Μέσω της τεχνολογίας, μας μεταφέρει νοητά στην εποχή, όπου οι εργασίες για να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο σύστημα υδροδότησης γινόντουσαν με πυρετώδεις ρυθμούς. Πόσοι όμως γνωρίζουν, ότι για να κατασκευαστεί το Φράγμα του Μαραθώνα, εργάστηκαν 3.000 άνθρωποι, από τους οποίους, οι 900 ζούσαν σε έναν σύγχρονο για την εποχή του οικισμό, που δημιούργησε δίπλα στο έργο, η κατασκευάστρια εταιρεία Ulen;
Ο οικισμός έφερε την ανατροπή όχι μόνο ως προς τις παροχές που προσέφερε στους εργαζόμενούς της η κατασκευάστρια εταιρεία, αλλά αποτέλεσε τον πρόδρομο για να αλλάξουν οι εργασιακές συνθήκες των εργαζομένων σε μεγάλα έργα υποδομής που κατασκευάστηκαν μεταγενέστερα.
Τα καταλύματα και στο βάθος το νοσοκομείο-Πηγή: Ιστορικό Αρχείο ΕΥΔΑΠ
Η ζωή στον οικισμό ήταν μια «μικρογραφία» της κοινωνίας. Όσοι διέμεναν σε αυτό, είχαν όχι μόνο απλά μια στέγη για να κοιμηθούν, αλλά και ποιοτικές συνθήκες διαβίωσης. Στον οικισμό λειτουργούσε, νοσοκομείο, φούρνος, αναψυκτήριο, και τη δεκαετία του ‘50 δημιουργήθηκε σχολείο και καφενείο, ο καφενές της κας Χρύσας, όπου συγκεντρώνονταν οι εργαζόμενοι και κάτοικοι του οικισμού για να ξεκουραστούν μετά από την εργασία τους. Ο οικισμός διέθετε επίσης, πλυσταριό και τουαλέτες με ντους, που μπορεί σήμερα να είναι δεδομένο, όμως σε μία εποχή που η Αθήνα αντιμετώπιζε έντονα το πρόβλημα της λειψυδρίας, η παροχή νερού στα σπίτια ήταν είδος πολυτελείας.
Για να φθάσει το νερό στα σπίτια μας, δόθηκαν αγώνες, τόσο από τους καθημερινούς ανθρώπους που με τον κόπο και τον ιδρώτα τους έκαναν δύσκολες εργασίες, όσο και από την κατασκευάστρια εταιρεία που είχε να αντιμετωπίσει τις αντίξοες συνθήκες μιας μεταπολεμικής περιόδου.
Μπογιάτι. Εργαζόμενοι στο έργο της σήραγγας-Πηγή: Ιστορικό Αρχείο ΕΥΔΑΠ
Οι εργαζόμενοι στο Φράγμα του Μαραθώνα εκτιμούσαν τις παροχές που είχαν, τη δυνατότητα δηλαδή να σιτίζονται σωστά, καταναλώνοντας την τροφή τους σε πορσελάνινα σερβίτσια, τη δυνατότητα να μπορούν να μορφώνουν τα παιδιά τους, να έχουν ασφαλιστική και νοσοκομειακή περίθαλψη, αλλά και να ψυχαγωγούνται. Έτσι, αποκαλούσαν τον οικισμό τους «Μικρό Παρίσι», παρόλο που πολλοί απ’ αυτούς δεν είχαν τη δυνατότητα να μεταβούν ακόμα κι εκτός νομού.
Η κατασκευή του φράγματος-Πηγή: Ιστορικό Αρχείο ΕΥΔΑΠ
Λεπτομέρειες για τις ιστορίες της καθημερινότητας, αλλά και τις συνθήκες διαβίωσης μπορεί κάποιος να μάθει στην ψηφιακή – ακουστική ξενάγηση «Φράγμα Μαραθώνα: Η ζωή στον οικισμό», που δημιούργησε το Ιστορικό Αρχείο της ΕΥΔΑΠ, για να τιμήσει τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων 2021. Σε συνεργασία με την Clio Muse Tours, η ΕΥΔΑΠ σχεδίασε μία διαδρομή 17 σημείων, με τη δυνατότητα 360ο εικονικής περιήγησης, αναδεικνύοντας ιστορίες από τη ζωή στον οικισμό του Μαραθώνα, που δημιουργήθηκε το 1926, στο πλαίσιο της κατασκευής του Φράγματος Μαραθώνα. Γιατί όπως δήλωσε και ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, κ. Χάρης Σαχίνης: «Η ιστορία δεν αρκεί να καταγράφεται. Πρέπει να αναδεικνύεται και να μετατρέπεται σε εργαλείο γνώσης, αξιοποιώντας τα πλέον σύγχρονα τεχνολογικά δεδομένα. Εταιρείες με ιστορία όπως η ΕΥΔΑΠ, οφείλουν να συμβάλλουν -τα μέγιστα- στην καταγραφή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς».