Το πρόγραμμα Master of Arts in Design στον ΑΚΤΟ με την επικύρωση του Middlesex University , είναι το μοναδικό διακλαδικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα Design στην Ελλάδα, που προσφέρει την ευκαιρία στους φοιτητές του να διαπραγματευτούν διαφορετικές πλευρές του κλάδου αυτού, και να αφιερωθούν τελικά σε αυτήν που τους ταιριάζει. Η Popaganda βρήκε τέσσερις απόφοιτους που τράβηξαν την προσοχή με τις διπλωματικές εργασίες τους που εκπόνησαν για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Η Κωνσταντίνα Σταχούλη, η Sanya Percic, ο Γιάννης Χανιώτης και ο Σπύρος Κούλιας μας μίλησαν για τις εργασίες τους, το πρόγραμμα σπουδών, την επιρροή του στη ζωή και τη δουλειά τους, και τα σχέδιά τους για το μέλλον.
Το πρώτο στοιχείο στο οποίο μένουν οι απόφοιτοι ενώ συζητάμε είναι το στοιχείο της διακλαδικότητας, το γεγονός δηλαδή πως στο πρόγραμμα σπουδών έρχονται μαζί όλοι οι κλάδοι του design. «Η ισορροπία μεταξύ εξειδίκευσης και αλληλεπίδρασης των διαφορετικών κλάδων του Design ήταν και η «γοητεία» του προγράμματος. Designers όλων των ειδικοτήτων μπορέσαμε να εκφραστούμε ελεύθερα και να δημιουργήσουμε, να συνεργαστούμε, να αποδείξουμε και να πείσουμε, συμμετέχοντας σε ατομικά ή ομαδικά projects, ο καθένας από τη δική του οπτική γωνία», μου εξηγεί η Κωνσταντίνα Σταχούλη. «Οι σπουδαστές διαφορετικών κλάδων μάθαιναν ο ένας από τον άλλο και αυτό δημιουργούσε ένα πολύ όμορφο κλίμα συνεργασίας», προσθέτει ο Γιάννης Χανιώτης. Τις ίδιες σκέψεις μοιράζεται και ο Σπύρος Κούλιας, σημειώνοντας πως «Ο λόγος που επέλεξα να κάνω το Master of Art in Design του ΑΚΤΟ είναι αρχικά γιατί πρόκειται για ένα διακλαδικό πρόγραμμα στον χώρο του Design, το μοναδικό στην Ελλάδα όπου ζω και εργάζομαι. Επέλεξα το συγκεκριμένο Master γιατί μέσα από την διάδραση αυτή των σχεδιαστικών κλάδων, θα μπορώ να προσθέσω επιπλέον δημιουργικότητα στα μελλοντικά μου σχέδια, ενώ παράλληλα μου δίνεται η ευκαιρία να δουλέψω επάνω και σε άλλα κομμάτια της Τέχνης».
Η Sanya Percic κατάγεται από τη Σλοβενία και ερχόμενη στην Ελλάδα -«κυρίως λόγω αγάπης», μου εξηγεί!- είχε την ευκαιρία να ακολουθήσει προγράμματα τεχνών που τότε δεν υπήρχαν στη χώρα της. Με υπόβαθρο στις Καλές Τέχνες, στο μεταπτυχιακό του ΑΚΤΟ ήρθε σε επαφή με το χώρο του Design, παρόλο που τα ελληνικά της τότε ήταν αδύναμα. «Τα μαθήματα διδάσκονται στα Ελληνικά, όμως η περισσότερη βιβλιογραφία είναι στα αγγλικά. Μπορείς να δίνεις τις εργασίες σε Ελληνικά ή Αγγλικά, το οποίο ήταν πολύ βοηθητικό», μου αφηγείται. «Όλο το διδακτικό προσωπικό και οι φοιτητές με βοηθούσαν με ό,τι χρειαζόμουν… Πήρα και την ευκαιρία να μιλάω Ελληνικά όσο μπορούσα. Έτσι έμαθα για το design, αλλά και την ίδια την ελληνική γλώσσα”.
Οι τέσσερις σπουδαστές συγκέντρωσαν την προσοχή με την ποικιλομορφία αλλά και την πρωτοτυπία της κάθε μίας από τις διπλωματικές τους εργασίες, που αποδεικνύουν τόσο το στοιχείο της διακλαδικότητας, όσο και την εις βάθος δουλειά που γίνεται στο συγκεκριμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα.
