Μαγευτικές αποχρώσεις του κυκλαδίτικου φωτός, εναλλαγές μαύρου και άσπρου, αρχαιοελληνικές λεπτομέρειες, έμπνευση από τον κόσμο του ίντερνετ, αυστηρά γεωμετρικά σχήματα, αέρινες διαφάνειες, μετατροπή casual σε βραδινό, ενθουσιασμός, άγχος, ανυπομονησία, μεζούρες δεμένες στον καρπό του χεριού, ραπτομηχανές έτοιμες για τις τελευταίες επιδιορθώσεις. Σαράντα πέντε σπουδαστές μόδας έδωσαν το παρόν στη γενική δοκιμή για το fashion show του ΑΚΤΟ Αθήνας και Θεσσαλονίκης, προβάροντας 110 ρούχα που οι ίδιοι δημιούργησαν και θα παρουσιάσουν σε μια μοναδική εκδήλωση την Τετάρτη 24 Ιουνίου. «Ζούμε, αναμφισβήτητα, σε μια δύσκολη εποχή και η ένδυση είναι από τους πρώτους τομείς που έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση, αλλά ο ρόλος μας ως νέοι σχεδιαστές είναι να βρούμε λύσεις, να προτείνουμε στους καταναλωτές κάτι οικονομικά προσιτό και, ταυτόχρονα, διαφορετικό και να τους δώσουμε, με αυτό τον τρόπο, μια μικρή διέξοδο από τα καθημερινά προβλήματα», είναι η κοινή τους αντίληψη, αρνούμενοι να βάλουν οποιονδήποτε περιορισμό στην αισιοδοξία και τα όνειρά τους.
Το Fashion Show έχει χωριστεί σε τρεις ενότητες με στόχο να εμπνευστούν οι δημιουργοί από ετερόκλητα ερεθίσματα: Μια εντελώς διαφορετική εποχή, ένα σημαντικό έργο τέχνης και ένα θέμα το οποίο οι ίδιοι έχουν επιλέξει ελεύθερα με κριτήριο τη γοητεία και την επιρροή που ασκεί πάνω τους. «Έχοντας εντυπωσιαστεί από τις παραστάσεις της ομάδας “Cirko Cachivache”, η οποία προσφέρει μοναδικό υπερθέαμα ακροβατικών και ζογκλερικών κόλπων, φορώντας, μάλιστα, υπέροχα κοστούμια, ζητήσαμε από τους δευτεροετείς σπουδαστές του ΙΕΚ να εμπνευστούν από τα αμερικανικά περιοδεύοντα τσίρκο του ’40 και να φτιάξουν τις δικές τους δημιουργίες, αντλώντας, όμως, στοιχεία και από τις σημερινές τάσεις της μόδας», εξηγεί η καθηγήτρια Έλενα Γκαβέλα που συμμετείχε στην επιλογή του θέματος της πρώτης ενότητας. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. «Προσωπικά, επικεντρώθηκα στην πιο … σκοτεινή εκδοχή εκείνης της εποχής, όπου άνθρωποι με σωματικές ή νοητικές δυσλειτουργίες, όχι μόνο δεν είχαν ίσα δικαιώματα με τους υπόλοιπους, αλλά αποτελούσαν θέαμα στο τσίρκο ως “τέρατα”», εξηγεί ο 20χρονος σπουδαστής Κωνσταντίνος Παπαβασιλείου. «Στη συλλογή των ρούχων μου θα δείτε, π.χ., ένα πουκάμισο με τέσσερα μανίκια, εμπνευσμένο από μια από τις πρώτες και γνωστότερες παραστάσεις αυτού του είδους, στην οποία συμμετείχαν δύο αδέλφια σιαμαία». Το ενδιαφέρον της 24χρονης Κατερίνας Τζαγκαράκη, από την άλλη πλευρά, εστιάζεται σε πιο διαχρονικές πτυχές του τσίρκου. «Το σχήμα και τα ανοίγματα από τα κλουβιά, καθώς και τα χρώματα της ίριδας από τις σαπουνόφουσκες των κλόουν ήταν τα στοιχεία που επέλεξα να αποτυπώσω σε ένα γυναικείο και ένα ανδρικό ρούχο που έφτιαξα. Και το αποτέλεσμα είναι αρκετά φουτουριστικό», αναφέρει η ίδια.
