Το 2011, η Μαρινίκη Μπακάλη πέρασε στη Νομική Κομοτηνής, απ’ όπου και αποφοίτησε το 2016. Ανάμεσα σε κάθε τόμο που διάβαζε για την εξεταστική, έβρισκε πάντα λίγο χρόνο για να πειραματιστεί με διάφορες πτυχές της τέχνης. Από μικρή θυμάται να ζωγραφίζει, να κάνει κολλάζ και μοντάζ, να ασχολείται με το σχέδιο, να βλέπει πολλές ταινίες και animation, μέχρι που τελικά συμμετείχε και σε φεστιβάλ κινηματογράφου.
Φτάνοντας στο δεύτερο έτος της Σχολής άρχισε να συνειδητοποιεί πως δεν την ενδιαφέρει να ασχοληθεί με τον κλάδο της νομικής. Έτσι, αποφοιτώντας αποφάσισε να συνδυάσει τα καλλιτεχνικά της ερεθίσματα και να σπουδάσει graphic design. «Ο πατέρας μου είχε στο μυαλό του ότι θα ακολουθήσω τη δικηγορία, χρειάστηκε να εξηγήσω στους γονείς μου τι είναι ακριβώς η γραφιστική γιατί δεν είχαν εικόνα. Σπούδασα λοιπόν στην Αθήνα στην ΑΚΤΟ και απέκτησα BA μέσω του Middlesex University», μου διηγείται η Μαρινίκη καθώς πίνει το τσάι της καθισμένη σε μια από τις καρέκλες του Another Nail Studio στο Κουκάκι, του οποίου το design έχει επιμεληθεί.
Η designer Μαρινίκη Μπακάλη.
«Έκτοτε εργάστηκα ως graphic designer σε διάφορα γραφεία και εταιρείες. Ζούμε δυστυχώς σε έναν εργασιακό μεσαίωνα. Όταν ξεκινάς να δουλέψεις, είτε χρειάζεται να έχεις προϋπηρεσία – αλλά για μια junior θέση, είτε πρέπει να υποστείς την έλλειψη σεβασμού για να ανελιχθείς. Στην Ελλάδα το πρώτο πράγμα που κοιτάζει να κάνει ένας εργοδότης, είναι να σου ρίξει το ηθικό, ενώ ακόμη κι αν αναγράφεται στα job descriptions το “συνεργατικό και ομαδικό πνεύμα”, κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα δεν υφίσταται. Επίσης υπάρχουν οι απλήρωτες υπερωρίες και η επιπλέον εργασία τα σαββατοκύριακα. Οι περισσότεροι εργοδότες σκέφτονται ως στυγνοί επιχειρηματίες, πώς θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν την κάθε στιγμή του εργαζόμενου. Από την εμπειρία που έχω, η αντιμετώπιση στο εξωτερικό είναι εντελώς διαφορετική».
Η Μαρινίκη άλλαξε τέσσερα περιβάλλοντα εργασίας μέχρι να αποφασίσει να δημιουργήσει το δικό της studio. «Στο μεσοδιάστημα έκανα freelance δουλειές. Η τελευταία απόπειρα να δουλέψω σε κάποιο γραφείο ήταν λίγο πριν την πρώτη καραντίνα, απ’ όπου και παραιτήθηκα. Μεμονωμένα, έχουν υπάρξει συνεργάτες με τους οποίους έχω περάσει πραγματικά πολύ καλά. Η γενικότερη όμως inhouse εμπειρία μου, είναι αρνητική».
Η ιδέα του Nephew Design Studio, γεννήθηκε μέσα στη πρώτη καραντίνα, ενώ – φυσικά – ήρθε και ως ανάγκη για την ίδια. «Ξεκίνησα λοιπόν να δικτυώνομαι, να μιλάω σε δικούς μου ανθρώπους, σε καθηγητές μου από τη σχολή, που με βοήθησαν πολύ στα πρώτα μου βήματα και συγκεκριμένα οι Μάρκος Ζουριδάκης και Γιώργος Θεοδώρου. Αρχικά, είχα (και έχω) μία βασική συνεργασία με το περιοδικό Yusra, ένα από τα πιο αγαπημένα μου πρότζεκτ, που μετρά μέχρι σήμερα 12 τεύχη».