Ο Γιάννης αφιερώθηκε περισσότερο στον κλάδο του character design, «το σχεδιασμό χαρακτήρων, δηλαδή, τόσο της εξωτερικής τους εμφάνισης όσο και του χαρακτήρα τους. Δημιούργησα επίσης ένα σύμπαν στο οποίο ζουν και δρουν οι χαρακτήρες αυτοί χωρισμένοι σε 3 κάστες». Για τη διπλωματική του, προχώρησε αυτήν την ιδέα ένα βήμα παραπάνω. «Η ιδέα ήταν να φτιάξω από την αρχή μια εταιρία που θα σχεδιάζει πρωτότυπα προϊόντα τα οποία θα είναι βασισμένα πάνω σε φανταστικούς χαρακτήρες οι οποίοι θα ανήκουν στο ίδιο σύμπαν και για να γίνουν πιο συμπαθείς θα έχουν και την ιστορία τους. Εκτός από το σχεδιαστικό κομμάτι ανέλαβα και την προώθηση της εταιρίας, σε ποιό κοινό θα απευθύνεται, την εταιρική της ταυτότητα και γενικότερα όλο τον αέρα γύρω από το Brand».
Η Κωνσταντίνα επικεντρώθηκε στο σχεδιασμό προϊόντος, αφού κατά τη διάρκεια των σπουδών της συμμετείχε σε διάφορα και ενδιαφέροντα, όπως λέει, projects. “Σε αυτή τη διπλωματική εργασία πραγματοποίησα μία ολοκληρωμένη έρευνα και σχεδιαστική ανάλυση γύρω από το σχεδιασμό ενός δοχείου αποθήκευσης και μεταφοράς γεύματος (lunchbox). Πιο αναλυτικά το αντικείμενο αυτό έρχεται για να καλύψει την ανάγκη των ανθρώπων που ζουν και μετακινούνται στο αστικό πεδίο και είναι αναγκασμένοι να βρίσκονται πολλές ώρες εκτός σπιτιού… Ο σκοπός του σχεδιασμού αυτού του αντικειμένου είναι να καλύψει την ανάγκη των ανθρώπων του αστικού περιβάλλοντος για έναν υγιεινό τρόπο ζωής, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να μεταφέρουν το γεύμα τους μαζί τους σε ένα αντικείμενο το οποίο θα λειτουργεί ταυτόχρονα ως μέσο μεταφοράς και σερβιρίσματος. Επιπροσθέτως βασίζεται στις εργονομικές επιταγές της χρήσης του και παράλληλα η χρήση να αποδίδεται με τη σειρά της , μέσα από το αισθητικό αποτέλεσμα. Δηλαδή προσπάθησα η λειτουργία και η αισθητική να ισορροπούν μεταξύ τους πάνω στο τελικό αποτέλεσμα χωρίς να υπερβαίνουν την ανάγκη την οποία προορίζεται να καλύψει… Το βασικό επιχείρημα που κάνει το concept αυτού του δοχείου μεταφοράς γεύματος δυνατό είναι ότι ο σχεδιαστής δίνει κίνητρο για μία πιο υγιεινή διατροφή και κατ ‘ επέκταση έναν υγιεινό τρόπο ζωής”.
Mε το σχεδιασμό προϊόντος και το branding ασχολήθηκε και η Sanya, και συγκεκριμένα με μία ιδιαίτερη πλευρά του κλάδου που ονομάζεται Upcycling -ή δημιουργική ανακύκλωση στα ελληνικά- και αφορά τη επαναχρησιμοποίηση παλιών αντικειμένων. «Η ιδέα μου ήταν να προτείνω ένα κατάστημα όπου καλλιτέχνες μπορούσαν να φτιάξουν προϊόντα και οι πελάτες μπορούν να υποστηρίξουν τους τοπικούς καλλιτέχνες ευαισθητοποιούμενοι για την μόλυνση και το οικολογικό κίνημα. Η εταιρική ταυτότητα του μαγαζιού έπρεπε να υποστηρίζει τις οικολογικές αρχές της μείωσης της μόλυνσης και έτσι οτιδήποτε χρησιμοποιούνταν για το μάρκετινγκ του καταστήματος έπρεπε να προέρχεται από upcycling… Το τελικό μου προϊόν για το κατάστημα ήταν μία καρέκλα που ήταν upcycled από χάρτινους σωλήνες, οι οποίοι προέρχονται από καταστήματα εκτυπώσεων. Φτιάχνοντας ένα άλλο, χρήσιμο αντικείμενο, επαναχρησιμοποιούμε τους σωλήνες, τους «δινουμε μία άλλη ζωή» και μειώνουμε το αντίκτυπο της μόλυνσης. Αυτό το πρότζεκτ μου πήρε 2 χρόνια να τελειοποιηθεί…».
