Είναι ένα καθαρά κυκλαδίτικο έθιμο, που μετρά πολλά χρόνια. Η σφαγή του χοίρου γίνεται παραδοσιακά και ακολουθεί γλέντι. Παλιότερα οι αγρότες αγόραζαν 1 ή 2 χοίρους και τους τάιζαν για όλο το χρόνο μέχρι να τα παχύνουν να τα σφάξουν. Έτσι λοιπόν αποθήκευαν το κρέας για το σπιτικό τους για έναν ολόκληρο χρόνο. Μετά την σφαγή ακολουθούσε μεγάλο φαγοπότι για την οικογένεια ή για ολόκληρο το χωριό. Σήμερα δεν είναι πλέον πολλοί αυτοί που εκτρέφουν ζώα στο νησί. Τα χοιροσφάγια είναι μια πολύ καλή αφορμή για γλέντι και κρασί. Έτσι λοιπόν από αρχές Νοεμβρίου έως και τέλος Φεβρουαρίου κανονίζουν να σφάξουν τα ζώα τους.(είναι προτιμότερο χειμώνα για να διατηρείται το κρέας).
Βρέθηκα λοιπόν και εγώ σε παραδοσιακά χοιροσφάγια στο Φαλατάδο της Τήνου. Ήθελα να δω όλη την διαδικασία και έτσι νωρίς νωρίς πήγαμε να διαλέξουνε το “θύμα”. Το γουρουνάκι το επέλεξαν με βάση την ηλικία και τα κιλά του. Όπως που επισήμανε ο αγρότης πρέπει να ξέρεις πότε είναι έτοιμο για σφάξιμο γιατί αν δεν είναι μπορεί να χαλάσει ολόκληρο το κρέας. Επίσης μεγάλη σημασία έχει και ο τρόπος που θα θανατωθεί. Παλιότερα έσφαζαν τα γουρούνια και ήταν πολύ επώδυνο και βασανιστικό για τα ζώα αλλά και επικίνδυνο για το κρέας. Ήθελε πολύ κόπο και πολύ ώρα μέχρι να πεθάνει το ζώο. Σήμερα το σκοτώνουν με όπλο στο κεφάλι και έπειτα με ένα μαχαίρι στο λαιμό έτσι ώστε να φύγει γρήγορα όλο το αίμα. Μετά από πολύ καλό πλύσιμο αρχίζει ο τεμαχισμός. Αρχικά κόβουν κεφάλι και πόδια και το σηκώνουν ψηλά με ένα σχοινί για να ξεκινήσει το κόψιμο του κρέατος.
Οι γυναίκες γρήγορα παίρνουν την καρδιά και το συκώτι του ζώου όπου το μαγειρεύουν κοκκινιστό με ρύζι ή τηγανιτό. Οι άνδρες δικαιούνται ένα μικρό μεζεδάκι με από τέτοια κούραση. Σειρά έχει το ψαρονέφρι, η λούζα το κρέας για το λουκάνικο τα παϊδάκια και οι μπριζόλες. Με το κεφάλι του ζώου παλιά έφτιαχναν την πηχτή (ζελέ με κρέας και λαχανικά) ενώ με την ουροδόχο κύστη (φούσκα) έφτιαχναν μπάλα για τα παιδιά. Σήμερα βέβαια για λογούς υγιεινής πετιούνται πολλά μέρη του ζώου. Μετά από μια τόσο κουραστική μέρα στήνεται ένα τεράστιο τραπέζι με χοιρινά εδέσματα από τις νοικοκυρές για να ευχαριστήσουν όσους βοήθησαν στα χοιροσφάγια.