Το Yusra ξεκίνησε να κυκλοφορεί ανά δύο μήνες το 2019, από τον Σπύρο Παπαδόπουλο και τον Χρήστο Σύλλα και ο κόσμος μπορεί να το βρει σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και καφέ. «Γράφουν σημαντικοί συντάκτες και αρθρογράφοι σε αυτό, ενώ συμμετέχουν καλλιτέχνες και φωτογράφοι. Στη μεγάλη προσφυγική κρίση του 2016, ένα μικρό κορίτσι μαζί με την οικογένειά του πέρασαν από τη Συρία στην Τουρκία και μετά στην Ελλάδα. Το κορίτσι το λένε Yusra και οι άνθρωποι του περιοδικού είχαν έρθει σε επαφή μαζί της. Έτσι, αποφάσισαν να δώσουν στο περιοδικό την ταυτότητά της. Το κορίτσι και η οικογένειά της βρίσκονται πλέον ασφαλείς στη Γαλλία».
Το Nephew Design Studio γεννήθηκε μέσα στην καραντίνα του 2020.
Πώς πήρε όμως το όνομά του το Studio της Μαρινίκης; «Κυρίως στο ελληνικό κοινό, αλλά και στο εξωτερικό, είναι πολύ κοινή αντιμετώπιση να δείχνει μια δουλειά ο γραφίστας στον πελάτη και εκείνος να του λέει “καλέ σιγά, αυτό το κάνει και το ανίψι μου!”. ” Έχω έναν ανιψιό που κάνει photoshop και θα το έκανε πιο γρήγορα”. Πάντα κάποιος έχει έναν συγγενή, πάντα κάποιος κάτι ξέρει καλύτερα από εμάς. Έτσι λοιπόν έπαιξα με αυτή την ατάκα και αποφάσισα να ονομάσω το στούντιο Nephew. Το copywriting ανέλαβε η Χρύσα Αραμπατή η οποία κατέληξε στο μότο “We do it better than your nephew”. Για οικονομικούς καταρχάς λόγους, δημιούργησα το στούντιο στο σπίτι μου στου Φιλοπάππου, αλλά μελλοντικά σκοπεύω να επεκταθώ. Σε ένα ενδιάμεσο λοιπόν δωμάτιο του σπιτιού, το Nephew απέκτησε ζωή. Είναι φορές που χαράζω στο πάτωμα, κολλάω πάνω στους τοίχους – δεν υπάρχει άλλη λύση. Είναι άλλωστε μέρος της διαδικασίας, του πειραματισμού. Θέλω να λερώνω τον χώρο μου, να βάζω σπρέι, τέμπερες, να δοκιμάζω τα υλικά μου. Μου αρέσει πολύ να παίζω με τα υλικά».
Στο Nephew, η Μαρινίκη ασχολείται με όλο το φάσμα του design και τη στρατηγική του branding. «Όταν ξεκινάει ένα brand, όπως το Another Nail Studio, συνήθως ο πελάτης δεν έχει καταλήξει στο όνομα του χώρου, οπότε καταπιάνομαι και με αυτό στο κομμάτι, όπως με το tagline που χρειάζεται κάθε brand, για το οποίο συνήθως συνεργάζομαι με copyrighters. Επίσης υπάρχει ο σχεδιασμός λογοτύπου, το illustration, το editorial design, ενώ ακολουθούν τα prints, τα webs, τα social media κλπ. Σταθεροί συνεργάτες μου είναι η copywriter Χρύσα Αραμπατή, οι τυπογράφοι macart και Γ. Κωστοπουλος, αλλά και δύο developers σε Ελλάδα και εξωτερικό. Για το Another, ξεκίνησα δίνοντας κατευθυντήριες γραμμές στο Studio Materiality, το οποίο ανέλαβε το interior design, ενώ εγώ είχα ήδη έτοιμο το λογότυπο, το pattern κ.λπ. Για ‘μένα η γραμματοσειρά παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο. Η τυπογραφία είναι συναίσθημα και μεταδίδει συναίσθημα. Την γραμματοσειρά του Another συγκεκριμένα, την έφτιαξα συνδυάζοντας την Harbert Bager’s “Universal” 1925, με εκείνη που υπάρχει στο λογότυπο των πλυντηρίων Union. Καθενός πρότζεκτ η γραμματοσειρά, είναι πάντα μοναδική».
