημόσιο χώρο, όπου ενισχύεται η κοινωνική ανάπτυξη, οι κινητικές δεξιότητες και η ομαδικότητα.
«Στην Αθήνα σήμερα, από τη μία η καθημερινότητα των νέων προσφέρει περιορισμένες ευκαιρίες για υπαίθρια εκτόνωση, εξερεύνηση, ανάπτυξη της φαντασίας και της εφευρετικότητας καθώς ο χρόνος, που απομένει στους νέους σχολικής ηλικίας για υπαίθριο παιχνίδι είναι ελάχιστος. Από την άλλη, οι υφιστάμενοι χώροι παιχνιδιού -περίπου 130 ιδιοκτησίας του Δήμου Αθηναίων– είναι ίδιοι, τυποποιημένοι και κατά πλειοψηφία σε υποβαθμισμένη κατάσταση. Στερούνται χαρακτήρα, προσδιορισμού, ταυτότητας, αναφοράς και μνήμης, σχέσης με το πλαίσιο. Αντικατοπτρίζουν την παντελή έλλειψη εμπνευσμένης αντίληψης στον σχεδιασμό και αποτελούν δείγμα τυχαίας, μη μελετημένης διαδικασίας υλοποίησης. Οι μισοί μόνον είναι σήμερα πιστοποιημένοι τηρώντας τις προδιαγραφές ασφάλειας σχετικά με τον εξοπλισμό, τις κατασκευές και τις παροχές», εξηγούν οι αρχιτέκτονες.
Η πρωτοβουλία ΠΧΑΘΗΝΑ αφορά στην επανεκτίμηση, επαναπροσδιορισμό, ανασχεδιασμό και ανακατασκευή πρότυπων χώρων παιχνιδιού στο κέντρο της Αθήνας. Με βάση την καταγραφή και αποτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης των χώρων παιχνιδιού στις νότιες και κεντρικές συνοικίες της Αθήνας, η μελέτη ΠΧΑΘΗΝΑ επικεντρώθηκε σε επιλεγμένους υποβαθμισμένους χώρους, διατυπώνοντας μια στρατηγική για τον καθολικό επανασχεδιασμό τους, που συνοψίζεται σε επτά αρχές: ανάδειξη δεδομένων, αναφορών, ανταπόκριση προς όλες τις ηλικίες, πρόνοια για πολυδιάστατο παιχνίδι, προσδιορισμός χαρακτήρα,αναδίπλωση εδάφους, διαπραγμάτευση ορίων και δημιουργία δικτύου.
Σύμφωνα με το αρχιτεκτονικό γραφείο «οι χώροι παιχνιδιού της μελέτης ΠΧΑΘΗΝΑ δεν προσφέρουν μόνο την επιτόπου χαρά της ανακάλυψης της φύσης, της επιβεβαίωσης των σωματικών δεξιοτήτων, της παρατήρησης και εξερεύνησης, της κοινωνικής συνύπαρξης σε ένα αυτοτελές, οικείο και ασφαλές περιβάλλον. Αντιθέτως η διασύνδεσή τους θα ορίσει ένα πραγματικό και ένα ψηφιακό δίκτυο παιχνιδιού, στο οποίο μικροί και μεγάλοι θα έχουν απεριόριστη -πραγματική και ηλεκτρονική- πρόσβαση».
Καθένας από τους έξι κόμβους της πρώτης φάσης της παρέμβασης χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια ανάδειξης ενός ιδιαίτερου χαρακτηριστικού του υφιστάμενου αστικού πλαισίου του εκάστοτε χώρου, που με τον κατάλληλο χειρισμό προσδίδει στον χώρο ταυτότητα προβάλλοντας στους νέους την αστική, κοινωνική και πολιτιστική αξία που έχουν οι τόποι της καθημερινότητάς τους.
Συγκεκριμένα, οι έξι ιδιοκτησίες και οι διαφορετικές περίοδοι κατασκευής τους κατά μήκος ενός πεζόδρομου, όρισαν τα «Έξι Κατώφλια» στη συμβολή των δρόμων Καλλισπέρη και Καρυάτιδων στο Κουκάκι. «Η γειτνίαση με εκκλησία αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία, που κατά την ορθόδοξη παράδοση κτίζονταν στις κορυφές των λόφων και οι προφανείς χειρισμοί στις πλαγιές ενός μη αναγνώσιμου πλέον λόφου αποτέλεσαν αναφορά για τα “Πλατώματα του Λόφου”. Ένα οικόπεδο στη γωνία οικοδομικού τετραγώνου μιας πυκνοδομημένης Αθηναϊκής γειτονιάς αντιμετωπίσθηκε ως “Αλάνα”- αναφορά στα αδιαμόρφωτα οικόπεδα της εποχής της ανοικοδόμησης της πόλης. Ένας εσωτερικός ακάλυπτος με πλατάνια και κρυφή είσοδο, όρισε τον “Μυστικό Κήπο”. Στην περίπτωση μιας πλατείας, η πυκνή δενδροφύτευση και η αναφορά στο άλλοτε άλσος, προσδιόρισε την “Πλατεία του Δάσους”. Ένα τρίστρατο με τη γαλήνια, σχεδόν οικιακή ατμόσφαιρα επαναδιατυπώθηκε στις “Τρεις Γωνίες”».
Το έργο ΠΧΑΘΗΝΑ -η πρώτη προσπάθεια της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης «Παραδείγματος Χάριν»- γίνεται σε σύμπραξη με τον Δήμο της Αθήνας, επιδιώκοντας να φέρει σε δημιουργική επαφή δωρητές και χορηγούς με τους πολίτες και να συνδέσει το καθήκον αλληλεγγύης και προσφοράς με την ατομική προσπάθεια για συμμετοχή και πρόοδο. Ξεκινώντας με το πιλοτικό έργο έξι πραγματικών και ενός ψηφιακού χώρου, οργανώνεται ένα επεκτάσιμο πρότυπο στις επιμέρους γειτονιές όλης της πόλης.
Περισσότερες πληροφορίες για το αρχιτεκτονικό γραφείο Βuerger Katsota Architects θα βρείτε εδώ.