Ο Σπύρος, προερχόμενος από τον τομέα της Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής κινήθηκε προς μια τελείως διαφορετική κατεύθυνση, παρακολουθώντας την προσφυγική ροή που τότε, το Φεβρουάριο του 2015 που ξεκίνησε τη διπλωματική του, βρισκόταν στα πολύ πρώιμά της στάδια. «Η κατάθεση της μελέτης στοχεύει στη δημιουργία μιας κατασκευής η οποία κατ’ αρχήν υποδέχεται, περιθάλπει, καταγράφει και φιλοξενεί τους πρόσφυγες. Ταυτόχρονα αξιοποιεί γεωφυσικά δεδομένα αφού είναι ακριβώς τοποθετημένα σε απόκρημνες ακτές που χαρακτηρίζουν τα σημεία εισόδου. Η επιλογή της θέσης – εφαρμογής είναι και το βασικό στοιχείο ερμηνείας της Αρχιτεκτονικής αυτής πρότασης. Η εισροή τόσων ανθρώπων απαιτεί κατασκευές μεγάλης κλίμακας. Μια κλίμακα που όμως μπορεί να είναι ευμετάβλητη εφ’ όσον αποδομηθεί σε μικρότερες μονάδες. Κάψουλες οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν κυτταρικά καθ’ ύψος ή κατά μήκος ανάλογα με τα δεδομένα εντοπιότητας. Ο σχεδιασμός ενός κτίσματος τόσο μεγάλης έκτασης και με αρκετές εσωτερικές χρήσεις απαιτεί ειδικούς χειρισμούς. Ακόμα περισσότερο όταν πρόκειται να στεγάσει κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, έστω και περιοδικά.
Οι παράμετροι που έπρεπε να λάβω υπόψη μου προτού ξεκινήσω την σχεδιαστική διαδικασία, ήταν αρκετοί, ενώ και κατά την διάρκεια του σχεδιασμού θα έπρεπε να λειτουργήσω καθολικά. Το τελικό αποτέλεσμα προέκυψε ύστερα από αρκετούς μήνες δουλειάς προσφέροντας μια πρόταση που θα μπορούσε υπό ορισμένες προυποθέσεις και ενδεχομένως με κάποιες παραλλαγές, να λάβει εφαρμογή στα παράλια της Ευρωπαϊκής Ζώνης, επιλύοντας έτσι ένα τόσο μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα».
Οι τέσσερις φοιτητές με τις πρωτοποριακές ιδέες τους, μπαίνοντας στο μεταπτυχιακό με λιγότερη ή περισσότερη εμπειρία, καταξιώθηκαν όλοι στο χώρο του design συνεχίζοντας να δουλεύουν στην Ελλάδα και προχωρώντας τα project τους περαιτέρω.
«Το μεταπτυχιακό αυτό άλλαξε τον τρόπο προσέγγισής μου στο design και αυτό επηρέασε και άλλες εκφάνσεις της ζωής μου. Αυτή η καθημερινή μου ενασχόληση με τον κόσμο του design με έκανε να φιλτράρω όλα τα πράγματα μέσα από το πρίσμα του design. Και τι εννοώ; Το design είναι νοοτροπία. Δεν είναι μόνο το αισθητικό αποτέλεσμα που επικοινωνεί ένας designer με την τελική φόρμα ενός αντικειμένου αλλά και ο αυθορμητισμός με τον οποίο δρα στην καθημερινότητά του είναι μέρος της νοοτροπίας αυτής. Βέβαια πρέπει να ομολογήσω πως ειδικά κατά την περίοδο πραγματοποίησης της διπλωματικής η κατάσταση αυτή παρουσίαζε μία μικρή υπερβολή. Για παράδειγμα αν δεν μπορούσα να ανοίξω εύκολα μία πόρτα, το απέδιδα στον κακό σχεδιασμό!!!! Για ότι συνέβαινε, είτε ήτανε θετικά είτε αρνητικά χρωματισμένο, ευθυνόταν το design!!», μου λέει αστειευόμενη η Κωνσταντίνα. Ο Γιάννης αναλογιζόμενος το πώς βοήθησε ο ΑΚΤΟ τη μετέπειτα πορεία του, προσθέτει, «Προσωπικά πιστεύω ότι ο καθένας φτιάχνει το μέλλον του ανάλογα με τις δυνατότητες του, τις επιλογές του και σίγουρα μεγάλο ρόλο παίζει και η τύχη… ο ΑΚΤΟ, μέσα από τις εκθέσεις των σπουδαστών βοηθάει στο να δουν οι σωστοί άνθρωποι τις δουλειές των σπουδαστών και να συνεργαστούν με τους πιο ταλαντούχους».
Το πρόγραμμα αυτό σπουδών του ΑΚΤΟ έχει τη δυνατότητα να εξοπλίσει πολύπλευρα τους δημιουργούς και τους καλλιτέχνες από το χώρο των Εφαρμοσμένων Τεχνών, δίνοντάς τους την ευκαιρία να δοκιμαστούν σε όποιο κλάδο του τους ελκύει ή τους ταιριάζει. Οι επαγγελματίες του χώρου που μας μίλησαν αποφοιτώντας από το μεταπτυχιακό αυτό, είναι άλλωστε η ζωντανή απόδειξη.