Αυτή την περίοδο η Μαρινίκη ετοιμάζει παράλληλα ένα fanzine μαζί με μία συνάδελφό της. «Εδώ και περίπου ένα χρόνο έχω ξεκινήσει να ασχολούμαι και με το web design και σταδιακά θα γίνει το release των site που έχω φτιάξει, αλλά και του site του Nephew. Στη δουλειά μου αγαπώ ιδιαίτερα την εικονογράφηση με mixed media. Οι designers Stefan Sagmeister, April Greiman, Paula Scher και Saul Bass με έχουν εμπνεύσει σημαντικά στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζω. Μου αρέσει να σκιτσάρω στο χέρι, να χρησιμοποιώ μαρκαδόρους, παστέλ. Ύστερα σκανάρω ό,τι έχω δημιουργήσει και γίνεται μια digital επέμβαση, ενώ άλλες αφίσες γίνονται εξ ολοκλήρου σε digital μορφή – πράγμα που παρέχει ευκολία. Όταν όμως θέλω να κάνω κάτι πιο rough όπως ένα κολλάζ, αγαπώ να το κάνω στο χέρι. Με έχουν καθορίσει τα κινήματα της τέχνης, το Bauhaus και γενικότερα ο μοντερνισμός. Θέλω ό,τι σχεδιάζω να είναι όμορφο και απόλυτα λειτουργικό, πάντα προσωποκεντρικό προς το συμφέρον, την αγάπη και την αισθητική του κάθε ανθρώπου. Να εξυπηρετεί τον σκοπό του».
Η επιστήμη της Νομικής δεν ήταν αυτό εξέφραζε πραγματικά την Μαρινίκη Μπακάλη.
Μία από τις πιο ξεχωριστές εμπειρίες που έχει ζήσει έως τώρα η graphic designer, είναι η συμμετοχή της σε project της Εθνικής Λυρικής Σκήνής για παιδιά, σε παραγωγή της ΠΛΕΓΜΑ. «Πρόκειται για ένα animation video με τίτλο Planet Bridges, για το οποίο συνεργαστήκαμε πέρυσι με την director Μαργαρίτα Γερογιάννη. Το video προβλήθηκε online τα Χριστούγεννα από τη Λυρική, στο πλαίσιο ενός φεστιβάλ για παιδιά. Εγώ επιμελήθηκα το illustration και το video animation, παίρνοντας διάφορες εικόνες που βρήκα online, σκανάροντάς τες και δίνοντάς τους κίνηση. Έτσι φτιάχτηκε μια ιστορία με πρωταγωνιστές εννέα διαφορετικά πλάσματα που κατοικούν σε εννέα διαφορετικούς πλανήτες. Φέτος είχα μάλιστα τη χαρά να συνεργαστώ ξανά μαζί τους για ένα νέο πρότζεκτ που αναμένεται να γνωστοποιηθεί».
Παράλληλα με το Nephew, η Μαρινίκη θα ξεκινήσει να εργάζεται εξ αποστάσεως σε μια start up εταιρεία στο Ντουμπάι, η οποία ασχολείται με το branding σε μεγάλου βεληνεκούς εταιρείες ανά τον κόσμο. «Όταν με προσέγγισαν για να κάνουμε τη συνέντευξη, μου έκανε μεγάλη εντύπωση το ότι είχαν αναζητήσει τα πάντα για ‘μένα, ακόμη και τη δουλειά μου στο Instagram. Δεν ζήτησαν ποτέ πορτφόλιο, ενώ συζητήσαμε για το κάθε πρότζεκτ μου, για το τι τους έκανε εντύπωση σε αυτό, για το πού πιστεύουν ότι ταιριάζουμε αισθητικά. Είπαν μόνο θετικά σχόλια, ακόμη κι αν κάτι τους προβληματίζει, δεν ήταν το πρώτο πράγμα στο οποίο θα εστίαζαν. Επίσης, αφότου κάναμε τη συνέντευξη με ενημέρωσαν ότι θα επανέλθουν για να μου πουν αν προχωράμε στο επόμενο βήμα, ή αν θα πούμε “goodbye”. Αυτό δεν συμβαίνει στην Ελλάδα».
Η κουβέντα στρέφεται αναπόφευκτα στον τρόπο με τον οποίο συνεργάζεται με έναν πελάτη και στη μεταξύ τους οριοθέτηση του χρόνου. Όπως εξηγεί, «βάζουμε πάντα χρονικό όριο, όμως σε αντίθεση με την inhouse εργασία, υπάρχει η δυνατότητα της μεταξύ μας συμφωνίας η οποία προσφέρει ευελιξία και σεβασμό. Θέλω πάντα να εξηγώ στους ανθρώπους πως ό,τι κάνω είναι προς όφελός τους, πως στοχεύω να κάνουμε κάτι που θα τους ξεχωρίσει. Επιθυμώ κάθε πρότζεκτ που κάνω να είναι εξατομικευμένο και εστιασμένο στην προσωπικότητα του ανθρώπου. Ποτέ δεν θα συμμετάσχω σε κάτι που δεν με εκφράζει και στο οποίο αισθάνομαι πως δεν θα μπορέσω να αποδώσω. Όπως ένας πελάτης με διαλέγει, έτσι θέλω κι εγώ να τον διαλέξω. Είμαι όμως πάντα εκεί για να προτείνω εναλλακτικές λύσεις και συναδέλφους που θεωρώ ότι θα μπορέσουν να βοηθήσουν καλύτερα τον πελάτη. Στην Ελλάδα έχουμε πολύ καλούς designers με φοβερή παρουσία στο εξωτερικό και υπάρχει ομαδικό πνεύμα μεταξύ των ανεξάρτητων designers. Το μέλλον βρίσκεται στην ομαδικότητα. Πρόκειται για ένα δημιουργικό επάγγελμα, πρέπει πάνω απ’ όλα να περνάμε καλά».
«Έως τώρα, οι άνθρωποι έρχονται από μόνοι τους σ’ εμένα, δεν έχει χρειαστεί να αναζητήσω τους πελάτες. Στις πρώτες μας συναντήσεις – που είναι αρκετές – θα τους ρωτήσω τι τους αρέσει να κάνουν στη ζωή τους, τι μουσική ακούνε, τι τρώνε, τι ρούχα φοράνε. Υπάρχει αλληλεπίδραση και συνεννόηση. Πρέπει ο χώρος που δημιουργείς να είναι το δεύτερο σπίτι σου».
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συζήτησή μας στον πολύχρωμο χώρο του Another, η Μαρινίκη μοιράζεται με χαρά τα επόμενα σχέδιά της. «Μεταξύ άλλων θα δουλέψω στο project ενός νέου μαγαζιού με φυτά στα Εξάρχεια. Μου αρέσει να ασχολούμαι με νεοσύστατα project και να συνεργάζομαι με διαφορετικούς ανθρώπους. Και όπως έχει πει ο Joe Sparano, το πραγματικά καλό design είναι το αόρατο design (Good Design is Obvious, Great Design is Transparent). Αγαπώ την απλότητα», καταλήγει.