Ενότητα δεύτερη και η έμπνευση εδώ έρχεται από το έργο «Μαύρο Τετράγωνο» του Καζιμίρ Μαλέβιτς, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη δημιουργία του και την έκθεσή του στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στα πλαίσια της συλλογής Κωστάκη με τα σημαντικότερα έργα της Ρωσικής Πρωτοπορίας που έχουν διασωθεί. «Αυτό που με ενθουσίασε ήταν ότι οι σπουδαστές (του κολεγιακού προγράμματος) δεν περιορίστηκαν απλώς στην αναπαραγωγή του σχήματος και του χρώματος του έργου στα ρούχα που έφτιαξαν, αλλά, με εκτενή έρευνα, προσπάθησαν να μπουν στη φιλοσοφία του καλλιτέχνη και να καταλάβουν τους λόγους για τους οποίους το δημιούργησε», επισημαίνει η κα. Αναστασία Αλεβίζου, διευθύντρια του κλάδου Fashion Design του ΑΚΤΟ. «Για παράδειγμα, αρχικά ο Μαλέβιτς είχε τοποθετήσει το Μαύρο Τετράγωνο σε μια γωνία του δωματίου ψηλά, παραχωρώντας του – λόγω και της Οκτωβριανής Επανάστασης που είχε ξεκινήσει με πολλή ελπίδα εκείνη την εποχή – τη θέση των θρησκευτικών εικόνων. Έτσι, κάποιοι σπουδαστές σκέφτηκαν να δώσουν μια αύρα πιο μεταφυσική και πνευματική στα δημιουργήματά τους.
Άλλοι, διαπιστώνοντας ότι η επιφάνεια του έργου έχει αρχίσει να σπάει με την πάροδο των ετών και ενδεχομένως την όχι καλή ποιότητα χρώματος που είχε χρησιμοποιηθεί, θέλησαν να αποτυπώσουν αυτό το κρακελάρισμα και στα υφάσματά τους». Η, μόλις 19 ετών, σπουδάστρια Ελευθερία Γκίζη περιγράφει τη δική της εμπειρία: «Αξιοποίησα τις καθαρές, λιτές γραμμές του τετραγώνου, τις γωνίες του, καθώς και τις στρώσεις από διαφορετικά κομμάτια που είχε χρησιμοποιήσει και ο Μαλέβιτς για να συνθέσει το τελικό αποτέλεσμα. Παράλληλα, επέλεξα το χρώμα του λευκού, που περιβάλλει το μαύρο στο έργο, εφόσον είναι πιο καλοκαιρινό, αλλά εξίσου ευκολοφόρετο και … πασπαρτού, ταιριάζοντας με όλα. Και με το συνδυασμό όλων αυτών, έφτιαξα ένα φόρεμα και ένα σύνολο μπλούζα-παντελόνι».
Στην τρίτη ενότητα, η φαντασία των νέων δημιουργών αφήνεται ακόμα πιο ελεύθερη. Καθένας από του τριτοετείς φοιτητές – επιπέδου Bachelor πλέον – επιλέγει οποιοδήποτε θέμα τον συναρπάζει και τον γοητεύει και δημιουργεί μια προσωπική κολεξιόν με τρία ρούχα, η οποία αποτελεί και τη διπλωματική του εργασία. Το κυκλαδίτικο φως, ένα ξεχασμένο κυπριακό κέντημα, η ελληνική μυθολογία, το κίνημα hip hop, ζητήματα – ταμπού όπως ο ερμαφροδιτισμός, είναι λίγα μόνο από όσα μπορεί κανείς να διακρίνει στα ρούχα της συγκεκριμένης ενότητας. «Το θέμα που έχω επιλέξει ονομάζεται “άυλη παρεμβολή”, είναι εμπνευσμένο από τα χιλιάδες άυλα κύματα – όπως του internet και των κινητών τηλεφώνων – που διαπερνούν καθημερινά το σώμα μας και, έχοντας αντλήσει το σχήμα τους από εγχειρίδια φυσικής και ηλεκτρολογίας, τα έχω αποτυπώσει σε βασικά κομμάτια της ανδρικής γκαρνταρόμπας», περιγράφει ο 28χρονος Γιώργος Βούλγαρης, που, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στη βιολογία, τον κέρδισε το fashion design. «Για μένα, πάλι, πηγή έμπνευσης ήταν η σπείρα, καθώς και το γεγονός ότι αυτή συμβολίζει το δρόμο προς την αλλαγή και την αναγέννηση.
Ουσιαστικά, πρόκειται για το αντίθετο του λαβύρινθου», αναφέρει η 32χρονη Χλόη Μπουμπάρη, με καταγωγή από τη Γαλλία, που επίσης άφησε το προηγούμενο αντικείμενο των σπουδών της, την ελληνική φιλολογία, για να αφεθεί στην αγάπη της για τη μόδα. «Ιδιαίτερα σημαντικό, όμως, είναι και να γεφυρώσουμε το χάσμα μεταξύ πρωινών και βραδινών ενδυμάτων», προσθέτει σε μια διαφορετική προσέγγιση η Λία Δαγλαρτζή. «Γι’ αυτό και τα δικά μου ρούχα είναι πολυμορφικά ως προς το στιλ και, ενώ το πρωί τα φοράει κανείς στη δουλειά του, αργότερα μπορεί εύκολα να τα τροποποιήσει ώστε να βγει για καφέ με τους φίλους του».
Όσο η ώρα περνά και η τελική δοκιμή φτάνει προς στο τέλος της, ο ενθουσιασμός και η ανυπομονησία των νέων δημιουργών για το fashion show αυξάνονται. Είναι εμφανές, εξάλλου, ότι η τεράστια δυνατότητα αυτοέκφρασης και δημιουργικότητας που τους προσφέρει ο χώρος της μόδας, τούς σαγηνεύει. Κατά πόσο, όμως, είναι σε θέση να διαχειριστούν παράγοντες όπως η οικονομική στενότητα των αγοραστών, ο κατακλυσμός της αγοράς με φθηνά ρούχα και η αβεβαιότητα του επαγγέλματός τους; «Παρόλο που υπάρχουν αυτές οι αντίξοες συνθήκες τα τελευταία χρόνια και η απόκτηση ενός καινούριου ρούχου δεν αποτελεί πρωτεύουσα ανάγκη, οι σχεδιαστές της δικής μας γενιάς έχουν δώσει μεγάλη άνθηση στην ελληνική μόδα, το διαδίκτυο μάς βοηθά να ξεκινήσουμε συνεργασίες ακόμα και με το εξωτερικό, ενώ οι περισσότεροι καταναλωτές γνωρίζουν πλέον ότι είναι καλύτερο να προτιμούν Έλληνες δημιουργούς», απαντά ο Κωνσταντίνος. «Κι όσον αφορά τις αλυσίδες καταστημάτων φθηνών ρούχων, εκεί βρίσκει κανείς απομιμήσεις μεγάλων οίκων μόδας σε πολύ φθηνότερες τιμές, αλλά για κάτι πιο ιδιαίτερο με καλύτερη ποιότητα και εφαρμογή, μπορεί να απευθυνθεί σε εμάς. Γιατί αυτό δεν θα το βρει ούτε στα Zara, ούτε στα H&M», προσθέτει η Κατερίνα. «Εξάλλου, τα περισσότερα επαγγέλματα πλέον έχουν ανασφάλεια και, δεδομένου ότι αρκετές βιοτεχνίες και περιοδικά μόδας έχουν κλείσει, ίσως είναι ευκαιρία να καλύψουμε με τις δικές μας δημιουργίες τα κενά που υπάρχουν», καταλήγει η Ελευθερία.
Οι περισσότεροι από τους σπουδαστές, πάντως, με αποφασιστικότητα και αισιοδοξία, έχουν ήδη στο μυαλό τους πηγές έμπνευσης για μελλοντικές συλλογές τους. Τα ρομαντικά χρώματα της «Άνοιξης» του ζωγράφου Σάντρο Μποτιτσέλι, οι εντυπωσιακές καμπύλες του αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα, οι σκοτεινοί χαρακτήρες του σκηνοθέτη Τιμ Μπάρτον, τα φλογερά χρώματα του Κουέντιν Ταραντίνο και η σύγχρονη digital art αποτελούν μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες.
Ωστόσο, δεν θα μπορούσαμε να μη θέσουμε το ζήτημα και από την πλευρά του καταναλωτή: Τι περιθώρια υπάρχουν για τους λάτρεις του στιλ να παραμείνουν καλοντυμένοι, ακόμα και σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης και ανασφάλειας; Και πώς μπορούν να το καταφέρουν; «Το όμορφο ντύσιμο δεν είναι τόσο θέμα χρημάτων, όσο Παιδείας», απαντά με βάση την πολυετή πείρα της στο χώρο της μόδας η κα. Αλεβίζου. «Εξάλλου, μια από τις δεκαετίες με τα κομψότερα ρούχα θεωρείται εκείνη του ’40, όπου δεν υπήρχαν, όχι μόνο σχεδιαστές και ατελιέ, ούτε καν μεγάλες ποσότητες υφάσματος. Η μόδα αντικατοπτρίζει πάντα ό,τι συμβαίνει στην κοινωνία, το προσωπικό μας ντύσιμο είναι αλληλένδετο με την κουλτούρα και την προσωπικότητά μας και γι’ αυτό, εκείνο που χρειάζεται κυρίως είναι να καλλιεργήσουμε την αισθητική μας, αλλά και να αναγνωρίσουμε τι μας ταιριάζει».