Η παγκόσμια οικονομική κρίση και το αντίκτυπο που είχε στην ελληνική οικονομία, δημιούργησαν μεγάλα προβλήματα στην επιχειρηματικότητα της χώρας. Μεγάλες αλλά κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις έκλεισαν, θέσεις εργασίας και ιδέες χάθηκαν με αποτέλεσμα το κύρος και η έννοια αυτού που ονομάζεται «ελληνική βιομηχανία» να πληγεί σε τεράστιο βαθμό. Αυτό όμως δε σημαίνει πως χάθηκε ανεπιστρεπτί το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ελληνικής βιομηχανίας η οποία ανέκαθεν αποτελούσε έναν από τους πυλώνες της οικονομικής ζωής της χώρας έχοντας άρρηκτους δεσμούς με την ελληνική κοινωνία η οποία έχει βασίσει ιστορίες και αναμνήσεις πάνω σε αυτή.
Αυτό αποδεικνύει η έκθεση «160 χρόνια made in Greece. Βιομηχανία, πρωτοπορία, καινοτομία» η οποία διεξάγεται σε συνεργασία της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων με το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου. Σκοπός της έκθεσης είναι το κοινό να γνωρίσει κάθε πτυχή της ελληνικής βιομηχανίας από το 1860 μέχρι σήμερα. Η αλήθεια είναι ότι ο αριθμός των εκθεμάτων είναι τεράστιος, όμως υπάρχουν δέκα εκθέματα τα οποία ξεχωρίζουν για το κοινωνικό αποτύπωμα και την ιστορία που μεταφέρουν.
Στην αυγή της δεκαετίας του ’50, η Ελλάδα έβγαινε από μία από τις πιο επίπονες περιόδους της ιστορίας της. Αυτής της δεκαετίας του ’40 η οποία περιείχε τη συμμετοχή στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο. Επομένως, εκείνη η περίοδος ήταν μια συνεχής προσπάθεια ανοικοδόμησης αλλά και εκσυγχρονισμού του ελληνικού κράτους. Μέρος της οικονομικής βοήθειας από το Σχέδιο Μάρσαλ πήγε στην ηλεκτροδότηση της επικράτειας η οποία προπολεμικά δεν είχε πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα, κάτι που επετεύχθη με την ίδρυση της ΔΕΗ. Το πρόβλημα που παρουσιάστηκε όμως ήταν τα συνεχή ατυχήματα νοικοκυρών στην περιφέρεια, οι οποίες μη γνωρίζοντας το που χρησίμευαν τα ηλεκτροφόρα σύρματα των στύλων της ΔΕΗ άπλωναν πάνω τους βρεγμένα ρούχα. Αυτή η κατάσταση άγνοιας μπορεί να φαντάζει μακρινή, όμως ανήκει το πρόσφατο παρελθόν και αποτελεί σημάδι εκσυγχρονισμού που προήλθε από την ελληνική βιομηχανία.
Το 2018, τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα φαντάζουν ως κάτι δεδομένο. Το 1972 όμως ήταν ένα ιδιαίτερο και πρωτοποριακό τεχνολογικό επίτευγμα. Σε αυτό το επίτευγμα είχε ιδιαίτερη συμβολή και η ελληνική βιομηχανία καθώς ο ιδιοκτήτης της εταιρείας Enfield, Γιάννης Γουλανδρής, μετέφερε το εργοστάσιο της εταιρείας από τη Μεγάλη Βρετανία στο νησί της Σύρου. Οι καταστάσεις όμως της εποχής δε βοήθησαν στην περαιτέρω αύξηση της παραγωγής του συγκεκριμένου μοντέλου καθώς το κόστος ήταν υψηλό ενώ υπήρξαν και αντιδράσεις από τις πετρελαιοβιομηχανίες. Σε κάθε περίπτωση όμως, το ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο Enfield ήταν μια πρωτοποριακή κατασκευή για την εποχή, στην παραγωγή της οποίας συνέβαλε ενεργά η ελληνική βιομηχανία. (φωτογραφία εξωφύλλου).
Άλλο ένα στοιχείο του εκσυγχρονισμού της ελληνικής βιομηχανίας που προήλθε από την οικονομική βοήθεια από το Σχέδιο Μάρσαλ. Η μηχανή αυτή γέμιζε με τσιμέντο τα σακιά, με μια αυτοματοποιημένη διαδικασία που επιτάχυνε την παραγωγή και ελαχιστοποιούσε τη σκόνη που διέφευγε προς τους εργαζόμενους με αποτέλεσμα τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.
Η ελληνική κοινωνία τα παλαιότερα χρόνια είχε συνηθίσει να λαμβάνει καθημερινά το γάλα από τον γαλατά ο οποίος περνούσε από τις γειτονιές. Επομένως το πρώτο φορτηγάκι διανομής στα μαγαζιά που πουλούσαν το γάλα ήταν μια σημαντική αλλαγή καθώς άλλαζε εντελώς τον τρόπο που έφτανε το γάλα στα σπίτια, δίνοντας ένα χαρακτήρα ταχύτητας και εκσυγχρονισμού.
