Η πρόσφατη μελέτη ενός αρχιτεκτονικού γραφείου αποσκοπεί στην αποκρυστάλλωση μιας σειράς προβληματισμών που το απασχολούν αναφορικά με τον σχεδιασμό εργασιακών χώρων και την αξιοποίηση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος των κεντρικών περιοχών, των ελληνικών πόλεων.
Η μελέτη αυτή του Dimitris Thomopoulos Architects είχε ως αποτέλεσμα έναν ζηλευτό χώρο εργασίας, τα γραφεία μια εταιρείας πληροφορικής στο κέντρο της Αθήνας τα οποία έλαβαν έπαινο στην κατηγορία «Καλύτερο πραγματοποιημένο έργο νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτίριο» των αρχιτεκτονικών βραβείων ΔΟΜΕΣ 2019.
Το έργο του γραφείου βρίσκεται στην περιοχή της πλατείας Ομονοίας, σε ένα μέρος συγκέντρωσης χώρων εργασίας του κέντρου της Αθήνας. Δύο αυτοτελείς όροφοι 500 τετραγωνικών μέτρων ο καθένας, σε ένα κτίριο γραφείων της δεκαετίας του ’70 αναδιαμορφώθηκαν αφήνοντας πίσω τους την αυστηρή διάταξη χώρων, τα μικρά και μεμονωμένα γραφεία με ένα μακρύ, στενό και χωρίς φως τυπικό διάδρομο στο μεταξύ.
Οι πρωταρχικές ανησυχίες της αρχιτεκτονικής προσέγγισης στοχεύουν στη δημιουργία ζωτικής σημασίας σύγχρονου χώρου εργασίας με ευρύχωρα γραφεία, που ενθαρρύνουν την ομαδική εργασία, τη δημιουργικότητα, την ευημερία και την παραγωγικότητα.
«Στα κέντρα των ελληνικών πόλεων έχει συσσωρευτεί μεγάλο και απαξιωμένο πλήθος κτιρίων γραφείων που δεν καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες χώρων εργασίας, την ίδια στιγμή που η φέρουσα ικανότητα του ίδιου του κτιρίου μπορεί να διατηρηθεί για πολλά ακόμα χρόνια», όπως εξηγεί το αρχιτεκτονικό γραφείο και συμπληρώνει ότι «η απαξίωσή τους αυτή οφείλεται στην παρωχημένη τεχνολογική υποδομή τους, αλλά ακόμα περισσότερο στη σχεδιαστική αντίληψη που επικρατούσε κατά την περίοδο μελέτης τους και αποσκοπούσε στην στέγαση ατομικών ή πολύ μικρών επιχειρήσεων».
Προς αυτή την κατεύθυνση, η οργάνωσή των εργασιακών χώρων κατά το παρελθόν γινόταν βάσει ενός αξονικού διαδρόμου εκατέρωθεν του οποίου διαμορφώνονταν επάλληλοι εργασιακοί χώροι της τάξης των 25 έως 50 τετραγωνικών μέτρων. Χαρακτηριστική είναι, επίσης, η έλλειψη εξωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαίθριων χώρων σε μία προσπάθεια μέγιστης εκμεταλλευτής της δόμησης. Αποτέλεσμα αυτού του σχεδιασμού υπήρξε η δημιουργία κατακερματισμένων και σκοτεινών χώρων εργασίας.
«Ο σχεδιασμός μας αποσκοπεί στην οργάνωση ενός περιβάλλοντος εργασίας που ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απόψεις συνεργασίας, ευμεταβλητότητας και ευελιξίας. Οι δύο στάθμες ενοποιούνται οπτικά και λειτουργικά μέσω της διάνοιξης διαφορετικού μεγέθους οπών».
Γι’ αυτό, η ενοποίηση των ορόφων ανοίγοντας κενά στη μεσαία πλάκα οδηγεί στη σύνδεση τους για λόγους λειτουργικούς και οπτικούς αυξάνοντας το σχετικό ύψος του χώρου εργασίας. Στο κεντρικό κενό, μια ξύλινη σκάλα ως αμφιθέατρο χρησιμοποιείται ως σύνδεση των ορόφων και ως σημείο συγκέντρωσης των συναδέλφων.
Οι χώροι εργασίας οργανώνονται σε υποπεριοχές που ανταποκρίνονται σε πολλαπλές ομάδες εργασίας και ταυτόχρονα ως ενιαία περιοχή για όλη την ομάδα με τη χρήση διαφανών χωρισμάτων.
Ανάμεσα σε αυτή τη σύνθεση γραφείων υπάρχουν πράσινες νησίδες βλάστησης που χρησιμοποιούνται ως χώροι συνάντησης και χαλάρωσης, δημιουργώντας την εντύπωση υπαίθριου χώρου στην καρδιά της πόλης, επανερμηνεύοντας την έννοια του χώρου εργασίας και αποκαθιστώντας την επαφή με τη φύση μέσα στο πυκνά δομημένο περιβάλλον.
«Κατασκευάστηκαν εσωτερικοί κήποι-δωμάτια που αποσκοπούν στη δημιουργία της αίσθησης του εξωτερικού χώρου στο εσωτερικό της μεγάλου βάθους κάτοψης. Τόσο οι οπές-αίθρια, όσο και οι κήποι- δωμάτια οργανώνουν τις κατόψεις των ορόφων σε οπτικά ενιαίους, αλλά λειτουργικά διαμερισματοποιημένους χώρους κατ’ αντιστοιχία του λειτουργικού προγράμματος της εργοδότριας εταιρείας», όπως αναφέρει το Dimitris Thomopoulos Architects για τον σχεδιασμό.
Το κεντρικό κλιμακοστάσιο που κατασκευάζεται παίρνει την μορφή αμφιθεάτρου για την φιλοξενία εκδηλώσεων, ενώ οι κήποι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χώροι συνεργασίας. Τέλος, μία σειρά διαφορετικού μεγέθους χώρων skype-booths, μικρά και μεγαλύτερα meeting rooms, τραπεζαρία, γυμναστήριο, αποδυτήρια και χώροι παιχνιδιού έρχονται να λειτουργήσουν συμπληρωματικά ως προς τους τυπικούς χώρους ατομικής εργασίας.