Η βιομηχανία κατασκευής καπέλων Πουλόπουλου έφτιαχνε καπέλα ψάθινα και αργότερα με τρίχωμα ζώων. Αποτελούσαν ένα ιδιαίτερο στοιχείο της ενδυμασίας της εποχής καθώς το προτιμούσαν οι περισσότεροι άνθρωποι κυρίως στυλιστικά. Έτσι αποτέλεσε ένα trend για την εποχή. Το καπέλο που βρίσκεται στην έκθεση αποτελεί ένα από τα σπανιότερα και δυσεύρετα εκθέματα.
Ένα δείγμα από αγωγό μήκους 495 km για τη μεταφορά φυσικού αερίου. Η αλήθεια είναι ότι δε βλέπεις κάθε μέρα σωλήνα με διάμετρο 1,20, σε σημείο που ακόμα και ένα μικρό παιδί θα μπορούσε να χωρέσει μέσα σε αυτόν. Ο αγωγός ΤΑΠ συνδέει χώρες όπως η Τουρκία, η Ελλάδα, η Αλβανία και Νότια Ιταλία μεταφέροντας φυσικό αέριο το οποίο με ολοένα και αυξανόμενους ρυθμούς προτιμάται από τους καταναλωτές συγκριτικά με το πετρέλαιο.
Η κατανάλωση ενός προϊόντος είναι κάτι απλό και συνηθισμένο για τον κάθε καταναλωτή. Πλέον όμως το κοινό μπορεί να παρατηρήσει πως γίνεται η κονσερβοποίηση του τοματοπελτέ που φτάνει στο σπίτι του. Το ταπωτικό μηχάνημα της Δ. Νομικός που βρίσκεται στην αίθουσα της έκθεσης μας παρουσιάζει πως γίνεται αυτό, ενώ το κοινό έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει στη διαδικασία ταπώνοντας την κονσέρβα και κολλώντας την ετικέτα της εταιρείας.
Όλοι έχουν καταναλώσει χάπια της εταιρείας ΚΟΠΕΡ για φαρμακευτικούς λόγους ή γευτεί τις μαστίχες της εταιρείας ΕΛΜΑ. Και πάλι όμως κανείς δε γνωρίζει πως φτάνει στα χέρια του το προϊόν. Οι «κουφετιέρες» που υπάρχουν στην έκθεση μας γνωρίζουν πως λαμβάνουν το σχήμα τους τα χάπια και οι τσίχλες πριν καταλήξουν στα χέρια μας. Οι εταιρίες είναι αμιγώς ελληνικές και άμεσα συνδεδεμένες με την ελληνική κοινωνία για πάνω από 70 χρόνια.
Το ομολογουμένως εντυπωσιακό μίξερ για χρώματα της Βιβεχρώμ, ύψους 2,5 μέτρων, δείχνει αφενός το μέγεθος της επιχείρησης αλλά και τη δυναμική της ελληνικής βιομηχανίας. Η Βιβεχρώμ είναι συνυφασμένη με τις ελληνικές κατασκευές και εδώ και χρόνια έχει θέση σε κάθε ελληνικό σπίτι αποδεικνύοντας ότι και ελληνική βιομηχανία χρωμάτων δεν έχει να ζηλέψει κάτι από τις αντίστοιχες του εξωτερικού.
Άλλη μία συνηθισμένη εικόνα σε κάθε ελληνικό σπίτι είναι αυτή του λογότυπου των μπισκότων Παπαδοπούλου. Ιδιαίτερα στα γεμιστά μπισκότα, πάντα θα ξεχωρίζει η ανάγλυφη αποτύπωση του λογότυπου που ξεχωρίζει. Στην έκθεση, το κοινό μπορεί να παρατηρήσει πως δημιουργείται αυτό το ανάγλυφο λογότυπο με αποτέλεσμα να έρχεται πιο κοντά σε μια από τις πιο νοσταλγικές εικόνες, και γεύσεις.
Η εμπειρία στα «160 χρόνια made in Greece» ολοκληρώνεται με διαδραστικές ξεναγήσεις από τους ανθρώπους του Μουσείου, παράλληλες εκδηλώσεις στο INNOVATHENS και εκπαιδευτικά προγράμματα για τα μικρά παιδιά.
Ημερομηνίες: 18 Ιανουαρίου έως 25 Μαρτίου 2018
Εγκαίνια: Πέμπτη 18 Ιανουαρίου, 19.00
Ωράριο λειτουργίας:
Τρίτη έως Παρασκευή, 12.00-20.00
Σάββατο & Κυριακή, 11.00-20.00
Αίθουσες: Μηχανουργείο, Αποθήκη, Σιδηρουργείο, Προαύλιο Μηχανουργείου
Εισιτήρια:
Γενική είσοδος: 4 ευρώ
Μειωμένο (Άνεργοι, μαθητές 6-18 ετών, φοιτητές): 2,5 ευρώ
Συντελεστές
Επιστημονική επιμέλεια: Χριστίνα Αγριαντώνη
Ιστορική έρευνα: Γιάννης Στογιαννίδης
Μουσειολογική επιμέλεια: Μαρία Φλώρου & Δέσποινα Ανδριοπούλου
Αρχιτεκτονικός-Μουσειογραφικός σχεδιασμός: Ερατώ Κουτσουδάκη
Μουσειολογική επιμέλεια κειμένων: Θάλεια Σπυριδάκι
Οπτική ταυτότητα& Εικαστικός σχεδιασμός: pi6 communication design
Project management: ομάδα Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου